Ölüme bağlı tasarrufların iptali davasında süreler ve hükmün anlam bakımından uygulanması

4721 sayılı Medenî Kanunu 1.1.2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun’un 559. maddesinde, 743 sayılı önceki Medenî Kanun’un aynı konuyu düzenleyen 501. maddesinden farklı bir metin öngörülmüş ve ölüme bağlı tasarrufların iptali davasında önemli bir değişiklik yapılmıştır. Aradan on yıllık süre geçmesine rağmen, çok önemli sonuçları bulunan bu değişiklik kimsenin dikkatini çekmemiştir. Medenî Kanun’u hazırlayan komisyon, Kanun’u kabul eden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki milletvekilleri, Kanun’u inceleyerek bilimsel eserler ortaya koyan doktrin bu değişikliği fark etmemiştir. Bu durumda, bu hükmün ne şekilde uygulanması gerektiği sorunu ortaya çıkmaktadır: Madde, metnine uygun şekilde mi uygulanmalı; yoksa hükmün değiştirilmesi amacı bulunmadığından metindeki değişikliğe rağmen- önceki hâline uygun şekilde mi uygulanmalıdır? Son dönemlerde birçok kanun değiştirilmekte(yenilenmekte)dir. Bu kanunlarda da, çalışmamızda incelenen duruma benzer hâllerin ortaya çıkması mümkündür. Diğer kanunların da farkında olunmaksızın (istemeyerek) önceki şeklinden farklı hükümlerle (metinlerle) kanunlaştığı durumlarda, çalışmamızda ulaştığımız sonuçlar kıyasen uygulanabilir. Buna göre, yeni maddenin metnine rağmen hükmün eskisi gibi (özüne uygun şekilde) uygulanması gerekir. Çünkü Medenî Kanun’un 1. maddesine göre, kanun sözü ve özüyle birlikte uygulanır; Kanun’un özüne rağmen, sadece sözünü dikkate alarak uygulamak doğru değildir.

Time limits in legal action of annulment of testamentary dispositions and the application of the Meaning of the provision

Turkish Civil Code Law No. 4721 came into force on 1 January 2002. In the Article 559 of this Law, there is a text different from the Article 501 of the previous Turkish Civil Code Law No. 743 and a crucial modification has been made in terms of legal action of annulment of testamentary dispositions. Even though a decade has passed,the modification and its important results have not attracted attention. The commit-tee that prepared the Civil Code, the members of Turkish Grand National Assembly who approved the law and the doctrine that published scientific works analyzing the law appear not to have noticed this change. Consequently, this is an issue of how this provision should be applied. Should this Article be applied according to its text or in accordance with its previous form, despite the modification? Recently, a large number of laws have been changed (renewed). These laws could face similar situations as those analyzed in our study. If they become law uncon-sciously (unintentionally) with different acts of law (texts) from what they used to be, the results that came through in this study might be applied analogically. As for that, in spite of the text of the new article, the provision of law must be applied according to its previous form (in accordance with its essence), since law is applied within its wording and essence due to the Article 1 of the Civil Code. It is not right to apply the law only in terms of its wording, neglecting its essence.

PDF

___

Akipek, Jale / Akıntürk, Turgut / Ateş Karaman, Derya: Başlangıç Hüküm-leri Kişiler Hukuku, 7.Bası, İstanbul 2009.
Akyol, Şener: Medenî Hukuka Giriş, 2.Bası, İstanbul 2006.
Antalya, Gökhan: Miras Hukuku, İstanbul 2009.
Arbek, Ömer: Miras Hukukunda Ölüme Bağlı İşlemlerde İrade Serbestisi Sınırları ve Müeyyidesi, Ankara 2007.
Arık, Kemal Fikret: Türk Medenî Hukuku I Genel Prensipler, Ankara 1963.
Aybay, Aydın: Miras Hukuku Dersleri, 4.Bası, İstanbul 2003.
Ayiter, Nûşin / Kılıçoğlu, Ahmet M.: Miras Hukuku, Ankara 1989.
Berki, Şakir: Miras Davalarında Mürurzaman ve Defi, AÜHFD 1968/1-2, s.117-135.
Berki, Şakir: Miras Hukuku, Ankara 1975 (Kısaltma: Miras Hukuku).
Birsen, Kemaleddin: Medenî Hukuk Dersleri, İstanbul 1963.
Doğan, İzzet: Türk Medenî Kanununda Zamanaşımı Süreleri, Hak Düşürücü Süreler, Hak Ehliyeti Süreleri, İstanbul 2007.
Dural, Mustafa / Öz, Turgut: Miras Hukuku, 4.Bası, İstanbul 2009.
Dural, Mustafa: Miras Sözleşmeleri, İstanbul 1980.
Dural, Mustafa / Sarı, Suat: Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri, 4.Bası, İstanbul 2009.
Edis, Seyfullah: Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 6.Bası, Ankara 1997.
Eren, Fikret: Türk Medenî Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davası, Ankara 1966.
Gençcan, Ömer Uğur: Miras Hukuku, Ankara 2008.
Gönensay, A. Samim: Miras Hukuku, İstanbul 1938.
Gönensay, Samim / Birsen, Kemaleddin: Miras Hukuku, 2.Bası, İstanbul 1963.
Güvenç, Fikret: Ölüme Bağlı Tasarrufların İptal ve Tenkisi Davalarında Süre-ler, İBD 1975/3-4, s.267 vd.
Hatemi, Hüseyin: Miras Hukuku, 4. Bası, İstanbul 2004.
Honsell, Heinrich: Basler Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch I, 2.Auflage, Basel 2002.
İmre, Zahit / Erman, Hasan: Miras Hukuku, 7.Bası, İstanbul 2010.
İmre, Zahit: Medenî Hukuka Giriş, 3.Bası, İstanbul 1980.
İnan, Ali Naim / Ertaş, Şeref / Ablaş, Hakan: Miras Hukuku, 6.Bası, Ankara 2006.
İşgüzar, Hasan: Yeni Türk Medenî Kanunu’na Göre Miras Hukuku Hükümlerindeki Değişiklikler ve Yenilikler, Ankara 2003.
Kılıçoğlu, Ahmet M.: Miras Hukuku, 3.Bası, Ankara 2009.
Kırca, Çiğdem: Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama, AÜHFD 2001/1, s.91-119.
Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Miras Hukuku, 3.Bası, İstanbul 1987.
Köprülü, Bülent: Medenî Hukuk Genel Prensipler Kişiler Hukuku, 2.Bası, İstanbul 1984.
Köprülü, Bülent: Miras Hukuku Dersleri, 2.Bası, İstanbul 1985 (Kısaltma: Miras Hukuku).
Narmanlıoğlu, Ünal: Kanunun Anlam Bakımından Uygulanması, Prof.Dr.Turan Tûfan YÜCE’ye Armağan, İzmir 2001, s.93-118.
Oğuzman, Kemal / Barlas, Nami: Medenî Hukuk, Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, 16.Bası, İstanbul 2010.
Oğuzman, M.Kemal: Miras Hukuku, 6.Bası, İstanbul 1995.
Özsunay, Ergun: Medenî Hukuka Giriş, 5.Bası, İstanbul 1986.
Öztan, Bilge: Miras Hukuku, 4.Bası, Ankara 2010.
Öztrak, İlhan: Miras Hukuku, Ankara 1968.
Şener, Esat: Miras Hukukunda Bir Kısım Süreler, YD 1989/1-4, s.704-721.
Şener, Esat: Eski ve Yeni Miras Hukuku, Ankara 1981 (Kısaltma: Miras Huku-ku).
Tekinay, Selahattin Sulhi: Medenî Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, 6.Bası, İstanbul 1992.
Tuor, Peter: Berner Kommentar, Das Erbrecht, 1.Abteilung Die Erben, Bern 1952.
Tuor, Peter / Schnyder, Bernhard: Das Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 9.Auflage, Zürich 1979.
Turan, Gamze: Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüzlüğü, Ankara 2009.
Zevkliler, Aydın / Acabey, M.Beşir / Gökyayla, K.Emre: Medenî Hukuk, 6.Bası, Ankara 1999.