Osman ERMUMCU, Yasin SEZER, Hüseyin BİLGİN

Yeni düzenlemeler ışığında idari yargıda hakimin çekinmesi ve reddi

Hâkimin çekinmesi ve reddi müessesesinin temelinde, verilen kararlara güvenin, tarafsızlık ve bağımsızlık duygusunun en üst düzeyde oluşmasını sağlamak amacı yatmaktadır. Tarafsızlık, hâkimin kişisel, entelektüel ve ahlakî vasıflarıyla ilintili bir gereklilik olduğu kadar, yargı görevinin tam ve doğru bir biçimde yapılmasının da esası ve ön şartıdır. Kendisine hukuku uygulama sorumluluğu verilen hâkim, tarafsızlığına gölge düşürmeden tam bir tarafsızlık içinde hukuk kurallarına göre karar vermekle yükümlüdür. Hâkimin, tarafsız olması kadar tarafsızlığını kuşkuya düşüren hallerden de uzak durması, aksi takdirde davaya bakmaması gerekir. Hâkim bu koşulları re’sen kendisi takdir ederek davadan çekinebileceği gibi taraflarca da hâkimin reddi talep edilebilir. İdari Yargılama Usûlü Kanunu, hâkimin çekinmesi ve reddi konusunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na atıfta bulunmuştur. Ancak, TBMM tarafından 12.01.2011 tarihinde kabul edilen 6100 sayılı yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile birlikte mer’i olan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yürürlükten kalkacaktır. 6100 sayılı kanun hâkimin çekinmesi ve reddi konusunda yeni hükümler getirmiştir. Çalışmada hâkimin çekinmesi ve reddi konusu Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu hükümleri çerçevesinde yeniden yorumlanmıştır.

Withdrawal and challenge of judge in administrative justice in the context of new regulations

The foundation of challenging and withdrawing of the judge is based on maximization of impartiality and independency of the judgement. Though impartiality is associated with personal, intellectual and moral characteristics of the judge, it is also fundamental prerequisite to perform judgement task properly. The judge, who is responsible of practising of law, is obliged to rule on in accordance with provisions of law without hampering his impartiality. As much as impartiality, the judge should also refrain himself from circumstances that bring impartiality into question. Otherwise the judge should withdraw from the case. As long as the judge may withdraw from the case of his own motion, parties may also ask for challenging of the judge. In regard to challenge and withdrawal of the judge, Procedure of Administrative Justice Act refers to Civil Procedure Law. Once new Civil Procedure Law (No. 6100), which is adopted by Grand National Assembly Of Turkey on 12.01.2011, becomes effective, the current Civil Procedure Act will be abolished. Law number 6100 lays down new regulations in terms of challenging and withdrawal of the judge. This study aims to review challenge and withdrawal of the judge in accordance with related parts of Civil Procedure Law.

PDF

___

AKINCI, Müslüm, İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara, 2008.
AKINTÜRK, Turgut, Medeni Hukuk, İstanbul, 2008.
AKYILMAZ, Bahtiyar, İdare Hukuku, Konya, 2004.
CANDAN, Turgut, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006.
COŞKUN, Sabri- Müjgan KARYAĞDI, İdari Yargılama Usulü, Ankara, 2001.
FENDOĞLU, Hasan Tahsin, “Yargıçlar Devleti”, http://www.sde.org.tr/tr/kose-yazilari/209/yargiclar-devleti: 28.01.2011)
GÖZÜBÜYÜK, Şeref- Güven DİNÇER, İdari Yargılama Usulü, Ankara, 1996.
KALABALIK, Halil, İdari Yargılama Usulü Hukuku, Konya, 2009.
KARAVELİOĞLU, Celal, İdari Yargılama Usulü Kanunu, 5. Bası, C.II, Ankara, 2001.
KURU, Baki- Ramazan ARSLAN – Ejder YILMAZ, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 2006.
ONAR, S. Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.I, İstanbul, 1967.
ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2004.
ÖZTAN, Bilge, Medeni Hukukun Temel Kavramları”, Ankara, 2005.
SELÇUK, Sami, “Yazılı Hukuk ve Yargıç İlişkisi”, Türkiye Günlüğü, S.40, Mayıs-Haziran 1996.
TANÖR, Bülent- Necmi YÜZBAŞIOĞLU, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, 2001.
YENİCE, Kazım – Yücel ESİN, İdari Yargılama Usulü, Ankara, 1993.
YILMAZ, Halit, Türkiye’nin Yargı Bağımsızlığına İlişkin Sorunları, Ankara, 2009.
YILDIRIM, Turan, İdari Yargı, İstanbul, 2008.