Egemenlik ve siyasal iktidar perspektifinde anayasacılık ve anayasa

Egemenlik ve siyasal iktidar, bireylerin toplumsal yaşamda barış ve güven içerisinde yaşayabilmelerinin bir gereği olarak görülmüş ve bu anlamda toplumsal yaşamın karakteristik özelliklerinden olan yöneten-yönetilen ayrımının doğal bir sonucu olarak kabul edilmiştir. Doğal hukukun “doğal toplum” tasavvurundan pozitivist hukukun “siyasal toplum” anlayışına kadar hemen hemen tüm toplumsal yaşam kurgularında bir yöneten ve yönetilen ayrımına ve dolayısıyla da egemen ve siyasal iktidar olgusuna vurgu yapılarak belli bir paradigma oluşturulmaya çalışılmıştır. Söz konusu toplumsal yaşam kurgularında, tüm toplumsal düzen ve bu düzenle ulaşılmak istenen amaçlar somutlaştırılırken, egemenlik ve siyasal iktidar kavramlarına ait tartışmaların odak noktasını bireylerin bu toplumsal organizasyondaki konumları/rolleri oluşturmuştur. Buradan hareketle barışçıl ve medeni bir toplumsal yaşamın tesis edilip devam ettirilmesi adına en hassas nokta olarak hak ve özgürlükler sahibi bireylerin egemen ve siyasal iktidar ile olan ilişkileri kabul edilmiş ve bu ilişkiler belli güvencelere kavuşturulmak istenmiştir. Bu noktada, özgür ve özerk bireylerin güvencesi konumuyla anayasacılık geleneği gündeme gelmiş ve anayasa-cılık teorisi uzun ve çalkantılı bir süreç sonunda “özgürlük manifestosu” rolünü kazanarak hak ve özgürlükler lehine egemenlik ve siyasal iktidarı sınırlamayı başarabilmiştir.

Constitutionalism and the constitution from perspective of the sovereignty and political power

Sovereignty and political rulership, have been regarded as necessary for the individuals of a society to survive in a peaceful and secure atmosphere and so as a natural output of the discrimination between the governer and the governed which is a characteristic of the social life. Almost in all social life patterns – from the “natural society” approach of natural law to the “political society” of positivist law- it is endeavoured to develop a certain paradigm by emphasizing on the discrimination between the governer and the governed and so on the facts sovereign and political rulership. In the aforementioned social life patterns, the whole social system and the goals desired to be achieved through this system have been embodied and the roles/status of individuals in this social organization have formed the focal point of the discussions on sovereignty and political rulership. Thus, relations between the sovereign political power and the individuals who hold rights and freedom have been recognized as the sore point in order to establish and maintain a peaceful and civilized society and these relations have been assured in certain ways. Herein, tradition of constitutionalism as the assurance of free and autonomous individuals has come up and constitutionalism theory, after a handwringing process, has been able to limit the sovereign political power in favour of rights and freedoms by capturing the role of “freedom manifest”.

PDF

___

AKILLIOĞLU, Tekin: İnsan Hakları, İmaj Yayınevi, Ankara 2010.
ATAR, Yavuz: Türk Anayasa Hukuku, Mimoza Yayınları, Konya 2009.
ARSLAN, Zühtü: Anayasa Teorisi, Seçkin Yayınları, Ankara 2008.
AKAD, Mehmet- VURAL DİNÇKOL, Bihterin: Genel Kamu Hukuku, DER Yayın-ları, İstanbul 2009.
BALI, Ali Şafak: Hukuk, Çizgi Kitabevi, Konya 2005.
BİLİR, Faruk: “Anayasa Yapımına Yönelik Değerlendirmeler”, GÜHFD, cilt:12, sayı: 1–2, 2008.
BULUT, Nihat: “Eski Yunan’dan Aydınlanma Çağında İnsan Onuru Kavramının Gelişimine Genel Bir Bakış”, EÜHFD, cilt:12, sayı: 3–4, 2008.
CHEVALLIER, Jacques: L’ Etat de droit, Fransa 2007, çeviren: Ertuğrul Cenk Gür-can, İmaj Yayınevi, Ankara 2010.
DWORKİN, Ronald: Taking Rights Seriously, Harvard University Press, USA 1978, çeviren: Ahmet Ulvi Türkbağ, Dost Kitabevi, Ankara 2007.
DWORKİN, Ronald: Freedom’s Law: The Moral Reading of the American Constitution, Harvard University Press, USA 1997.
DWORKİN, Ronald: Law’s Empire, Belknap Press, London, 1988.
ERDOĞAN, Mustafa: Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2005.
ERDOĞAN, Mustafa: İnsan Hakları, Teorisi ve Hukuku, Orion Kitabevi, Ankara 2007.
ESEN, Bülent Nuri: Anayasa Hukuku Genel Esaslar, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1970.
GÖZLER, Kemal: Kurucu İktidar, Ekin Yayınevi, Bursa 1998.
GÖZLER, Kemal: “İnsan Hakları Normlarının Anayasa Üstülülüğü Sorunu”, TODAİE Yayını, 2000.
GÖNENÇ, Levent: “Siyasal İktidar Kavramı Bağlamında Anayasa Çalışmaları İçin Bir Kavramsal Çerçeve Önerisi”, AÜHFD, cilt: 56, sayı: 1, 2007.
GÖNENÇ, Levent: “Siyaset Bilimi ve Anayasalar”, AÜHFD, cilt: 53, sayı: 3, 1999.
GÖZE, Ayferi: Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Beta Yayınları, İstanbul 2009.
GÖKSU, Hasan Tuna: “Kanun Devletinden Hukukun Üstünlüğüne”, Sayıştay Dergisi, sayı: 64, Ocak-Mart 2007.
GÜRİZ, Adnan: Hukuk Felsefesi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2007.
KALABALIK, Halil: İnsan Hakları Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara 2009.
KİA AKKAYA Rukiye: Moderniteden Postmoderniteye Egemenlik ve Hukuk, Beta Yayınları, İstanbul 2006.
KAPANİ, Münci: Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, Ankara 2009.
KILINÇ, Ahmet: “İnsan Haklarının Anayasal Konumu”, EÜHFD, cilt: 9, sayı: 1–2, 2005.
KOÇAK, Mustafa: Batıda ve Türkiye’de Egemenlik Anlayışının Değişimi ‘Devlet ve Egemenlik’, Seçkin Yayınları, Ankara 2006.
NOZİCK, Robert: Anarchy, State and Utopia, USA 1974, çeviren: Alişan Oktay, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006.
ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
RAWLS, John: Political Liberalizm, Columbia University Press, USA 1993, çevi-ren: Mehmet Fevzi Bilgin, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006.
SCHMİTT, Carl: Politische Theologie, Almanya 1933, çeviren: A. Emre Zeybekoğlu, Dost Kitabevi, Ankara 2010.
SCHMİTT, Carl: Der Begriffdes Politischen, Almanya 1932, çeviren: Ece Göztepe, Metis Yayınları, Ankara 2006.
SUNAY, Reyhan: Tartışılan Egemenlik, Yetkin Yayınları, Ankara 2007.
SPİNOZA, Benedictus: Tractatus Politicus, 1663, çeviren: Murat Erşen, Dost Kitabevi, Ankara 2009.
TURHAN, Mehmet-ULUŞAHİN, Nur: Anayasa Hukukuna Liberal Bakışlar, Naturel Yayınları, Antalya 2009.
TURHAN, Mehmet: Anayasal Devlet, Naturel Yayınları, Ankara 2005.
TEZİÇ, Erdoğan: Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul 2007.
USLU, Cennet: Doğal Hukuk ve Doğal Haklar, Liberte Yayınları, Ankara 2009.
WEBER, Max: Basic Concept in Sociology, Peter Owen, London 1962.
ZABUNOĞLU, Yahya Kazım: Devlet Kudretinin Sınırlandırılması, Ajans-Türk Matbaası, Ankara 1963.