Meclisin kanun yapma usulü ve düzenleyici etki analizi

Demokratik toplum düzeninde, bireylerin kendi aralarında ve devletle olan ilişkilerini belirleyen en önemli norm şüphesiz ki pozitif hukuk kurallarıdır. Herkes için bağlayıcı ve caydırıcı niteliği olan pozitif normları ihdas yetkisi bireyler tarafından devletin yasama organına devretmesi sonrasında kanun yapım süreci çeşitli açılardan önem kazanmıştır. Günün koşullarına uygun kanunlar üretme ve üretilen kanunların da yurttaşlar tarafından meşru ve olabildiğince yaygın biçimde uygulanabilir kurallar içermesi yasama meclislerinin en temel hedeflerinden biridir. Avrupa Birliği’ne tam üyelik sürecinde, ülkemiz yasama meclisi tarafından özellikle son çeyrek asırda çıkarılan kanunların nitelik ve nicelik yönünden hacmi büyüktür. Böylesi kapsamlı bir dönüşümün gerçekleştiği bir toplumda, bireylerin sürekli değişen hukuk kurallarına uyum sağlayabilmesi, kanun yapım sürecinin etkili ve özenli şekilde yürütülmesi ile mümkün olacaktır. Çalışmamız da ülkemizdeki kanun yapım sürecinin tahlili ve 2006 yılında yasama sürecini doğrudan belirleyecek bir yöntem olarak benimsenen Düzenleyici Etki Analizi (DEA) hakkındadır.

The legislative law enactment process and regulatory impact analysis

Without a doubt, the most significant norm which determines individuals' relationships amongst themselves and with the state in democratic societies is positive legal rules. The legislative process has gained a lot of importance in various ways after the establishment of authority in positive norms, which have bending and deterrent properties for everyone, was transferred to the state's legislative authority by individuals. One of legislature's most fundamental goals is the enactment of laws which are appropriate for today’s conditions, and which contain rules that are lawful and, as much as possible, extensively applicable to all citizens. The statutes that were enacted by the legislative body the last quarter century during the European Union full membership process were significant in terms of both quality and quantity. In a society that undergoes such a considerable transformation,the factor which prevents the reduction of adaptation to the legal rules that are changing constantly is the proper and efficient implementation of the legislative process. This paper is about the evaluation of the legislative process and a regulatory impact analysis method which was adopted to directly determine the legislative process in 2006.

___

  • ANAYURT, Ömer, “Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları”, Seçkin Yayınları 4.Bası, Ankara, 2003
  • ARAÇ, İbrahim, Şeref İba, “Türkiye'de YASA Önerisi Hazırlama ve Norm Koyma Tekniği ve Yasamacı Mesleğinin Nitelikleri Üzerine” AÜSBF Dergisi, cilt:58, Sayı:3, Ankara, Temmuz-Eylül 2003.
  • BAKIRCI, Fahri, “TBMM’nin Çalışma Yöntemi”, İmge Kitabevi, Ankara 2000.
  • BAYRAMOĞLU, Sonay, “Düzenleyici Etki Analizi: Yasamayı Erksizleştirme Aracı” http://www.kamuyonetimi.org/ktml2/files/uploads/pdf/deason.pdf.
  • CERRAH, İbrahim, “İç Güvenlik Sektöründe Zihinsel Modernizasyon Ve Demokratik Gözetim”, 03 Şubat 2005’te Hacettepe Üniversitesi, ‘Güvenlik Sektöründe
  • Demokratik Açılımlar: Türkiye’de ve Dünyada Eğilimler uluslararası konferansta yapılan sunum.
  • CIKLA, Ali “Düzenleyici Etki Analizi - İstanbul Semineri” İstanbul, 2009,http://www.itkib.org.tr/ihracat/DisTicaretBilgileri/raporlar/dosyalar/AB_bilginot/D%C3%BCzenleyici_Etki_Analizi_Bilgi_Notu.pdf.
  • ÇAKIN, Akın, Yasa Yapma Süreci ve Sosyal Kontrol (Şeffaflık ve Katılım), Yasama Dergisi, Sayı: 9, 2008 www.yasader.org/web/yasama_dergisi/ 2008/sayi9/Yasa_Yapma_Sureci.pdf.
  • EM, Ali, “Kanunların ve İdari Düzenleyici Tasarrufların Yapım Tekniği”, Ajans Türk Matbaası, Ankara 1997.
  • GÖZLER, Kemal, “Türk Anayasa Hukuku”, Ekin Kitabevi, Bursa 2000.
  • GÖZLER, Kemal, “Devletin Genel Teorisi”, Ekin Kitapevi 1.Bası , Bursa 2007.
  • GÜRİZ, Adnan, “Hukuk Felsefesi”, Ankara Üniversitesi Basımevi 4.Bası, Ankara 1996.
  • EKİCİ, Birol, “Düzenleyici Etki Analizi”, Matsa Basımevi, Ankara 2006.
  • KABOĞLU, İbrahim, “Özgürlükler Hukuku”, İmge Kitabevi, 6. Baskı Ankara 2002.
  • KARAMUSTAFAOĞLU, Tuncer M., “Yasama Meclisinde Komisyonlar”, Ajans Türk Matbaası, Ankara 1965.
  • KÜÇÜK, Şaban, Tuğba DİNÇER, “Düzenleyici Etki Analizi”, http://www.tkgm.gov.tr/turkce/dosyalar/diger%5Cicerikdetaydh277.pdf.
  • İBA, Şeref, “Türkiye'de Meclis Başkanlığı ve Başkanlık Divanı”, Nobel Yayın Dağıtım, 1. Baskı. Ankara-2001.
  • ÖZGENÇ, İzzet, “Türk Ceza Yasası Gazi Şerhi”, Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayınları, 2006.
  • ÖZBUDUN, Ergun “Türk Anayasa Hukuku”, Yetkin Yayınları, 8. baskı Ankara -2004.
  • PEHLİVAN, Fazlı, “TBMM’nde Yasa Yapma Süreci ve Bazı Avrupa Birliği Parlamentolarından Örnekler”, 2007.
  • SABUNCU, Yavuz, “Anayasaya Giriş”, İmaj Yayınevi, 11. baskı Ankara -2005.
  • SAĞLAM, Fazıl, “Anayasa Hukukunun Çalışma Yöntemleri” (Çeviri) Maltepe Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009.
  • SÖZER, Ali Nazım, “Hukukta Yöntem Bilim”, Beta Yayınları, İzmir, 2008
  • ŞAHİNKAYA, Yalçın, İsmail, Aksel, “Mevzuat Hazırlamada Düzenleyici Etki Analizi Ve Türkiye Uygulaması”, http://www.yayin.adalet.gov.tr/32_sayi.
  • TEZİÇ, Erdoğan, “Anayasa Hukuku”, 8. B., İstanbul, Beta Yayınları, 2003.
  • TEZİÇ, Erdoğan, “Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Kanun Kavramı”, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1972.
  • YAMAÇ Necati, “İngiltere, Hollanda ve ABD’de Daha İyi Düzenleme Çalışmaları ve Bu Çalışmalardan Türkiye İçin Çıkarılabilecek Sonuçlar”,http://www.yasader.org/web/yasama_dergisi/2008/sayi9/Ingltere_Hollanda_Abd.pdf
  • YANCI, Özalp, Nihan “Türkiye’de Yasa Yapımı Nicelik Sorunu mu, Nitelik Sorunu mu?”AÜSBFD-61/1, http://www.sgb.adalet.gov.tr/yrs/ belgeler/yrs. pdf.
  • Yargı Reformu Stratejisi Taslağı Tanıtım Özel Sayfası, http://www. sgb.adalet.gov.tr/yrs/belgeler/yrs.pdf.
  • Türkiye İstatistik Kanunu, 18 Kasım 2005 tarih ve 25997 sayılı Resmi Gazete.
  • Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu 20 Mayıs 2006 tarih ve 26173 sayılı Resmi Gazete
  • Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”, 16 Mayıs 2005 tarih ve 25817 sayılı Resmi Gazete.
  • http://www.ikv.org.tr/pdfs/scharrenborgsunum.pdf.
  • http://www.antimai.org/ys/kymadgerek.htm.
  • http://www.ikv.org.tr/pdfs/skaraucaksunum.pdf.
  • http://www.ikv.org.tr/pdfs/skaraucaksunum.pdf.