Hizmetkâr Liderlik Davranışının Örgütsel Özdeşleşme ve İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Restoran Çalışanları Üzerinde Bir İnceleme

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı yiyecek içecek işletmeleri çalışanlarının yöneticilerinde algıladıkları hizmetkâr liderlik davranışının iş performansı ve sahip oldukları örgütsel özdeşleşme düzeyi üzerindeki etkisini belirlemektir. Yöntem: Bu amacı gerçekleştirmek için alan yazın taraması yapılarak çalışmanın kuramsal yapısı oluşturulmuş ve buna bağlı olarak üç hipotez geliştirilmiştir. Bu hipotezlerin test edilmesi için ihtiyaç duyulan veriler anket yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmanın evrenini İzmir ilinde faaliyet gösteren yiyecek içecek işletmeleri oluştururken, örneklemini birinci sınıf restoran işletmesi çalışanları oluşturmaktadır. Veriler kolayda örneklem yöntemi ile seçilen 392 restoran çalışanından elde edilmiştir. Bulgular: Araştırma sonucunda algılanan hizmetkâr liderliğin çalışan performansı ve örgütsel özdeşleşme düzeyi üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda çalışanların hizmetkâr liderlik algısının, performans ve örgütsel özdeşleşme düzeyinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Tartışma: Restoran yöneticilerinin işletmenin hedeflerini gerçekleştirme sürecinde personellerin sorunlarıyla ilgilenen, kariyer gelişimlerine, istek ve ihtiyaçlarına öncelik veren, etik ilkeler doğrultusunda hareket eden davranışlar sergiledikleri ifade edilebilir. Bununla birlikte yöneticilerin hizmetkâr liderlik davranışı göstermesi çalışanların örgütsel özdeşleşme ve performans düzeylerini arttırabilecektir.

(The Effect of Perceived Servant Leadership Behaviour on the Organizational Identification and Performance Of Employees: A Research on Restaurant Employees)

Purpose: The main purpose of this study is to determine the effect of perceived servant leadership behaviour of restaurant employees on the organizational identification and performance of employees. Design/methodology/approach: In order to realize the purpose of the research, the theoretical structure of the study was formed via literature research and depending on this structure, three hypotheses were developed. The data needed to test these hypotheses were collected by questionnaire method. The population of the research consists of food and beverage establishments operating in İzmir Province, and the sample is composed of first class restaurant employees. The data were obtained from 392 restaurant employees selected by sampling method. Findings: As a result of the research, it was determined that perceived servant leadership has a positive and significant effect on employee performance and organizational identification level. At the same time, it was determined that employees' perceptions of servant leadership and their level of performance and organizational identification were moderate. Discussion: İt can be stated that restaurant managers exhibit behaviors that deal with the problems of the personnel, give priority to their career development, wishes and needs and act in line with ethical principles in the process of achieving the objectives of the business. If the managers exhibit servant leadership behavior may increase the organizational identification and performance levels of the employees.

PDF

___

Akbari, M., Kashani, S. H., Nikookar, H. ve Ghaemi, J. (2014). Servant Leadership And Organizational Identity: The Mediating Role Of Job Involvement, International Journal of Organizational Leadership. 3, 41- 55.
Akgöz, E. (2017). Turizm İşletmelerinde Çalışan Performansını Artırıcı Bir Unsur Olarak Kalite Çemberleri, Journal of Strategic Research in Social Science, 3 (3), 133-142.
Ali, A., Bin, L. Z., Piang, H. J. ve Zulfiqar, A. (2016). The Impact of Motivation on the Employee Performance and Job Satisfaction in IT Park (Software House) Sector of Peshawar, Pakistan, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Vol. 6, No. 9, 297-310.
Aliyev; Y. ve Işık M. (2014). Örgütsel Sosyalleşme Ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki: Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:37,/2, 131-149.
Amir, D. A. (2019). The Effect Of Servant Leadership On Organizational Citizenship Behavior: The Role Of Trust In Leader As A Mediatıon And Perceived Organizational Support As A Moderation, Journal of Leadership in Organizations Vol.1, No. 1, 1-16.
Ayan, A. (2015). Etik Liderlik Tarzının İş Performansı, İçsel Motivasyon ve Duyarsızlaşma Üzerine Etkisi: Kamu Kuruluşunda Bir Uygulama, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Aralık, 10(3), 117- 141.
Baldonado, A. M. (2017). Servant Leadership: Learning From Servant Leaders of the Past and Their Impact to the Future, International Journal of Management Sciences and Business Research, Jan., Vol-6, Issue 1, 53-57.
Baytok, A. ve Ergen, F. D. (2013). Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: İstanbul ve Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5/4, 105-132.
Bhattacharya, C.B. ve Elsbach, K. D. (2002). Us Versus Them: The Roles of Organizational Identification and Disidentication in Social Marketing Initiatives, Journal of Public Policy & Marketing, Vol. 21 (I), Spring, 26-36.
Brohi, N.A., Jantan, A.H., Qureshi, M.A., Bin Jaffar, A. R., Juha Bin, A. ve Hamid, K. B. A. (2018). The Impact Of Servant Leadership On Employees Attitudinal And Behavioural Outcomes, Cogent Business & Management, 5: 1542652, 1-17.
Chiniara, M. ve Bentein, K. (2016). Linking Servant Leadership to Individual Performance: Differentiating The Mediating Role Of Autonomy, Competence And Relatedness Need Satisfaction, The Leadership Quarterly, 27, 124–141.
Chughtai, A. A. (2016). Servant Leadership and Follower Outcomes: Mediating Effects of Organizational Identification and Psychological Safety, The Journal of Psychology, 150:7, 866-880.
Cinnioğlu, H., Atay, L. ve Diker, O. (2018). Yiyecek İçecek İşletmeleri Çalışanlarının Algıladıkları Hizmetkâr Liderlik Davranışının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, 19. Ulusal Turizm Kongresi, Türkiye: Afyonkarahisar, 99-111.
Cinnioğlu, H. ve Saçlı, Ç. (2019). Restoran Çalışanlarının Hizmetkâr Liderlik Algıları ile İşe Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Journal Of Business Research-Tur, 11(3), 1769-1778.
Çakınberk, A., Derin, N. ve Demirel, E. T. (2011). Örgütsel Özdeşleşmenin Örgütsel Bağlılıkla Biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli Özel Eğitim Kurumları Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 3/1, 89-121.
Çelik, N. (2018). The Effect Of Accommodation Enterprises Workers' Perception Of Servant Leadership On Organizational Identifıcation: The Case Of Konya, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 3, 765-782.
Çevik, S. ve Akoğlan Kozak, M. (2010). Değişim Yönetiminde Dönüşümcü Liderlik ve Hizmetkâr Liderlik, 11.
Ulusal Turizm Kongresi, 2-5 Aralık, Kuşadası, 80-87.
Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
Dahkoul, Z. M. (2018). The Determinants of Employee Performance in Jordanian Organizations, Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), V.5, Iss.1, 11-17.
Eker, D. (2015). Öğretim Elemanı Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:4, Sayı:4, Makale No: 13, 118-124.
Eva, N., Robin, M., Sendjaya, S., Dierendonck, D.V. ve Liden, R. C. (2019). Servant Leadership: A Systematic Review And Call For Future Research, The Leadership Quarterly, 30, 111–132
Fettahlıoğlu, Ö. O. ve Koca, N. (2015). Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık İlişkisinde Örgütsel Desteğin Düzenleyici Etkisi, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 4, Eylül, 1-10.
Gandolfi; F. ve Seth S. (2018). Leadership, Leadership Styles, and Servant Leadership, Journal of Management Research, Vol. 18, No. 4, Oct.-Dec., 261-269.
Greenleaf, R. K. (1977). Servant Leadership: A Journey Into The Nature of Legitimate Power and Greatness, Paulist Press, New York.
Hamzagic, E. (2018). The Importance of the Organizational Identification in Forming Organizational Perception, International Review, No 1-2, 1-11.
Hussaın, T. ve Ali, W. (2012). Effects Of Servant Leadership On Followers’ Job Performance, Science, Technology and Development, 31 (4): 359-368.
Jones, C. ve Volpe, E. H. (2010). Organizational Identification: Extending Our Understanding Of Social Identities Through Social Networks, Journal of Organizational Behavior, 32: 413-434.
Kerse, G. ve Karabey C. N. (2017). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Örgütsel Sinizmin Aracı Rolü, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, 375-398.
Kılıç, K.C. ve Aydın, Y. (2016). Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30): 106-113.
Lee, A., Lyubovnikova, J., Tian, Amy W., Knight, C. (2019). Servant Leadership: A Meta-Analytic Examination Of Incremental Contribution, Moderation, And Mediation, Journal of Occupational and Organizational Psychology, https://doi.org/10.1111/joop.12265.
Liden, R. C., Wayne, S., Zhao, H. ve Henderson, D. (2008). Servant Leadership: Development of A Multidimensional Measure and Multi-Level Assessment, The Leadership Quarterly, 19, 161-177.
Liden, R. C., Sandy J. W., Meuser, J.D., Hu, J., Wu, J. ve Liao, C. (2015). Servant Leadership: Validation of A Short Form of The SL-28, Leadership Quarterly, 26 (2): 254-269.
Lipponen, J., Bardi, A. ve Haapamaki, J. (2008). The Interaction Between Values And Organizational Identification in Predicting Suggestion-Making At Work, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81, 241–248.
Mael, F. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni And Their Alma Mater: A Partial Test Of The Reformulated Model Of Organizational Identification, Journal of Organizational Behavior, Vol 13, 2, 103-123.
Muhtasom, A., Mus , H. A. R., Bijang, J. ve Latief, B. (2017). Influence of Servant Leadership, Organizational Citizenship Bahaviour on Organizational Culture and Employee Performance at Star Hotel in Makassar, International Journal of Education and Research Vol. 5 No. 10, 71-88.
Narcıkara, E. B. ve Zehir, C. (2017). Effect Of Gratitude in The Relationship Between Servant Leadership And Organizational Identification, ISMC 2017 13th International Strategic Management Conference, 372- 384.
Patterson, K. (2003). Servant Leadership: A Theoretical Model, Servant Leadership Research Roundtable. School of Leadership Studies Regent University, 1-10.
Nart, S., Yaprak, B., Yıldırım, Y. T. ve Sarıhan, Ahmet Y. (2018). The Relationship Of Diversity Management And Servant Leadership With Organizational Identification And Creativity in Multinational Enterprises, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 55, Sayı: 637, 31-47.
Shoukat, S., Khan, M.I. ve Waqas, A. (2019). The Effects of Servant Leadership on Organizational Citizenship Behaviour: Moderation of Proactive Personality, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 9, Issue 4, April, 67-74.
Singfiel, J. (2018). When Servant Leaders Appear Laissez-Faire: The Effect Of Social Identity Prototypes On Christian Leaders, The Journal Of Applied Christian Leadership, Vol 12, No 1, 64-77.
Taşlıyan, M., Hırlak, B. ve Harbalıoğlu, M. (2016). The Effect Of Servant Leadership On Organizational Citizenship Behaviour And Performance Of Employee: A Research On Hotel Managements In Gazıantep, The Journal of International Social Research, Volume: 9 Issue: 44, 1232-1240.
Tekin, E. (2018). Lider-Üye Etkileşiminin Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracı Rolü, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 8 Sayı: 16, Aralık, 343-363.
Tekingündüz, S., Kurtuldu, A. ve Eğilmez, Ç. (2016). Sosyal Destek, İşe Yabancılaşma ve İş Stresinin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, International Journal of Human Sciences, 13(1), 683-694.
Thomas, C. H., Craig, J. B., Dibrell, C. ve Marshall, D. R. (2015). Servant Leadership and Organizational Identification: A Family Firm Perspective, Academy of Management Proceedings, Vol. 2015, No. 1.
Tian, Q., Hu, Y. ve Cheng, K. (2018). Servant Leadership and Voice Behavior: Organizational Identification as a Mediator, International Conference on Information Technology and Management Engineering, Advances in Intelligent Systems Research, Volume 148, 126-128.
Tokgöz, E. ve Seymen, O. A. (2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma, Öneri. C.10.S.39, Ocak, 61-76.
Tsuchiya, Y. (2017). A Critical Review Of Organizational Identifıcation: Introducing Identity Work To Examine Dynamic Process, Journal of Organizational Culture, Communications and Conflict, Volume 21, Issue 2, 1- 10.
Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Örgütsel Özdeşleşme Ve Kontrol Algılamalarının, Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Ve İş Performansına Etkileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 3, 163-181.
Uygur, A. (2007). Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, Yıl: 2007 Sayı: 1, 71-85.
Wang, Z., Xu, H. ve Liu, Y. (2017). Servant Leadership As A Driver Of Employee Service Performance: Test Of A Trickle-Down Model And Its Boundary Conditions, Human Relations, 0, 0, 1-25.
Web 1: https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77197/belgeli-yeme-icme-tesis-listesi.html (Erişim Tarihi 12.07.2019). Winston, B. (2003). Extending Patterson’s Servant Leadership Model: Explaining How Leaders and Followers Interact In A Circular Model. Servant Leadership Research Roundtable August, School of Leadership Studies, Regent University, 1-9.
Wong, P. T. P. ve Page, D. (2003). Servant Leadership: An Opponent-Process Model and The Revised Servant Leadership Profile, Servant Leadership Research Roundtable, August, 1-13.
Yıldırım, K..E. (2019). Hizmetkâr Liderlik ve Çalışan Davranışlarındaki Rolü: Kırgızistan’da Bir Alan Araştırması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 2242-2256.
Yılmaz, H. ve Karahan, A. (2010). Liderlik Davranışı, Örgütsel Yaratıcılık ve İşgören Performansı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Uşak’ta Bir Araştırma, Yönetim Ve Ekonomi, Cilt:17, Sayı:2, 145-158.
Zhang, H., Kwan, Ho K., Everett, A. M. ve Jian, Z. (2012). Servant Leadership, Organizational Identification, And Work-To-Family Enrichment: The Moderating Role Of Work Climate For Sharing Family Concerns, Human Resource Management, September–October, Vol. 51, No. 5. 747–768.
Zorlu, Ö., Avan, A. ve Baytok, A. (2019). The Effect of Servant Leadership on Psychological Empowerment and Organizational Identification, Journal of Business Research-Turk, 11 (1), 293-309.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Detay Yayıncılık, 4 Baskı, Ankara.