Serbest Bölgelerin Dış Ticarete Etkisinin Veri Madenciliği İle Ölçülmesi ve Sektörel Bir Uygulama

Amaç – Bu araştırmada, Türkiye’de bulunan serbest bölgelerin dış ticaret etkinliklerinin belirli değişkenlere göre ölçülerek kendi aralarında gruplandırılması amaçlanmıştır. Bu gruplandırmayı yapmaktaki amaç serbest bölgelerin daha verimli kullanılabilmesi için bir referans noktası oluşturmaktır. Yöntem – Araştırmada kullanılan veriler, TÜİK dış ticaret verilerinden oluşmaktadır. 2003-2018 yılları arasında bulunan verilere göre analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz SPSS programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada kümeleme analizi kullanılmıştır. Serbest bölgelerin k-ortalamalar yöntemi ile kümelere ayrılması sağlanmıştır. Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre belirlenen hipotezler sağlanmıştır. Bu hipotezlere göre Türkiye’de bulunan serbest bölgeler ihracat ve ithalat verilerine göre farklılık göstermektedir. Bu verilere göre serbest bölgeler belirli ürün sınıflarınca kümeler oluşturmaktadır. Tartışma – Araştırma da elde edilen sonuçlara göre serbest bölgelerin hangi referanslara göre kümelendiği belirlenmiştir. Araştırmada bulunan sonuçlara göre serbest bölgelerle ilgili iki farklı durum ortaya çıkmıştır. Serbest bölgelerin oluşturulan kümelere göre ihtisaslaşmalarının sağlanması ilk seçenektir. Diğer seçenek ise her serbest bölgenin her ürün grubunda belirli bir düzeyde ticaret hacmini yakalamasıdır.

(Measuring The Effect of Free Zones on Foreign Trade with the Data Mining and A Sectorial Application)

Purpose – In this study, it is aimed to group the foreign trade activities of the freezones in Turkey by measuring them according to specific variables. The goal of this grouping to create a reference point for freezones to be used more efficiently. Design/methodology/approach – The data used in research consists of TUIK foreign trade data. Analysis was realized according to the data found between the years 2003-2018. Analysis has been done using the SPSS program. In this study, clustering analysis has been used. The separation of free zones into clusters was achieved by the K-Means method. Results – According to the results of the research, determined hypotheses have been provided. According to these hypotheses, the free zones in Turkey differ from according to export and import data. According to this data, free zones constitute clusters by specific product classes. Discussion – According to the results obtained from the research, the free zones are clustered according to which references. According to the results found in the study, two different situations have arisen about free zones. The first option is to ensure that the free zones are specialized according to the clusters created. The other option is that each free zone achieves a certain level of trade volume in each product group.

PDF

___

Akça, Y. (1998). Türkiye’de Serbest Bölgeler. İstanbul: Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü Yayınları, 1.
Akın, H. (2010). Yeni İşimiz Dış Ticaret. Türkiye: Elma Yayınevi, 465-466. Akküçük, U. (2011). Veri Madenciliği Kümeleme ve Sınıflama Algoritmaları. İstanbul: Yalın Yayıncılık, 18.
Alacaklıoğlu, S. (1998). Sorularla Serbest Bölgeler İşlemler ve Mevzuat. İstanbul: Lebib Yalkın Yayınları, 1.
Alacaklıoğlu, S. (1998). Türkiye’de Serbest Bölgelerin Performansı ve Güncel Yaklaşımlar. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, 1.
Albayrak, A. S. (2008). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi, 7.
Alpar, C. (1985). Dünyada ve Türkiye’de Serbest Bölgeler. Ankara: Dost Kitabevi, 18.
Argüden, Y., Erşahin, B. (2008). Veri Madenciliği Veriden Bilgiye, Masraftan Değere. İstanbul: İstanbul ARGE Danışmanlık, 16.
Atik, A. H. (1998). Serbest Bölge ve Türkiye’de Serbest Bölgeler. Ankara: Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Araştırma Müdürlüğü, 7-8.
Bağrıaçık, A. ve İnanç, Ç. (1997). Belgelerle Uygulamalı Serbest Bölgeler. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi, 1-35.
Başoğlu, U., Ölmezoğulları, N., Parasız, İ. (1999). Dünya Ekonomisi, Küreselleşme, Finansal Kurumlar ve Küresel Makro Ekonomi. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 181-186.
Bozkurt, C. (2005). “Serbest Bölgelerde Faaliyette Bulunmak Avantajlı mı?”. Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 56, 217-221.
Demirel, G. (2009). Türkiye Serbest Bölge ve AB Uygulamaları. İzmir: Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü AB Masası, 2-3.
Dölek, A. (2013). Serbest Bölge İşlemleri. İstanbul: Umut Kitap Basım Yayın Dağıtım, 12-42.
Erdoğan, E. (1985). Serbest Bölgeler ve Türkiye’de Bir Model Denemesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 35.
Erdoğan, E. ve Ener, M. (2005). Serbest Bölgeler. Ankara: Nobel Yayınları, 35-36.
Erkan, H. ve Tatlıdil, R. (1990). Serbest Bölgelerde Uygulanacak Teşvik Tedbirlerinin Sektörlere Katkıları Yönünden Değerlendirilmesi. Ankara: TOBB Yayınları, 12-13.
Ersöz, F. (2013). Veri Madenciliği ve Uygulamaları. Ankara: Sage Yayıncılık, 29-53.
Erten, H. (2015). Veri Madenciliği Teknikleri ile Organ Nakli İçin Uygun Donör Oranının Hesaplanması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 5-6.
Frobel, F., Heınrıchs, J., Krege, O. (1982). Uluslararası Yeni İş Bölümü ve Serbest Bölgeler (Çev. Y. Öner). İstanbul: Belge Yayınları. (Eserin orijinali 1978’de yayımlandı), 218-224.
Gürsoy, T. (2009). Veri Madenciliği ve Bilgi Keşfi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 49-87.
Hacıbekiroğlu, R. (1991). Serbest Bölgeler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 13.
Han, J., Kamber, M. (2006). Data Mining: Concepts and Techniques. ABD: Morgan Kaufmann Publishers, 39-52.
Hand, D. (1998). Statistics and Data Mining: Intersecting Disciplines. ABD: ACM SIGKDD, 4.
Hatipoğlu, M. (1996). Türkiye’de Serbest Bölgeler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 12-25.
Işık, İ. ve Çabuk, M. (2007). Serbest Bölgeler. Ankara. Maliye ve Hukuk Yayınları, 1-51.
İncekara, A. (1986). Dünyada ve Türkiye’de Serbest Bölgeler Uygulaması ve Mevzuatı. İstanbul: Temel Yayınları, 19-47.
İnternet: Berkhin, P. (2004). “Survey of Clustering Data Mining Techniques”. Web: http://citeseer.nj.nec.com/berkhin02survey.html adresinden 20 Mayıs 2017 tarihinde alınmıştır.
İnternet: Dinkla, J. (2003). “Introduction to Fraud Detection”. Web: http://dinkla.net//fraud/. Adresinden 20 Mayıs 2017 tarihinde alınmıştır.
İnternet: Kut, A., Yılmaz, S. (2004). “Veri Madencilik Uygulamaları, İnternet Ders Notu”. Web: http://courses.cs.edu.tr/cse572/VeriMadencilikUygulamar.doc adresinden 20 Mayıs 2017 tarihinde alınmıştır.
Jacobs, P. (1999). Data Mining: What General Managers Need to Know. ABD: John Wiley & Sons Publishing, 4.
Kantardzic, M. (2003). Data Mining Concepts, Methods and Algorithms. ABD: John Wiley & Sons Publishing, 149.
Köktürk, M. (2012). Veri Madenciliği ile Pazarlama Etkileşimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık, 1.
Özdoğan, F. B. (2006). Serbest Bölgeler. Ankara: Siyasal Kitabevi, 11-20.
Özekeş, S. (2003). “Veri Madenciliği Modelleri ve Uygulama Alanları”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 3, 9.
Özenalp, A. (2002). “Serbest Bölgeler” Dış Ticaret Eğitimi. Bursa: Alfa Yayınları, 291.
Özkan, Y. (2008). Veri Madenciliği Yöntemleri. İstanbul: Papatya Bilim Yayınevi, 34-159.
Öztürk, N. (2012). Dış Ticaret Kuram Politika Uygulama. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 183-185.
Savaş, S., Topaloğlu, N., Yılmaz, M. (2012). “Veri Madenciliği ve Türkiye’deki Uygulama Örnekleri”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 21, 1-23.
Sınıksaran, E. (2011). Veri Madenciliğine Giriş. İstanbul: Doğa Yayınları, 13.
Silahtaroğu, G. (2008). Veri Madenciliği. İstanbul: Papatya Bilim Yayınevi, 11-42.
Tan, P. N., Steınbach, M., Kuman, U. (2006). Introduction to Data Mining. ABD: Addison Wesley Publishing, 157.
Toroslu, V. (2000). Serbest Bölgeler. İstanbul: Maliye ve Hukuk Yayınları, 1.
Toroslu, V. ve Durmuş, N. (2010). Serbest Bölgeler. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları, 1-5.
Zeytinoğlu, E. (1976). İktisat Tarihi. İstanbul: Meter Matbaası, 52-59.