12012

TÜRK KONUT STOĞU ÖZELLİKLERİ: KULLANILAN MODELLERİN STANDARTLAŞTIRILMASINA YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Bina modelleme çalışmaları ve özellikle bina enerji verimliliği çalışmaları için Türkiye’deki konut stoğu özelliklerini bilmek daha gerçekçi modeller ve sonuçların elde edilmesini ve farklı çalışmalar arasında karşılaştırmalar yapmayı mümkün kılacaktır. Bu çalışmanın amacı, yapı modelleme çalışmaları hakkında bilgi akışının hızlandırılması ve çalışma sonuçlarının karşılaştırılabilmesi amacıyla Türkiye’deki konut stoğunun özelliklerini tespit etmektir. Enerji verimliliği çalışmaları da dahil olmak üzere bina modelleme çalışmalarında gelişigüzel seçimler yerine binaların mevcut durum ve özelliklerine dayanan girdi değerlerinin kullanılması modelleme çalışmalarına önemli ölçüde standardizasyon getirecek ve sonuçlar arasında daha iyi karşılaştırma olanağı sağlayacaktır. Çalışma nicel ve uygulamaya dönük sonuçlar ortaya koymaktadır. Türkiye’deki mevcut 19,5 milyon hanehalkının ulusal ve bölgesel dağılımı değerlendirilmiş ve bina mülkiyeti, bina yaşı, konut büyüklüğü ve iç mekân olanakları ve kullanılan ısıtma sistemi gibi yapı özellikleriyle birlikte sunulmuştur. Buna göre hanelerin %67’si oturdukları konutun sahibidir. Ortalama konut yaşı 22 yıl olarak hesaplanmıştır. Bölgeler arası ağırlıklı ortalama olarak yapıların kat sayısı 4 olarak tespit edilmekle beraber ülke genelinde yapıların kat dağılımının yaklaşık olarak eşit dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. 2011 yılı itibariyle konut ilerisinde mutfak veya su tesisatı bulunmayan konutların oranı %1 veya daha azdır. Isıtma tercihlerinde ise konutların %57’si soba kullanmaktadır. Konutlarda kullanılan ısıtma sistemi bölgeler arasında büyük farklılıklar göstermektedir. Yapı enerji verimliliği politikaları yapı tipi, yaşı ve kullanılan ısıtma sistemine göre farklı gereklilikler getirebilir.

TURKISH RESIDENTIAL BUILDING STOCK CHARACTERISTICS: A MEANS TO BRING STANDARDIZATION TO BUILDING MODELS

For building modeling studies in general, and energy efficiency studies specifically, knowing the building stock characteristics in Turkey would enable more realistic models and results, as well as comparisons among different studies. The goal of this study is to summarize characteristics of the building stock in Turkey to facilitate further research on building modeling studies. The use of input values based on the current state of buildings instead of arbitrary selections will bring a degree of standardization to building modeling studies including energy efficiency studies, and allow better comparison among results. The study brings forth quantified results that are applicable in practice. National and regional distribution of the 19.5 million households in Turkey have been analyzed and presented together with building characteristics such as building ownership, age of buildings, dwelling size and indoor amenities, and heating system used. Based on analysis results, 67% of dwellings are owner-occupied. The average age of residential buildings was calculated to be 22 years. The weighted average of number of floors per building was calculated to be 4, and this parameter exhibits near uniform distribution across the climatic zones evaluated in the study. The share of households that do not have kitchen or indoor plumbing was 1% or less as of 2011. 57% of residences were found to employ stove heating. Heating system used in residences showed significant differences across climatic regions. Policies targeting building energy efficiency may mandate different requirements based on building type, age, and heating system used.

PDF

___

Bayraktar, D., Bayraktar, E. A. (2016). Mevcut Binalarda Isı Yalıtımı Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7/1, s. 59-66.

Bektaş, B., Aksoy, U. T. (2005). Soğuk İklimlerdeki Binalarda Pencere Sistemlerinin Enerji Performansı. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17/3, s. 499-508.

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği. (2008). T. C. Resmi Gazete, 27075, 05 Aralık 2008.

Cüce, Erdem. (2017). Hava Sızdırmazlığının Konvansiyonel Pencerelerin Ortalama Isıl Yalıtım Performansındaki Rolü. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 8/1, s. 159-174.

Çomaklı, K., Bakırcı, K., Erdoğan, S., Şahin, B. (2005). Enerji, Çevre, Sağlık ve Güvenlik Açısından Yalıtım. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 89, s. 65-70.

Dağcı, O., Özahi, E., Abuşoğlu, A. (2015). Binalardaki HVAC Uygulamalarının Termodinamik Değerlendirmesi: Bir Saha Çalışması. Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 12/4, s. 1-11.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI. (2018). Türkiye’nin Enerji Profili ve Stratejisi. Erişim: 06.06.2018. http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa

EİGM. (2018). Sankey Diyagramları – Toplam Tüketim Diyagramı, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. Erişim: 06.06.2018. https://www.eigm.gov.tr/ tr-TR/Sayfalar/Sankey-Diyagramlari

Gölcü, M., Dombaycı, Ö. A., Abalı, S. (2006). Denizli İçin Optimum Yalıtım Kalınlığının Enerji Tasarrufuna Etkisi ve Sonuçları. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21/4, s. 639-644.

İDEP. (2012). İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.

Kaya, M., Fırat, İ., Çomaklı, Ö. (2016). Erzincan İlindeki Binalarda Isı Yalıtımının Enerji Tasarrufuna Etkisinin Ekonomik Analizi. Isı Bilimi ve Tekniği Dergisi, 36/1, s. 47-55.

Kon, O., Yüksel, B. (2016). Farklı Amaçlarla Kullanılan Binaların Çatı, Döşeme ve Dış Duvarları İçin Ölçülerek Hesaplanan Optimum Yalıtım Kalınlıkları. Isı Bilimi ve Tekniği Dergisi, 36/1, s. 17-27.

Manioğlu, Gülten. (2011). Enerji Etkin Tasarım ve Yenileme Çalışmalarının Örneklerle Değerlendirilmesi. Tesisat Mühendisliği, 126, s. 35-47.

Özel, Meral. (2013). Dört Farklı İl İçin Optimum Yalıtım Kalınlıklarının Belirlenmesi ve Çevresel Analizi. Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 10/1, s. 1-17.

Özkan, D. B., Onan, C., Erdem, S. (2009). Effect of Insulation Material Thickness on Thermal Insulation. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 27, s. 190-196.

Özler, Esin. (2003). Akıllı Binalarda Enerji Etkin Tasarım Parametreleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.

Teke, A., Timur, O., Zor, K. (2015). Calculating Payback Periods for Energy Efficiency Improvement Applications at a University Hospital. Çukurova University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 30/1, s. 41-56.

TSE. (2008). TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları. Ankara: Türk Standardları Enstitüsü.

TÜİK. (2013). Nüfus ve Konut Araştırması 2011. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.

TÜİK. (2017a). Yıllara Göre İl Nüfusları, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara, 2017. Erişim: 06.06.2018. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1633

TÜİK. (2017b). Şehir ve köy nüfusu, 1927-2000, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara, 2017. Erişim: 06.06.2018. www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=202

UNDP. (2010). Promoting Energy Efficiency in Buildings. United Nations Development Programme - Turkey.

Ünalan, H., Gökaltun, E., Uğurlubilek, R. (2006). Yapı Kabuğunda Isı Kayıplarının Azaltılması ve Bir İyileştirme Projesi Örneği. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 94, s. 49-56.