EVRENSEL SERGİLERDE NADİRE’LER OLARAK SERGİLENEN İNSANLAR

Biriktirme, saklama, sergileme ve merak. Bu kavramlar, 15. Yüzyılda Nadire Kabinelerinde bir araya gelir. Bu kabinelerde sadece tuhaf olduğu ya da eşi benzeri olmadığı için biriktirilen nesneler bulunur. Nadireler ilk önce tek bir kişiye ait koleksiyonlar olarak başlamıştır. Öznel olan bu Nadireler 18. yüzyılda Kunstkammer yani Sanat Odaları’nın kurulmasıyla beraber bugünkü müzeyi andıran mekânlara taşınmıştır. 19. yüzyıl, Sanayi Devrimi ile beraber sanat, bilim, ekonomi ve politika gibi birçok açıdan değişen dünya kendisini Evrensel Sergilerde gösterir. Hem mekânsal olarak hem de içerik olarak son derece kapsamlı olan sergilerle dünyanın fragmanı yapılır. Dünyanın bilinmeyen tarafı olan Doğu, Avrupa ve Amerika’da sergilenmiştir. 1889 Paris Evrensel Sergisi’nde şehrin neredeyse yarısını kaplayan 1893 Colomb Evrensel Sergisi’nde de Chicago kentinin tamamına yayılan pavyonlar kurulmuştur. Bu pavyonlarda Kahire’den bir sokağın ya da Tunus’ta bir kafenin canlandırıldığı yapılar inşa edilmiştir. Doğudan getirilen halkın Nadireler olarak sunulduğu mekânlar olmuştur. Batı’nın merakla izlediği öteki olan insanların gündelik hayatları, Nadire kabinelerindeki tuhaf yaratıklar, yapışık ikizler, ceninler gibi izlenmiştir.

PEOPLE EXIBITED AS CURIOSITIES IN UNIVERSAL EXHIBITIONS

Collecting, storage, exhibit, and curiosity. These terms come together in Cabinets of Curiosity at 15th century. In these cabinets there are objects that were collected for only they are strange or unique. Cabinets of Curiosity started as the collections that belongs to only one person at the beginning. At 18th century, these subjective Curiosities was moved to museum like places with the built of Kuntskammers’ which are known as Art Rooms. The changing world by the effect of 19th century, Industrial Revolution, and in terms of art, science, economy, and policy shows itself at Universal Exhibitions. In these exhibitions which are so comprehensive as both spatial and as their concept, a fragment of the world is done. East, the unknown side of the world was exhibited in Europe and United States of America. At the 1889 Paris Universal Exhibition, pavilions covering almost half of the city spanned the entire city of Chicago at the 1893 Colombian Universal Exhibition. Some structures which animates a street from Kahire or a cafe from Tunus were built in these pavilions. They became to places in which people from East side were shown as Curioities. Daily lives of the other people were watched curiously by West like strange creatures, conjoined twins, fetuses in Cabinets of Curiosity.

___

Artun, Ali. (2017). Mümkün Olmayan Müze. İstanbul: İletişim Yayınları.

Artun, Ali. (2006). Sanat Müzeleri 1 Müze ve Modernlik. İstanbul: İletişim Yayınları.

Baudrillard, Jean. (2011). Nesneler Sistemi (O. Adanır, A. Karamollaoğlu, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.

Benjamin, Walter. (2012). Pasajlar (A. Cemali Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Conneron, Paul. (2014). Modernite Nasıl Unutturur (K. Kelebekoğlu, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.

Sennett, Richard. (2010). Kamusal İnsanın Çöküşü (S. Durak, A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.