Türk hukuku'nda grev yasakları

Grev hakkı Türk hukukuna ilk defa 1961 Anayasası ile girmiştir. Bu suretle de grev anayasal bir hak olarak getirilmiştir. Grev anayasal bir hak olarak getirilmiş olması-na karşın, sınırsız bir hak da değildir. Hak olarak getirilip güvence altına alınırken bir taraftan da birtakım yasaklamalara ve sınırlamalara tabi tutulmuştur. Grevin yasaklanmasına ve ertelenmesine ilişkin olarak Anayasa’da düzenlenen esaslar çer-çevesinde 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda birtakım düzenlemeler getirilmiştir. Anayasa’nın ve 2822 sayılı Kanun’un dışında grev hak-kının kullanımı hukukumuzda başka kanunlarla da sınırlandırılmıştır. 2822 sayılı Kanun bakımından kanuna uygun olarak alınmış bir grev kararının, ka-nunda öngörülen koşullara uyularak uygulamaya konulması halinde yasal grevden söz edilir. Kanundaki usule uygun olarak alınmış bir grev kararının uygulanabilmesi için, söz konusu kararın uygulanmasına engel bir yasağın bulunmaması gerekir. Nitekim grevin uygulanmasına ilişkin diğer koşullar bulunsa dahi grev yasağının bulunması halinde yasağa rağmen grevin uygulanması mümkün değildir. Aksi tak-tirde kanun dışı grevden söz edilir. Bu sebeple hukukumuzda grev hakkını sınırlan-dıran grev yasakları önemli bir yer tutmaktadır. Grevin uygulanmasını engelleyen yasaklar sürekli ve geçici yasaklardır. Bunun dışında Bakanlar Kurulunca grevin ertelenmesine karar verilmesi ya da grev oylaması sonucunda grevin uygulanmaması neticesinin doğması halinde de grev hakkının sınırlandırılması söz konusu olacaktır.

The bans of strike in Turkish law

The right for strike was first introduced in the Turkish laws through 1961 Constitution. Thus it became a constitutional right. Although strike has become a constitutional right, it is not a limitless right at all. While it is deemed to be a right and thus secured, it is subject to several restrictions and limitations, on the other hand. The Collective Labor Agreement Strike and Lockout Law numbered 2822 was regulated within the framework of the procedural basis in the Constitution regarding the prohibition and suspension of the strike. The use of right to go on strike is limited in the laws other than the Constitution and the law numbered 2822. In case any decision to go on strike taken in accordance with the pertinent laws is put into exercise as per the conditions stipulated in such laws, then a legal strike can be mentioned. To exercise the any decision to go on strike taken in accordance with the procedures stipulated in the law, there should not be any prohibition which may prevent the use of the right. As a matter of fact, even the stipulated provisions are satisfied in using this specific right, if there exist any prohibition, it is not possible to enjoy the right to go on strike despite such a prohibition. Otherwise, an illegal strike must be mentioned. Therefore, the prohibitions on strike which restrict the use of the right have substantial importance. The prohibitions which may prevent the use of the right to go on strike are temporary and continual prohibitions. The right for going on strike may be restricted through the decision taken by the Council of Ministers to postpone the strike or the consequences which may give way to make disuse of the right to go on strike as per the polls for strike.

PDF

___

Aktay, Nizamettin, Toplu İş Sözleşmeleri ve Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları, Ankara 1990
Alpar, Erol, “Türk Hukukunda Grev Hakkına Getirilen Sınırlamalar ve Çözüm Yol-ları”, Yargıtay Dergisi, XV, Ocak-Ekim, 1989.
Aydemir, Murteza, Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta Grev Hakkı ve Lokavtın Sınırları, İstanbul 2001.
Couturier, Gérard, Droit du Travail, 2, Les Relations Collectives de Travail, Presses Universitaires de France, 1991.
Çelik, Nuri, İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 23. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., Ağustos 2010, İstanbul.
Demir, Fevzi, İş Hukuku ve Uygulaması, 4. Baskı, İzmir 2005
Demircioğlu, A. Murat, “Türk Hukukunda Grev Hakkına İdari Tasarruflarla Müda-hale”, İş Hukuku Dergisi, Nisan-Haziran 1991, s.165-198.
Ekonomi, Münir, “İşletme Toplu İş Sözleşmeleri ve Uygulamada Karşılaşılan Başlı-ca Sorunlar”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Ocak 1987, s.6-21. (Sorunlar)
Ekonomi, Münir, “2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda 3451 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikler”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Ocak 1989. (Değişiklikler)
Elbir, Halid Kemal, “Kanundışı Grev ve Lokavt ve Grev ve Lokavt Yasakları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Araş-tırma ve Uygulama Merkezi 1984 Yılı Konferansları, İstanbul 1985.
Gülmez, Mesut, Avrupa Birliğinde Sosyal Politika, Türkiye-AB Sendikal Koordi-nasyon Komisyonu Yayını, Ankara, Mart 2003.
Günay, Cevdet İlhan, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 1999.
Günay, Cevdet İlhan, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uygulaması, Yetkin Yayınları, Ankara 2007 .(İş)
Kabakçı, Mahmut, Grev ve Lokavt, EMO Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, Nisan 2004.
Kutal, Metin, “Toplu İş Sözleşmesinin Taraf İradesi Dışında Oluşması”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesince Düzenlenen Toplu İş Sözleşmesine İlişkin Temel Sorunlar Semineri, Ankara 1990, s.103-120. (Taraf İradesi)
Kutal, Metin, “2822 sayılı Yasada Grev ve Lokavt Yasakları”, İktisat ve Maliye, Cilt XXXIV, No: 4, Temmuz 1984. (Yasaklar)
Mis, Olcay/ Özsoy, Erbaşar, MGK Komisyonu Gerekçesi, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, Ankara 1983.
Mollamahmutoğlu, Hamdi, Türk Hukukunda Lokavt, Ankara 1993.
Narmanlıoğlu, Ünal, Grev, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, Ankara 1990. (Grev)
Narmanlıoğlu, Ünal, İş Hukuku II: Toplu İş İlişkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir 2001. (Toplu İş İlişkileri)
Oğuzman, Kemal, Hukuki Yönden Grev ve Lokavt, İstanbul 1967. (Grev ve Lokavt)
Oğuzman, Kemal, Hukuki Yönden İşçi-İşveren İlişkileri, Cilt 1, 3. Bası, İstanbul 1984. (İşçi-İşveren İlişkileri)
Oğuzman, Kemal, Hukuki Yönden İşçi-İşveren İlişkileri, Cilt 1, 4. Bası (4.bası)
Oğuzman, Kemal, “Toplu İş Uyuşmazlıklarının Grev ve Lokavtla Çözülmesi”, Uy-gulamada Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Semineri, Ankara, Çimento Müstah-silleri İşverenleri Sendikası (16-19 Mayıs 1991 Abant/ Bolu), 1991. (Grev ve Lokavt)
Ökçün, Gündüz, Tatil-i Eşgal Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları No:55, Ankara 1996.
Pélissier, Jean/Auzero, Gilles/Dockès, Emmanuel, Droit du Travail, 25? édition, 2011, Dalloz.
Reisoğlu, Seza, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu Şerhi, Ayyıldız Matba-ası, Ankara 1986.
Saymen, Ferit/ Ekonomi, Münir, Türk İş Hukuku Dersleri, İstanbul 1967.
Sur, Melda, İş Hukuku Toplu İlişkiler, Güncellenmiş 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2009. (Toplu İlişkiler)
Sur, Melda, Grev Kavramı, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 1987. (Grev)
Sümer, Haluk Hadi, “Kapsamında Grevin Yasak Olduğu İşyeri Bulunan İşletmeler-de Uyuşmazlığın Çözümü”, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 1992, III, 2, Nisan.
Sümer, Haluk Hadi, Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Zorunlu (Kanuni) Tah-kim, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi) 1989. (Tahkim)
Sümer, Haluk Hadi, İş Hukuku Uygulamaları, Genişletilmiş 3. Baskı, Mimoza, Konya 2009 .(İş)
Tuncay, A. Can, Toplu İş Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul 2010. (Toplu İş)
Tuncay, Can, “Türk İş Hukukunun Avrupa Birliği İş Hukukuna Uyumu”, AB-Türkiye Endüstri İlişkileri, Beta Yayınları, İstanbul 2004. (Uyum)
Tunçomağ, Kenan, İş Hukuku, İstanbul, Fakülteler Matbaası, 1985. (İş Hukuku)
Tunçomağ, Kenan, İş Hukukunun Esasları, Beta Yayınları, İstanbul 1988. (Esaslar)
Tunçomağ,Kenan/ Centel, Tankut, İş Hukukunun Esasları, Beta Yayınları, İstanbul, 2003.
Tunçomağ Kenan/ Centel, Tankut, İş Hukukunun Esasları, Beta Yayınları, İstanbul, 2008.
Yıldırımoğlu, Hakan, Avrupa Birliği ve Türkiye’de Grev Yasakları, İstanbul Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Anabilim Dalı, İstanbul 2006, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Yılmaz, Metin, “Deniz Hava ve Kara Ulaştırma Araçlarında Grev ve Lokavt Yasa-ğı”, İşveren Dergisi, Eylül 1974, Cilt XII, Sayı 12.