BELİRSİZ BİR TÜRK MÜZİĞİ ESİNTİSİ: ERKİN, PİYANO KONÇERTOSU, II. ANDANTE

Birinci Kuşak Çağdaş Türk Bestecileri, geleneksel Türk müziği makamlarında görülen motif ve dizileri eserlerinde kullanarak, Çağdaş Türk Müziği’nin ilk örneklerini vermişlerdir. Müzik devrimi ile eş zamanlı olarak Türk müziği makam teorisi konusunda ortaya çıkan yeni yaklaşımlar, gelenek ve teorisine dair bazı detayların göz ardı edilmesi ile sonuçlanmış, Çağdaş eserlerde yer alan ses organizasyonları dinleyici açısından tanıdık olsa dahi, bu yapıların gelenekteki karşılıkları netlikle ifade edilemez olmuştur. Ulvi Cemal Erkin’in, 1943 yılında tamamladığı Piyano Konçertosu’nda da geleneksel Türk müziğinin izlerini görmek mümkün olmakla birlikte, eserin ikinci (Andante) bölümünde yer alan temanın makamsal karşılığı konusunda yoğun olan görüş, dikkat çekici derecede muğlaktır. 1943-2018 yılları arasında yayımlanmış çeşitli metinlerde yer alan, temada “Türk müziği esintilerinin hissedildiği” şeklindeki yorumlar, söz konusu bölümün geleneksel Türk müziği ile olan bağlantısının layıkıyla kurulabilmesi için detaylı bir motif analizini zorunlu kılmış ve çalışmada; motifik, dizisel ve makamsal bir dizi analizle, yapının geleneksel Türk müziğindeki karşılığı ifade edilmeye çalışılmıştır.

AN AMBIGUOUS TURKISH MUSIC AIR: ERKİN, PIANO CONCERTO, II. ANDANTE

The first works of Contemporary Turkish Music have the signature of Contemporary Turkish Composers through motifs and scales of traditional Turkish music. Music revolution resulted in new approaches on Turkish music theory, resulting in the ignorance towards details of the tradition and its theory. Even though sound organizations in contemporary works are familiar to the listeners, their equivalence in the tradition has not been clarified. Although it is possible to trace traditional Turkish music in Ulvi Cemal Erkin’s Piano Concerto, dated 1943, the common understanding of the traditional equivalence of the theme in the Andante section of the work is remarkably ambiguous. The comments in various texts published between 1943-2018 emphasizing the feeling of Turkish music in the theme, required a detailed motivic analysis to establish the connection of this section with traditional Turkish music. This study aims at determining the equivalence of the structure in traditional Turkish music with a series of motivic, scale and makam analyses.

___

Aktüze, İrkin. (2005). Müziği Okumak 2. İstanbul: Pan Yayıncılık.

CSO (Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası). (16-17 Kasım 2017). Ulvi Cemal Erkin, Piyano Konçertosu. Konser Programı, s. 6.

Çalgan, Koral. (1992). Ulvi Cemal Erkin / Duyuşlar’dan Köçekçe’ye. Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.

Çiçekoğlu, Fikri. (22 Şubat 1950a). İstanbul Filârmoni Derneği’nin 6’ncı Konseri / Modern Türk Musikisi Festivali. Akşam, s. 3.

Çiçekoğlu, Fikri. (31 Mayıs 1950b). Müzik / Olağanüstü Üç Konser - Cumhurbaşkanlığı Filârmonik Orkestrasının Üçüncü Konseri. Akşam, s. 4.

Erkin, Ulvi Cemal. (1951). Klavierkonzert. Wien: Universal-Edition A. G.

Ezgi, Suphi. (1933). Nazarî ve Amelî Türk Musikisi I. İstanbul: Millî Mecmua Matbaası.

Güvenç, Faruk. (1 Nisan 1966). İdil Biret ve Ötekiler. Ulus, s. 2.

İ., T. (13 Mart 1943). Yankılar / Güzel Bir Musiki Gecesi. Ulus, s. 2.

Karadeniz, Ekrem. (1983). Türk Musikîsinin Nazariye ve Esasları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Mehtiyeva, Naile. (2008). Konser Kılavuzu. Ankara: Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi.

N. (20 Şubat 1950). Musiki / Modern Türk Bestecileri. Cumhuriyet, s. 3.

Nâsır Abdülbâkî Dede. (2006). Tedkîk ü Tahkîk / İnceleme ve Gerçeği Araştırma (Y. Tura, Çev.). İstanbul: Pan Yayıncılık.

Okan, Sungu. (8 Kasım 2018). Ulvi Cemal Erkin, Piyano Konçertosu. BİFO ve Cumhuriyet Bestecileri Konseri Program Notları, s. 13.

Ozansoy, Halid Fahri. (16 Mart 1943). Edebiyat / Ankara’dan Güzel Sesleri Geliyor. Son Posta, s. 4.

Özçimen, A., İrden, M. (2012). Türk Musikisinde Nazariyatçılara ve Bestekârlara Göre Çargâh Makamının Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, s. 419- 443. Erişim: 01.10.2018. http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/597

Özkan, İsmail Hakkı. (2006). Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri / Kudüm Velveleleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Safa, Peyami. (15 Mart 1943). Bakışlar / Ulvi Cemal Erkin’in Eserleri. Tasviri Efkâr, s. 1-2.

Sezgin, Ömer Sunucu. (1982). Ulvi Cemal Erkin [Televizyon Programı]. İstanbul: TRT.

Süha, Baki. (6 Mart 1943). Ankara’dan Notlar / CHP’nin Müzik Mükâfâtı - Estetik ve Ritmik Danslar. Vakit, s. 2.

Tel, Mesud Cemil. (1943). Musiki Hayatı / Ulvi Cemal Erkin’in Piyano Konçertosu. Ülkü Milli Kültür Dergisi, 37, s. 7-8.

Tura, Yalçın. (2017). Türk Mûsıkîsinin Mes’eleleri. İstanbul: İz Yayıncılık.

Wright, Owen. (1990). Çargâh in Turkish Classical Music: History versus Theory. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, 53/2, s. 224-244. Jstor. Erişim: 01.10.2018. http://www.jstor.org/stable/619231

Yalçın, Gökhan. (2016). Hâşim Bey Mecmuası / Birinci Bölüm - Edvâr. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.