5941 Sayılı çek kanunu'nda yasaklanmış hakların geri verilmesi:"Yasak kararının kaldırılması" (Y-Çek K m. 6/3)

3167 sayılı Çek Kanunu’nun 16c maddesinde, karşılıksız çek (keşide etme) suçun-dan ötürü kurulan mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra gerçekleşen etkin pişmanlık veya şikâyetten vazgeçme hâllerinde, mahkûmiyeti bütün cezaî sonuçla-rıyla birlikte ortadan kaldırma hükmü kabul edildiğinden geri vermeye konu yasaklanmış bir hakkın varlığından söz edilememekteydi. Buna karşın 5941 sayılı Çek Kanunu m. 5’te karşılıksız çek suçunun ikincil yaptırımı olarak benimsenen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı da hak yoksunluğu sonucu doğuran bir tedbir türü olarak düzenlenmiş olmakla birlikte, TCK m. 53’teki hak yoksunluklarından farklı olarak zikredilen tedbirin adlî para cezasının infaz edilmesiyle birlikte kendili-ğinden ortadan kalkması öngörülmemiştir. İşte bu nedenle Y-Çek K’nın “Yasak kararının kaldırılması” kenar başlıklı m. 6/3 hükmünde yasaklanmış hakların geri verilmesine imkân tanıyan özel bir düzenleme va’zetmeye ihtiyaç duyulmuştur. Çalışmamızda, yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin “genel açıklamalar”a yer verildikten sonra, Y-Çek K’nın 6/3. maddesinde kaleme alınan “çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararının kaldırılması” kurumunun “hukukî niteliği”ne değinilmiş, ardından “koşulları” açıklanmış, akabinde “işletilme usulü”, “inceleme sonucu verilecek kararlar” ve “bu kararlara karşı kanunyolları” ele alınmış; daha sonra “sonuçları” ayrıntılı olarak incelenmiştir. Genel bir değerlendirme niteliğinde-ki “sonuç” kısmıyla çalışmamız noktalanmıştır.

Restitution of forfeited rights in check law no. 5941 (Artıcle 6/3)

“Restitution of forfeited rights” is a legal remedy for the loss of diverse rights related to a specific crime or punishment either in the Penal Code or the other laws. As required by the sanction policy adopted by the Turkish Penal Code Law No. 5237 there are no clauses neither in the Turkish Penal Code No. 5237 nor in the Criminal Procedural Code Law No. 5271 with regards to this issue. However, due to the perpetuation of the loss of rights foreseen in other laws, it turned out that there is a need for a new regulation which is accomplished by adding Article 13/A to the Law 5352. Despite to this arrangement in the legislation, a similar provision was included in the Check Law No. 5941 dated December 14, 2009. In the article in question, the conditions, method, body, and the results of the removal of the decision of banning are arranged. In our study, the restitution of forfeited rights, which is arranged in article 6/3 Check Law No. 5941, is examined in detail in relation to bad check crime.

PDF

___

Arıcan, Yavuz, Ceza Yargılaması Hukukunda İtiraz Yolu, Selçuk Üniversitesi Sos-yal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2006.
Arslan, Çetin, Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (5352 sayılı Adli Sicil Kanunu Md. 13/A, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 56, S: 4, Ankara 2007.
Arslan, Çetin/ Kayançiçek, Murat, 5941 Sayılı Çek Kanunu Şerhi, 1. Baskı, Sözkesen Matbaacılık Tic. Ltd. Şti., Ankara Temmuz 2010.
Arslan, Çetin/ Kayançiçek, Murat, Suçta Tekerrür, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara Haziran 2009.
Centel, Nur/ Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2003.
Donay, Süheyl, Gerekçeli ve Açıklamalı Çek Kanunu, 1. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul Nisan 2010.
Dönmezer, Sulhi/ Erman, Sahir, Nazarî ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Hükümler C: III, 11. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul Eylül 1994.
Erem, Faruk, Türk Ceza Kanunu Şerhi - Genel Hükümler C: I, Seçkin Yayınevi, Ankara 1993.
Erem, Faruk/ Danışman, Ahmet/ Artuk, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hü-kümler, 14. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara Haziran 1997.
Günal, Yılmaz, Adli Yolla Memnu Hakların İadesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara 1961.
Karakehya, Hakan, Türk Ceza Muhakemesinde Kanun Yolu Olarak İtiraz, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Temmuz 2002.
Kılınç, Ahmet, Mukayeseli Hukuk ve Hukuk Tarihi Açısından Yaptırım Türü Olarak Teşhir, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: XI, S: S: 1-2, Ankara 2007.
Önder, Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler C: III, 1. Bası, Beta Yayınları, İstan-bul Eylül 1989.
Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları - 5941 Sayılı Çek Kanununun Yorumu İle, 19. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
Şimşek, Cem, 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu Kapsamında Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi ve Bu Kurumun 765 Sayılı Yasa Kapsamındaki Memnu Hakların İadesinden Farkları, Manisa Barosu Dergisi, Y: 26, S: 100, Ocak 2007.
Taner, Tahir, Ceza Hukuku Umumî Kısım, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını No: 95, İstanbul 1949.
Yavuz, Ahmet, Genel Affın Hukuksal Niteliği Bağlamında Bazı Kanunlardaki “Affa Uğramış Olsalar Bile” Kayıtlamasının Tahlili, Adalet Dergisi, S: 22, Mayıs 2005.
Yılmaz, Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yenilenmiş 9. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2005.