Fikri ve sınai haklara ilişkin davalarada belgelerin ibrazı mecburiyeti

Günümüzde medeni yargılamanın amacı maddi gerçeğe ulaşmaktır. Maddi gerçeğe ulaşılması ise ileri sürülen vakıaların tam ispatı ile mümkündür. Ancak ileri sürülen her vakıa, iddiacı tarafın elinde bulunan deliller ile ispat edilemeyebilir. Vakıaların ispatı için karşı tarafın ya da 3. kişinin elinde bulunan, yargılama konusu dava ile ilgili bulunan belgelerin hatta eşyaların mahkemeye sunulması gerekebilir. İşte medeni usul kanununda belgelerin ibrazı mecburiyeti tam da bu noktada delil ikamesine katkı sağlamaktadır. Fikri ve sınai mülkiye ilişkin hukuk süjeleri, fikri bir mesainin ürünü oldukları için yargılama sırasında çerçevelerinin çizilmesi kolay değildir. Bu nedenle usul kanun-larındaki ibraz mecburiyetinin yanında fikri haklara ilişkin mevzuatta da maddi hukuk kaynaklı ibraz mecburiyetleri öngörülmüştür. Bu ibraz mecburiyeti, fikri ve sınai haklar ile ilgili ve saptaması zor zarar ve tecavüz olgularının belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. İbraz konusu belgeyi sunan taraf ya da 3. kişinin durumu, onun ispat yükünü taşıyıp taşımaması, sunulacak belgenin ticari ya da başka korumaya değer bir menfaat içerip içermemesi gibi ihtimaller fikri haklara ilişkin ibraz mecburiyetinin sınırlarını çizmektedir. Bir takım “haklı nedenler veya mazeretler” ibrazdan kaçınılabilmekte imkânı yaratabilmekte iken bazı hallerde hukuki dinlenilme hakkı ibrazı engelle-mektedir. Şu halde belgenin mahkemeye ibrazı herhalde mutlak bir zorunluluk ge-tirmemektedir. İbraz emri, her vakıadaki menfaat dengesi gözetilerek ayrı ayrı verilmelidir.

Obligation of the presentation of the documents at the actions related to the intellectual and industrial rights

The objective of civil judging is to find the material fact. And in order to find the material fact it is required to prove the claims propounded fully. However each claim to be propounded may not be proven with the evidence at the possession of the claimant party. It may be required the documents or even the things under the pos-session of the other party or any 3rd parties to be presented so that the claims will be proven. And the obligation of the documentation in the civil procedural law provides supports to the substitution of the evidence right at this point. Since the law subjects related to the intellectual and industrial properties are product of an intellectual procedure it is not easy to draw the exact framework. Therefore the obligation of the presentation originated from material laws was stipulated in the laws on the intellectual rights in addition to the obligation of the presentation of the documents defined under the procedural laws. This presentation obligation is of importance in order to define the damages and losses and breaches which are diffi-cult to define and related to the intellectual and industrial rights. The possibilities such as the situation of the party or the third party who presented the document as the subject of presentation, whether he is under any obligation to prove the claims, and whether the document to be presented contain any interest which is worthy of to be protected commercially or in other way draw the bounda-ries of the presentation obligation related to the intellectual rights. Some of the “rightful reasons or excuses” may lead the avoidance of the presentation obligation while some others may not. In this way, the presentation of the documentation may not be considered as an obligation under any circumstances. The presentation order should be made by considering the balance of interests in each relevant case.

PDF

___

ALANGOYA Yavuz, Medeni Usul Hukukunda Vakıaların Ve Delillerin Top-lanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul, 1979.
ARSLAN Ramazan, Medeni Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, Ankara, 1989.
ATALAY Oğuz, Menfi Vakıaların İspatı, İzmir, 2001.
ATALI Murat, İsviçre Federal Hukuk Muhakemeleri Kanun Taslağı, Legal Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi-2005/1.
BECHER-EBERHARD Ekkehard, Dava Malzemesinin Taraflarca Getirilmesi İlkesinin Sınırı, Çev. YILDIRIM Kamil, İlkeler Işığında Medeni Yargılama Hukuku, İstanbul, 2001.
BENTLY L./ SHERMAN B., Intellectual Property Law, New York, 2004.
BELGESAY Mustafa Reşit, Hukuk Usulü Muhakemeleri Şerhi, İstanbul, 1939.
BİLGE Emin Mehmet, Ticari Sırların Korunması, Ankara, 2005.
ÇETİN Hülya, Patent Haklarının Korunması Bağlamında 2004/48/EC Sayılı Avrupa Parlamentosu Ve Konseyi Direktifi Ve Karşılık Türk Mevzuatı, Fikri Mülkiyet Yıllığı[2009], İstanbul, 2009.
ÇOLAK Uğur, Kısaltılmış Ruhsat Başvurularından Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıklar Ve Veri İmtiyazı Uygulaması, Fikri Mülkiyet Yıllığı[2009], İstanbul, 2009.
ERDÖNMEZ Güray, Alman Hukukunda Verilmiş Bazı Mahkeme Kararları Işığında Gizli Yargılama Kavramına Genel Bir Bakış, Haluk Konuralp Anısına Armağan C. I, Ankara, 2009 (Gizli Yargılama).
ERDÖNMEZ Güray: Medeni Usul Hukukunda Belgelerin İbrazı Meburiyeti, İstanbul, 2010 (İbraz Mecburiyeti).
GAUL F. Hans, Yargılamanın Amacı: Güncelliğini Koruyan bir konu, Çev. YILDIRIM Kamil, İlkeler Işığında Medeni Yargılama Hukuku, İstanbul, 2001.
GÖKSU Mustafa, Hukuk Yargılamasında Karşı Tarafın Elindeki Belgelere Delil Olarak Başvurulabilmesi, Legal Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi-2009/2.
GÜRBÜZ USEL Aslı E., Türk Özel Hukukunda Özellikle Anonim Şirketlerde Ticari Sırrın Korunması, İstanbul, 2009.
HORWITZ/HORWITZ, Intellectual Property Counseling And Litigation Vol. 5, New York,1998.
KONURALP Haluk, Medeni Usul Hukukunda İspat Kurallarının Zorlanan Sınırları, Ankara, 2009.
KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü C. II, Ankara, 2001 ( Usul ).
KURU Baki, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2007 ( Ders Kitabı ).
İNAL EMREHAN / BAYSAL Başak: Reklam Hukuku ve Uygulaması, İstanbul, 2008.
OK Birsen, Türk Yargılama Hukukunda Senedatın İbrazı Mecburiyeti, Yayın-lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü, Ulusal Tez Merkezi Ulaşım Adresi: http://tez2.yok.gov.tr/, 2008.
ÖĞÜZ Tufan, Know-How Sözleşmesi, İstanbul, 2001.
ÖZEKES Muhammet, Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara, 1993 (Dinlenilme).
ÖZEKES Muhammet, FSEK’de İspata İlişkin 76. Maddenin İspat Hukuku Yönünden Değerlendirmesi, Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, İstanbul, 2005, s. 78 vd. (Değerlendirme)
PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 2006.
SULUK Cahit/ ORHAN Ali, Uygulamalı Fikri Mülkiyet Hukuku C. II, İstan-bul, 2005. TEKİNALP Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul 2005 .
TORAMAN Barış, Fransız Medeni Usul Hukukunda Belgelerin Taraflar Arasında iletilmesi Ve Zorunlu İbrazı, Haluk Konuralp Anısına Armağan C. I, Ankara, 2009.
TURANBOY Asuman, Ticari Sır, Prof. Dr. Tugrul Ansay’ a Armağan, Ankara, 2006.
TUTUMLU Akif Mehmet, Medeni Yargılama Hukukunda Delillerin İleri Sü-rülmesi, Ankara, 2007.
SCHİLKEN Eberhard, Dava malzemesinin Taraflarca Getirilmesi Ve Hâkimin Rolü, Çev. YILDIRIM Kamil, İlkeler Işığında Medeni Yargılama Hukuku, İstanbul, 2001.
YASAMAN Hamdi, Marka Hukuku - 556 Sayılı KHK Şerhi C. II, İstanbul, 2004 ( Şerh ).
YASAMAN Hamdi, Patent Hukukunda Ticari Sırların Korunması, Fikri Mül-kiyet Yıllığı[2009], İstanbul, 2009 ( Patent ).
YILDIRIM Kamil, ALI/UNIDROIT’ nın Uluslararası Medeni Yargılama İlke-leri, http://www.unidroit.org/english/principles/civilprocedure/ali-unidroitprinciples-turkish.pdf.