Kaynaştırma Öğrencileriyle Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Fen Bilimlerinin Öğretimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Etkili kaynaştırma uygulamalarının gerçekleştirilebilmesi için öğretmenlerin kaynaştırma öğrencilerini kabul edici olumlu tutumlara sahip olmaları ve bunlara ek olarak öğretmenlerin özel eğitim gerektiren öğrencileri için etkili öğretim yöntemleri ile sosyal ve akademik becerileri kazandırmaları gerekmektedir. Özellikle okuma-yazma, matematik ve fen bilimleri gibi akademik derslerde müfredatta belirlenen amaçları öğrencilere kazandırabilmek için öğretmenlerin kaynaştırma öğrencilerinin eğitimine yönelik öğretimi bireyselleştirme ve uyarlama becerilerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, ilkokul düzeyindeki kaynaştırma sınıflarında çalışan sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri dersinin öğretimine ilişkin görüşlerini ve önerilerini belirlemektir. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla karma yöntem kullanılmıştır. Öğretmenlerin kaynaştırma öğrencilerine fen bilimleri dersinin öğretimine ilişkin görüşlerini belirlemek için anket uygulanmış ve buna paralel olarak görüşme formu geliştirilmiştir. Bu anket 114 sınıf öğretmenine uygulandıktan sonra içlerinden 17 öğretmen belirlenerek görüşmeler yapılmıştır. Anket ve görüşmeden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Bu araştırma 24.09.2019 tarih ve E.117614 numaralı etik kurul izni ile yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular kaynaştırma sınıflarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerinin fen bilimlerinin planlanmasında, öğretiminde ve değerlendirmesinde gerekli uyarlamalara yer vermediklerini, etkili öğretim yöntem ve teknikleri kullanmadıklarını ve kaynaştırma öğrencilerinin eğitimine yönelik olarak hizmet içi eğitime gereksinim duyduklarını ortaya koymuştur.

Exmining the Views of Primary School Teachers Working with Inclusive Students on the Teaching of Science

In order for effective inclusive education practices, teachers should have positive attitudes about accepting inclusion students and in addition, teachers should make these students acquire social and academic skills with effective teaching methods. Especially in academic courses such as reading and writing, mathematics and science in order to teach the attained goals of the curriculum, teachers need to have the necessary qualifications such as individualizing and adopting teaching for inclusive students. The aim of this research is to examine the opinions and suggestions of the classroom teachers working in the primary school level about teaching science. The mixed method was used to collect the data. A questionnaire was prepared to get the opinions and suggestions of teachers about teaching science for the students in inclusive education. The questionnaire wasfilled by 114 classroom teachers and 17 teachers were chosen for the interviews. The data obtained from the questionnaire and interviews were analyzed. This research was carried out with the permission of ethical committee (the approval number for the research is E.117614and the date is 24.09.2019). The findings obtained from the research reveal that classroom teachers working in inclusive classes don’t use necessary adaptations for planning, teaching and evaluating science; they don’t use effective teaching methods and techniques and they need in-service training about how to educate inclusive students.

PDF

___

Akalın, S., (2015). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin görüşleri ve gereksinimleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(03), 215-236. http://dx.doi.org/DOI:10.1501/Ozlegt_0000000230
Akalın, S., Demir, S., Sucuoglu, B., Bakkaloglu, H., & Iscen, F. (2014). The Needs of Inclusive Preschool Teachers about Inclusive Practices. Eurasian Journal of Educational Research, 54, 39-60.
Avcılar, D. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarındaki kendi yeterliliklerine ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Avramidis, E., Bayliss, P., & Burden, R. (2002). Inclusion in action: an in-depth case study of an effective inclusive secondary school in the south-west of England. International Journal of Inclusive Education, 6(2), 143-163. https://doi.org/10.1080/13603110010017169
Aydede, M. N., Çağlayan, Ç., Matyar, F., & Gülnaz, O. (2006). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(32), 24-33.
Babaoğlan, E., & Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 345-354.
Balçık, B., & Tekinarslan, İ. Ç. (2012). Otizmli çocuklara sosyal beceri öğretiminde sosyal öykülerin etkisinin incelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(1). https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001240
Batu, S (1998).Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi.
Bilgiç, E. (2018). Kaynaştırma uygulamalarındaki öğretimsel uyarlamalar eğitiminin sınıf öğretmenlerinin öğretimsel uyarlamaların önemine ilişkin görüşlerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi.
Brigham, F. J., Scruggs, T. E., & Mastropieri, M. A. (1992). Teacher enthusiasm in learning disabilities classrooms: effects on learning and behavior. Learning Disabilities Research & Practice.
Brigham, F. J., Scruggs, T. E., & Mastropieri, M. A. (2011). Science education and students with learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice, 26(4), 223-232. https://doi.org/10.1111/j.1540-5826.2011.00343.x
Brigharm, N., Morocco, C. C., Clay, K., & Zigmond, N. (2006). What makes a high school a good high school for students with disabilities. Learning Disabilities Research & Practice, 21(3), 184-190. https://doi.org/10.1111/j.1540-5826.2006.00217.x
Bryant, D. P., Smith, D. D., & Bryant, B. R. (2008). Teaching Students with Special Needs in Inclusive Classrooms. Pearson Education, Inc.
Bubpha, S., Erawan, P. & Saihong, P. (2012). Model development for inclusive education management: Practical guidelines for inclusive schools. Journal of Education and Practice, 3 (8), 223-233.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz,&Ş., Demirel F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Pegem Akademi
Campbell, J.,Gilmore, L., & Cuskelly, M. (2003). Changingstudentteachers’ attitudestowardsdisabilityandinclusion. Journal of Intellectual and DevelopmentalDisability, 28(4), 369-379. https://doi.org/10.1080/13668250310001616407
Cawley, J., Hayden, S., Cade, E., & Baker-Kroczynski, S. (2002). Including students with disabilities into the general education science classroom. Exceptional Children, 68(4), 423-435. https://doi.org/10.1177/001440290206800401
Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Sage.
Concil for Exceptional Children (CEC, 2015). Evidence-Based Practice Resources. https://www.cec.sped.org/~/media/Files/Standards/Evidence%20based%20Practices%20and%20Pra ctice/EBP%20FINAL.pdf
Cook, B. G.,Semmel, M. I., & Gerber, M. M. (1999). Attitudes of principalsandspecialeducationteacherstowardtheinclusion of studentswithmilddisabilities: Critical differences of opinion. Remedialand Special Education, 20(4), 199-207. https://doi.org/10.1177/074193259902000403
Çavaş, P. H., & Kesercioğlu, T. (2008). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji öğretim yeterliklerinin belirlenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 75-94.
Çepni, S., Küçük, M., & Ayvacı, H. Ş. (2003). İlköğretim birinci kademedeki fen bilgisi programının uygulanması üzerine bir çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,23(3).
Çevik, M. (2016). Fen bilimleri dersinde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilkokulda öğrenim görmekte olan hafif düzeyde zihinsel engele sahip öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Education Sciences, 11(1), 36-48. https://dx.doi.org/10.12789/NWSA.2016.11.1.1C0652
Demirbilek, M., & Levent, F., (2020). Kaynaştırma öğrencilerine yönelik öğretmen davranışlarına ilişkin rehberlik öğretmenlerinin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1-33. https://doi.org/ 10.21565/ozelegitimdergisi.578454
Denizli, H. (2015). Fen Bilimleri Dersi Öğretmenlerinin ve Fen Bilimleri Dersini Alan Kaynaştırma Öğrencilerinin Kaynaştırma Eğitimi Uygulamaları Sürecine İlişkin Görüş ve Önerileri(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Dikici-Sığırtmaç, A., Hoş, G., & Abbak, B. S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara yönelik kullandıkları çözüm yolları ve önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 205-223.
Doğru, M. & Aydoğdu, M. (2003). Fen bilgisi öğretiminde kullanılan yöntemlerde karşılaşılan sorunlar ile ilgili öğrenci görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 150-158.
Gersten, R., Chard, D. J., Jayanthi, M., Baker, S. K., Morphy, P., & Flojo, J. (2009). Mathematics instruction for students with learning disabilities. A Meta-analysis on instructional components. Review of Educational Research, 79 (3), 1202-1242. https://doi.org/10.3102/0034654309334431
Green, J. C.,Krayder, H., & Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. In B. Somekh ve C. Lewin (Eds.). Researchmethods in thesocialsciences (pp. 275-282). Sage.
Guralnick, M. J., Connor, R. T., Hammond, M., Gottman, J. M., & Kinnish, K. (1996). Immediate effects of mainstreamed settings on the social interactions and social integration of preschool children. AJMR-American Journal on Mental Retardation, 100(4), 359-377.
Güzel, N. (2014). Kaynaştırma öğrencisi olan ilköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yaşadıkları sorunlar(Beykoz ilçesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okulöncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
Gökdere, M. (2012). A comparative study of the attitude, concern, and interaction levels of elementary school teachers and teacher candidates towards inclusive education. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2800-2806.
Hegarty, S. (1993). Reviewing the literature on integration. European Journal Of Special Needs Education, 8(3), 194-200. https://doi.org/10.1080/0885625930080302
Idol, L. (2006). Toward inclusion of special education students in general education: A program evaluation of eight schools. Remedial and Special Education, 27(2), 77-94. https://doi.org/10.1177/07419325060270020601
Kale, M., & Demir, S. (2017). İlkokul öğrencilerinin akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(3), 74-85.
Kargın, T., Acarlar, F., & Sucuoğlu, B. (2005). Öğretmen, yönetici ve anne-babaların kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(02), 55-76. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000207
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000080
Kargın, T. (2006). Kaynaştırma: Temel kavramlar, tarihçe ve ilkeler. İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. MORPA Kültür Yayınları Ltd. Ş.
Kargın, T., Acarlar, F., & Sucuoğlu, B. (2005). Öğretmen, yönetici ve anne-babaların kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(02), 55-76. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000207
Kargın, T., Güldenoğlu, B., & Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2431-2464.
Killoran, I., Woronko, D., & Zaretsky, H. (2014). Exploring preservice teachers' attitudes towards inclusion. International Journal of Inclusive Education, 18(4), 427-442. https://doi.org/10.1080/13603116.2013.784367
Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16(86), 45-50.
Klingner, J. K., Vaughn, S., Arguelles, M. E., Tejero Hughes, M., & Ahwee Leftwich, S. (2004). Collaborative Strategic Reading: “Real-World” Lessons From Classroom Teachers. Remedial and special education, 25(5), 291-302. https://doi.org/10.1177/07419325040250050301
Kot, M., Sönmez, S., Yıkmış, A., & Tekinarslan, İ. Ç., (2015). İlkokul 4. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi kapsamında zihinsel yetersizliği olan kaynaştırma öğrencisine yönelik uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (USBES Özel Sayısı I), 231-246)
Madden, N. A., & Slavin, R. E. (1983). Mainstreaming students with mild handicaps: Academic and social outcomes. Review of educational research, 53(4), 519-569. https://doi.org/10.3102/00346543053004519
Manset, G., & Semmel, M. I. (1997). Are inclusive programs for students with mild disabilities effective? A comparative review of model programs. The Journal of Special Education, 31(2), 155-180. https://doi.org/10.1177/002246699703100201
Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2004). The inclusive classroom: Strategies for effective differentiated instruction. Pearson.
Milli Eğitim Bakanlığı (1983). Özel eğitime muhtaç çocuklar kanunu.http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18192.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (1997). 573 nolu Kanun Hükmünde Kararname.https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.573.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Milli Eğitim istatistikleri/örgün eğitim. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egit im_2017_2018.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1963.pdf
Mills, P. E., Cole, K. N., Jenkins, J. R., & Dale, P. S. (1998). Effects of differing levels of inclusion on preschoolers with disabilities. Exceptional Children, 65(1), 79-90.
McDonnell, J., Thorson, N., & McQuivey, C. (2000). Comparison of the instructional contexts of students with severe disabilities and their peers in general education classes. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 25(1), 54-58. https://doi.org/10.2511/rpsd.25.1.54
McGinnis, J. R., & Stefanich, G. 2007. “Special needs and talents in science learning.”. In The handbook of research in science education Edited by: Abell, S. K. and Lederman, N. G. 287–318. Lawrence Erlbaum Press
Orel, A., & Zerey, Z. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (1) 23-33 https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000076
Otukile‐Mongwaketse, M., Mangope, B., & Kuyini, A. B. (2016). Teachers' understandings of curriculum adaptations for learners with learning difficulties in primary schools in Botswana: issues and challenges of inclusive education. Journal of Research in Special Educational Needs, 16 (3), 169-177. https://doi.org/10.1111/1471-3802.12069
Öncül, N., & Batu, E. S. (2005). Normal gelişim gösteren çocuk annelerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(02), 37-54. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000090
Özaydın, L., Tekin-İftar, E., & Kaner, S. (2008). Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi. Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 15. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000112
Özokçu, O. (2018). Türk öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ile öz yeterlilik inançları arasındaki ilişki. International Online Journal of Educational Sciences, 10(3), 305-325. http://dx.doi.org/10.15345/iojes.2018.03.019
Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10(2).
Philpott, D. E., Furey, E., & Penney, S. C. (2010). Promoting leadership in the ongoing professional development of teachers: Responding to globalization and inclusion. Exceptionality Education International, 20(2), 38-54.
Rakap, S. (2019). Re-visiting transition-based teaching: Impact of pre-service teacher's implementation on child outcomes. Learning and Instruction, 59, 54-64. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2018.10.001
Salend, S. J. (2008). Creating inclusive classrooms: Effective and reflective practices (6th ed.). Merrill/Pearson Education
Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-28.
Sarı, H., Çeliköz, N., & Seçer, Z. (2009). An analysis of pre-school teachers' and student teachers' attitudes to inclusion and their self-efficacy. International Journal of Special Education, 24(3), 29-44.
Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları, Morpa Kültür Yayınları.
Şenel-Çoruhlu, T., Er-Nas, S., & Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler (Trabzon örneği). Yüzüncü Yıl Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI, 122-141.
Şimşek, H., Hırça, N., & Coşkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: Şanlıurfa ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18).
Talas, S., Kaya, F., & Yıldırım, N. (2016). Destek eğitim odaları ve öğretmenler üzerine betimsel bir çalışma: Tokat ili örneği. Journal of European Education, 6(3), 31-42.
Tashakkori, A., & Teddlie, C. (Eds). (2003). Handbook of mixed methods in social and behavioral research. Sage
Taşkaya, S. M. & Sürmeli, H. (2014). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde kullandıkları öğretim yöntemlerin değerlendirilmesi. Gaziantep UniversityJournal of SocialSciences, 13(1), 169-181.
Tufan, M., & Yıldırım, Y. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin erken müdahale ve kaynaştırma kavramları hakkındaki bilgi düzeylerinin ve özel gereksinimli çocuklar için yaptıkları öğretimsel uyarlamaların incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education- CIJE, 2 (4), 1-13
Varlıer, G., & Vuran, S. (2006). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 6.2: 578-585
Vural, M., & Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2).
Yazıcıoğlu, T., (2020). Destek Eğitim Odalarında Görev Yapan Öğretmenlerin Gözüyle Destek Eğitim Odaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(2), 273-297. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.584392
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı) Seçkin Yayınları.