İşverenin eşit davranma borcu açısından Türk iş hukukunun Avrupa birliği iş hukukuna uyumu

Hayatın her alanında var olan eşitsizliğin ortadan kaldırılması için tüm devletler gerek anayasalarında gerek toplumsal düzeni sağlamaya yönelik yaptıkları diğer düzenlemelerde belli normatif kurallar koymuşlardır. Ulusal düzeydeki düzenlemelerin yanı sıra pek çok uluslararası belgede de insanlar arasında eşitliğin sağlanması amacıyla birtakım düzenlemeler hayata geçirilmiştir. Söz konusu edilen eşitsizliğin sosyal hayata yansıyan bir yönü de çalışma hayatıdır. Devletler ve uluslararası kuruluşlar, çalışma hayatının düzenlenmesi, işçi ve işveren ilişkilerinin belirlenmesi ve belki de sosyal hayatta en çok ezilen ve baskı altına alınan işçi sınıfının haklarının korunması amacıyla birtakım düzenlemeler yapmış, düzenlemelere ek olarak da bazı yaptırımlar öngörmüştür. Çalışmamızda sözünü ettiğimiz işçi haklarını koruyucu, iş hayatında adaleti, huzuru ve barışı temin edici bir hukuk normu olan ‘işverenin işçilerine eşit davranma borcu’ nu ele alacağız. Çalışmamızın ilk bölümünde genel olarak eşitlik ilkesi ve bu ilkenin işverenin işçilerine yönelik olarak var olan ‘eşit davranma borcu’na yansımalarını ele alacağız. Bununla birlikte eşit davranma ilkesinin uluslararası hukuktaki ve Avrupa Birliği hukukundaki dayanaklarına kısaca değineceğiz. Önemine binaen söz konusu dayanaklardan ILO belgelerinden ayrıca söz edeceğiz. Çalışmamızın devam eden bölümlerinde eşit davranma yükümlülüğü kapsamında ayrımcılık yasağını inceleyeceğiz. Bu yasağın içeriğinde, işverenin işyerinde çalışan işçilerine yönelik din, dil, ırk, cinsiyet, mezhep, siyasal düşünce, felsefi inanç gibi birtakım ayrımcılık nedenlerini Türk İş Hukukunun Avrupa Birliği’ne uyumu kap-samında ayrı ayrı ele alacağız. Çalışma hayatında belki de en çok ayrımcılığa maruz kalan kadınların cinsiyetleri sebebiyle muhatap oldukları bu ayrımcılığın iş hayatına yansıma şekillerini hususi olarak ele alıp inceleyeceğiz.

The compliance with european union labour law of the Turkish labour law in terms of employer has liability for equal behavior

All states, both the constitutions of other regulations to ensure social order but also for the elimination of inequality have put certain rules. Arrangements at national level as well as many international documents, in order to ensure equality, some changes were made. The one aspect of inequality in social life, working life. States and international organizations, organization of working life, relations between workers and employers to identify and perhaps the most oppressed and under pressure from social life in order to protect the rights of workers, has made some arrangements. In addition to the regulations also provides some certain sanctions. In our study, we will discuss which guaranteed the rights of workers, to protect justice and peace at business life, a legal norm of " to workers the employer's equal treatment debt”. In the first part of our study, we will examine the principle of equality and a reflection of this principle is to workers the employer's equal treatment debt. However, we look briefly underpinnings of the principle of equal treatment at international law and European Union Law. Due to the importance the ILO documents of them also will be mentioned. In the study, we also will consider a ban on discrimination under the equal treatment obligation. We will consider separately the content of this prohibition, in the scope to compliance with the European Union with of the Turkish Labour Law to workers of the employer religion, language, race, creed, political opinion, philosophical belief in a number of discrimination reasons. We also will examine to the women, who perhaps the most exposed to discrimination in working life, to the way reflection in her career of this discrimination which faced because of their ender.

___

  • AB’ye Giriş Sürecinde TC Anayasası ve Kadın Erkek Eşitliği Politikaları, Ankara: KSSGM Yayınları,2000, s. 85–88.
  • AKIN, Nesrin, İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesi, 2.4.2008, www.hukuki.net.
  • ALPAGUT, Gülsevil, Özürlüler Hakkında Kanun ve Özürlü Çalıştırma Zorunluluğu Konusunda Mevzuattaki Son Değişiklikler, Mercek, Ekim 2005.
  • AYDIN, Ufuk, İş Hukukunda İşçinin Hakları, Eskişehir, 2002.
  • ÇİNKILIÇ, Mustafa, Anayasa’nın 90. Maddesindeki Değişiklik Işığında ILO Söz-leşmelerinin İç Hukuka ve Mahkeme Kararlarına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2006.
  • ERDAL, Yüksel, İnsan Kaynakları Yönetimi ve Türk İş Hukuku Açısından Eşit Davranma İlkesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, İstanbul, 2007.
  • EYRENCİ, Öner/TAŞKENT, Savaş/ULUCAN, Devrim, Bireysel İş Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, 2005.
  • FETTAH, Melek, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Kadın İşçilerin Korunması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2006.
  • GÖÇMENER, Sinem, Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Kadın Erkek Eşitliği, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
  • GÜNAY, Cevdet İlhan, İş Kanunu Şerhi: Açıklamalı-Yargı Kararları- İlgili Mevzu-at, C. I, 2.Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006.
  • İREN, Ertan, Avrupa Birliği ve Türk İş Hukukunda Üçlü Diyalog, Çimento Müstah-silleri İşverenleri Sendikası, Yayın no: 18, Ankara, 2005.
  • KALAN, İlknur / ÖZBEY A. Esin, “Çalışma Hukuku ve Kadın”, Çağdaş Hukuk Dergisi, Yıl: 4/5, Sayı 46/49, Mart- Haziran 1996.
  • KARDAM, Filiz, “Türkiye’de Kadınların Toplumsal Sorun Alanları” Çalışma Or-tamı, (Ocak –Şubat 2001).
  • KAYA, Pir Ali, Uluslararası Çalışma Normları ve Türk İş Hukuku Üzerine Etkileri, Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) Yayınları, Ankara, 1999.
  • KURŞUN, Özgü, İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesi ve Cinsiyet Temelli Ayrımcı-lık, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2006.
  • MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, İş Hukuku, 3. Bası, Turhan Kitapevi, Ankara, 2008.
  • ONARAN YÜKSEL, Melek, Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk İş Hukukunda Kadın- Erkek Eşitliği, 1.Baskı, İstanbul, 2000.
  • ÖZDEMİR, Erdem, İşyerinde Cinsel Taciz, Sicil, S. 2, 2006.
  • SÖZER, Ali Nazım, -AB’nin İstihdama İlişkin 2000/78/EG Sayılı Çerçeve Yöner-gesi Işığında- Türk İş Hukukunda Din, Dünya Görüşü, Özürlülük, Yaşlılık ve Cinsel Eğilime İlişkin Düzenlemeler, Sicil, 2006, S. 2.
  • SÜZEK, Sarper, İş Akdini Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması, Ankara, 1976.
  • SÜZEK, Sarper, İş Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, 2005.
  • TUNCAY, Can, İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesi, İstanbul, 1982.
  • TUNÇOMAĞ, Kenan/CENTEL, Tankut, İş Hukukunun Esasları, İstanbul, 2003.
  • TURPÇU, Murat, Avrupa Birliği Hukukunda İşyerinde Ayrımcılık, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2004.
  • UŞAN, Muhammed Fatih, İş Hukukunda Sakat İstihdamı, Ankara, 1999.
  • YENİSEY, Kübra Doğan, İş Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı, Çalış-ma ve Toplum, 2006/4.
  • YILDIZ, Gaye Burcu, İşverenin Eşit İşlem Borcu, Ankara, 2008.