Küreselleşme sürecini anlamaya yardımcı bazı kavramlar

Küreselleşmeyi, iletişim teknolojisindeki dev sıçramaların dünyanın her köşesini ulaşılabilir kıldığı, bilginin tarihte hiç olmadığı kadar demokratikleştiği ve ekonomik faaliyetler önündeki engellerin ortadan kalktığı kaçınılmaz bir süreç olarak tanımlayanların karşısında, bu sürecin “emperyalizmin yenilenmiş ve tehlikeli bir yüzü” olduğunu ileri sürenler de vardır. Ekonomik, politik, teknolojik ya da kültürel bakış açılarına göre konumu ve şekli değişebilen küreselleşme kavramının, aldığı ve algılandığı biçim de değişebilmektedir. Çok Uluslu Şirketler, esasen bölgesel nitelikte olan yatırımları nedeniyle kürenin homojen olması umulan yapısını bozarak onu “ovalleştirmekte” ; nüfus ve çevre sorunlarının derinleştirdiği zengin kuzey-fakir güney ayrımı, küreyi kutuplara ayırarak “elipsleştirmekte” ; bilişim ve bilgiye erişim teknolojileri bir yandan küreyi “düzleştirirken”, diğer yandan ağ örgütlerine dayalı olarak işleyen yeni süreçler sayesinde, kürenin yapısını “ağlaştırmaktadır”. Öte yandan, küreselleşme sürecini incelemeye çalışırken, önemi artan bazı “alt süreçlerin “ de dikkate alınması gerekir. Sadece ekonomik yönüyle değil, siyasal yönüyle de devletlerin uluslararası yapılanmalarında başvurdukları “bölgeselleşme” faaliyetleri; yerel kültürlerin ve yerel yönetimlerin ön plana çıkan özelliklerini içeren “yerelleşme” ile ilgili gelişmeler göz ardı edilmemelidir. Bu çerçevede, yaşadığımız evrensel gelişmelerin daha derinlemesine algılanabilmesi için, küreselleşme kavramının, makalemizde ele alacağımız bazı yardımcı kavramlara muhtaç olduğu ileri sürülebilir. Anlam olarak aşırı yük taşımaya, anlatım olarak da aşınmaya başlayan küreselleşme kavramının işinin ve işlevinin kolaylaştırılması gerekmektedir.

Some auxiliary concepts to understand the globalisation process

One of the most referring concepts is the “globalisation” while describing the developments in the current time. The meaning and the use of this term have been debated all over the world by the scholars and especially social scientists. According to some views, globalisation process refers to the integration of markets ,nation states and technologies to a degree never witnessed before, the expansion of global linkages by means of information technologies; and the growth of a global consciousness. They argue that something new is happening and we are entering a global age. This new era of globalisation have started to become the dominant international system since the end of the last century. By contrast, some other groups of scholars and activists view globalisation not as an inevitable process but as a deliberate, ideological project of economic liberation that subject states and individuals to more intense market forces. There is nothing new under the sun, just a new form of capitalism is emerging. Activists opposed to the inequities of oppressive global capitalism now describe globalisation as dangerous. In their views, globalisation has become an issue in a wide-ranging global debate. In the light of above discussions, the direction of the modern world seems to be unclear and we are face to face with uncertainty. Furthermore, allmost every aspect of this uncertainty have been trying to explain by means of the concept of “globalisation” .Therefore, this unlucky concept has been overloaded in terms of meaning and has suffered some semantic extensions and changes. Beyond that, it can be easily claimed that the views of “globalist “ and “antiglobalist” are insufficient to explain the contemporary developments as a whole. In this framework, one may argue that we need some auxiliary concepts to understand the modern universal process called by generally as “ globalisation”.

PDF

___

Akbulut, Ö (2007) Küreselleşme, Ulus - Devlet ve Kamu Yönetimi, Ankara: TODAİE Yayınları.
Arıboğan, Ü (1993) Güç ve Global Sistemde Rol Oynayan Faktörler, İstanbul: İ. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları.
Atabay, S ve Kaçmaz, G (2007) Çevre Duyarlılığının Piyasa Ekonomisine Yenik Düştüğü Nokta: Sürdürülebilir Kalkınma, Ayşegül Mengi (Der.), Çevre ve Politika, Başka Bir Dünya Özlemi, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları, s. 41 – 51.
Attali, J (2007) Geleceğin Kısa Tarihi, Ankara: İmge Kitapevi.
Bauman, Z (1999) Küreselleşme, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bozkurt, V (2000) Enformasyon Toplumu ve Türkiye, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Castells, M (2005) Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Birinci Cilt, Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Drucker, P F (1993) Gelecek İçin Yönetim, Ankara: İş Bankası Yayınları.
Friedman, T (2006) Dünya Düzdür, İstanbul: Boyner Yayınları.
Hodgetts, R (1994) International Management, Singapore: McGraw – Hill. Adnan Menderes Üniversitesi Enformatik Bölümü (2011) http://enformatik.adu.edu.tr/enformatik.html. (Erişim: 9.6.2011)
Kabasakal, Ö (1995) Türkî Cumhuriyetleri İle Kurulacak İlişkilerinin Zemini İktisadi Olmalıdır, Yeni Türkiye, No 3, Mart-Nisan, s. 346–350.
Kazgan, G (2005) Küreselleşme ve Ulus–Devlet, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Keleş, R (2006) Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul: Cem Yayınevi.
Kennedy, P (1996) Yirmibirinci Yüzyıla Hazırlanırken, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kongar, E (2007) Demokrasimizle Yüzleşmek, İstanbul: Remzi Kitapevi.
Lamborn, A (1991) The Price of Power, Boston: Unwin and Hyman Inc.
McLuhan, M (2001) Global Köy, İstanbul: Scala Yayınları.
Robertson, R (1999) Küreselleşme, Toplum Kavramı ve Küresel Kültür, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Rugman, A (2004) Globalleşmenin Sonu, İstanbul: Mediacat Kitapları.
Soner, A B (2005) Ulusal Egemenlikten Küresel Egemenliğe İnsan ve Azınlık Hakları, Filiz Başkan (Der.), Küreselleşmenin Yönleri, İstanbul: Everest Yayınları, s. 63 – 78.
Stiglitz, J E (2006) KÜRESELLEŞME: Büyük Hayal Kırıklığı, İstanbul: Plan B Yayınları.
Toffler, A (1992) Ekonominin Çöküşü, İstanbul: İnsan Yayınları.
Tuna, M (2007) Çevrecilik: Tarihsel, Teorik, Felsefi Temelleri ve Küreselleşmesi, Ayşegül Mengi (Der.), Çevre ve Politika, Başka Bir Dünya Özlemi, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları, s. 187 – 220.