TÜRK EDEBİYATINDA ERTUĞRUL FIRKATEYNİ FACİASI
Tarihin, edebî eserde malzeme olarak kullanılması, çeşitli gayeler nedeniyle olur. Geçmişte kalmış bir olayı, roman kurgusu içerisinde anlatmak, o geçmişi gelecek nesillere hatırlatmak, tanıtmak ve ibret alınmasını sağlamak, tarih ve edebiyat arasındaki bağın nedenidir. Tarihçinin, belgelerle ulaştığı gerçeğin, yeniden yorumlanması tarihi oluştururken, belgenin boş bıraktığı alanların kurgu vasıtasıyla doldurulması, karakterlerin gerçeklik kazanması ise edebiyatın görevidir. Edebiyatın özellikle olaydan çok, kişisel trajedileri işleyen ve faciadaki şehitlerin özel hayatlarını ortaya koyan duygusal tarafı, kuru birer isim yığınından öte, nefes alan, yaşayan insanları bize ulaştırması, adeta olayın gerçekliğinin daha da somutlaştırılması noktasında önemli bir tanıklık olarak değerlendirilmelidir. Bu anlamda tarihimizde önemli bir misyonu yüklenerek yola çıkan Ertuğrul Fırkateyni'nin macerası ve batış öyküsü, tarihin olduğu kadar, edebiyatın da sınırları içerisine girer. Japonya ile başlayan sıcak dostluk ilişkilerinin en önemli basamağı olmak üzere 1889 yılında Ertuğrul Fırkateyni'nin Japonya'ya gönderilmesi kararı, diplomatik ilişkilerdeki başarısı hariç tutulursa, Ertuğrul Fırkateyni'nin ve mürettebatının sonunun başlangıcı olur. Toplumsal merkezinde duran Ertuğrul Fırkateyni, yıllardır azalmayan bir ilgi ile anılmakta, özellikle Japon toplumunun kolektif hafızasında mühim bir yer tutmakta, dolayısıyla toplum şuurunun yansıma olanı edebiyatta da kendisine bir yer edinmektedir. Bu makalede, edebiyatımızda üç roman ve bir radyo oyununa konu olan Ertuğrul Fırkateyni'nin kurgusal ürünlerde nasıl yer aldığı incelenecektir
THE ERTUĞRUL FRIGATE DISASTER IN TURKISH LITERATURE
History, to be used as materials in the literary work is due to a variety of purposes. An event that in the past, to explain in fiction novels, she remembered history to future generations, and to ensure to introduce a lesson, the cause of the link between history and literature. The historian, the fact that the document reached, creating a reinterpretation of history, to be filled by the fiction of the area where the document is blank, the task of literature is to win the reality of the characters. Especially so the event literature, personal tragedy perpetrators and reveal their private lives of the martyrs in disaster emotional side, above the dry a name stack, breathing, to deliver us to the people, the more concrete the point of the event is nearly the reality should be considered as an important witness. In this sense, our historic mission set out by loading an important Ertugrul Frigate adventure story and setting, as well as the history, enters into the boundaries of literature. The most important step to be sent to Japan in 1889, Ertugrul Frigate The decision of starting friendly relations with Japan, the exception success in diplomatic relations, would be the beginning of the end of the Ertuğrul Frigate and her crew. central plant Ertuğrul Frigate Turkish-Japanese relations as a social reference, is referred to with an interest in decline for decades, especially keep an important place in the collective memory of the Japanese people, therefore a place for himself in the literature of the reflection of the public consciousness. This article will examine the three novels in our literature and the subject of a radio play Ertugrul Frigate takes place in the fictional how product
___
- Akmeşe, H. N. (2006). “The Japanese Nation in Arms: A Role Model for Militarist Nationalism in the Ottoman Army, 1905–14”, The Islamic Middle East and Japan, Ed. Renée Worringer, Princeton, Markus Wiener Publishers, s. 63–89.
- Altıer, S. S. (2002). “Türk-Japon Dostluğu Hakkında Tarihi Bilgiler”, Türk Dünyası, S.:186, İstanbul.
- Altın, U. (2012). “1850–1900 Yılları Arasında Yurtdışına Gönderilen Japonların ve Japonya’ya Gelen Yabancıların Çalışma Alanlarına Göre Dağılımları”, Türkiye’de Japonya Çalışmaları Konferansı – I, Ed. Selçuk Esenbel ve Erdal Küçükyalçın, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul. s. 380–389.
- Bağyapan, R.N.E. (2015). “The Changing Psychology at Sea: Melville’s Moby Dick and Conrad’s “Typhoon”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/16, Fall 2015, p. 555-566, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8937 ANKARA-TURKEY
- Eronat, C. Y. (1995). Ertuğrul Süvarisi Ali Bey’den Ayşe Hanım’a Mektuplar, YKY, İstanbul.
- Gariper, C. (2011). “Destandan Modern Şiire Kolektif Bilincin Sürekliliği ve Yeniden İnşası: Oğuz Kağan Destanı ile Yahya Kemal’in O Rüzgâr Şiiri”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 2011, p. 781-796, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net,
- Ilgaz, H. F., Ilgaz, H. (1990). Ertuğrul Fırkateyni, Yılmaz Ofset İstanbul.
- Kaplan, Y. (2015). “Klasik Türk Şiirinde Denizcilik Terimleriyle Yazılmış Bilinmeyen Şiirler”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/16, Fall 2015, p. 807-826, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8659 ANKARA-TURKEY
- Koyunoğlu, S. (2014). Ertuğrul Faciası, Naviga Yayınları, İstanbul.
- Lee, H.S. (Cemil)-İbrahim İlhan, (1989). Osmanlı Japon Münasebetleri ve Japonya’da İslamiyet, TDV, Ankara.
- Mütercimler, E. (1993). Ertuğrul Faciası ve 21.Yüzyıla Doğru Türk-Japon İlişkileri, Alfa Yayınları, İstanbul.
- Necatigil, B. (1995). Ertuğrul Faciası, YKY, İstanbul.
- Öndeş, O. (1972). Ertuğrul Fırkateyni Faciası, Belge Yayınları, İstanbul.
- Süleyman Nutki, (1911). Ertuğrul Fırkateyni Faciası, Bahriye Matbaası, İstanbul.
- Şahin, F.Ş. U. (2001). Türk-Japon İlişkileri (1876-1908), KB,Ankara.
- Şimşek, E. (2015). Japonya’da Batan Güneş, Ertuğrul Fırkateyni, Saraçoğlu Yayınları, İstanbul.
- Turanlı, T. (2008). Ertuğrul Fırkateyni’nin Öyküsü, YKY, İstanbul.
- Yücel, H.A. (1998). Geçtiğim Günlerden, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Ziya Şakir. (2014). 151 Nolu Şehit, Ertuğrul Faciasında Bir Aşk Hikâyesi, Akıl Fikir Yayınları, İstanbul.