Bir Vakıf Üniversitesi Öğrencilerinin Liderlik Tarzlarının Belirlenmesi: Bir Nitel Çalışma

Bu çalışma, bir vakıf üniversitesi fakülte öğrenci temsilcileri ve kulüp başkanlarının liderlik özellikleri ile buna göre hangi liderlik davranış tarzlarını benimsediklerini ve liderlik kavramına bakış açılarını belirlemek amacı ile nitel araştırma olarak gerçekleştirildi. Araştırma İstanbul ilinde bir vakıf üniversitesinde gerçekleştirildi. Örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemesi kullanıldı. Araştırma verileri 28.08.2018 tarihinde yapılan odak grup görüşmesinde toplanmıştır. Verilerin elde edilmesinde, nitel bir veri toplama tekniği olan odak grup görüşmesinden yararlanıldı. Çalışmada araştırmacılar tarafından belirlenen ve bilgi edinilmesinin hedeflendiği liderlik kavramı temasını içeren 4 soru ve Cansoy ve Turan’nın gençlik liderlik özellikleri çerçevesinde geliştirdikleri ölçek geliştirme çalışmalarındaki soruların yer aldığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanıldı. Elde edilen veriler ses kayıt cihazına kaydedildi. Ses kayıt cihazı verileri Microsoft Word’e aktarıldı. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde Microsoft Office Excel programından yararlanıldı. Çalışmada öğrenci temsilcisi ve kulüp başkanlarının en belirgin liderlik özelliğinin sırası ile güven duyma ve güvenilir olma, iletişim becerisi ve hedef koyma ve mücadele etme olduğu belirlendi. Araştırmada öğrencilerin karar verme ve ikinci sırada problem çözme özelliğinden en düşük frekansı aldıkları görüldü. Genel olarak en yüksek liderlik özellikleri frekansı F, K ve L öğrencileri, en düşük frekansı ise I, A, B ve G öğrencilerinin aldığı görüldü. Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda, öğrenci temsilcisi ve kulüp başkanlarının demokratik-katılımcı liderlik tipi ve vizyoner liderlik tipine yakın oldukları belirlendi. Öğrencilerin karar verme ve problem çözme özelliklerinde pasif liderler oldukları düşünülmektedir. Öğrenciler sergiledikleri düşük liderlik özellikleri ile geliştirilmeye açık liderler olarak tanımlanabilir.

Determining the Leadership Style of A Foundation University Students: A Qualitative Study

This study has been carried out as a qualitative research with the aim of specifying the leadership characteristics of the faculty student representatives and club chairs of a foundation university and which leadership attitudes they adopt accordingly and also to determine their points of view of the leadership concept. The research has been conducted at a foundation university in Istanbul city. In specifying the sampling, criterion sampling from among purposive sampling methods. Research data were collected from the focus group discussion held on 28.08.2018. The focus group discussion as a qualitative data collection technique was used to obtain data. In the study the semi – structured interview form including 4 questions with the theme leadership concept determined by the researchers, which aimed to collect information, and the questions developed by Cansoy and Turan within the framework of youth leadership characteristics in their scale development study was used. The data obtained were recorded in an audio recorder. The audio recording data were transferred to Microsoft word. In our study the content analysis technique, a qualitative research method, has be Microsoft Office Excel has been used for the analysis of the research data. In the study it was determined that the most prominent leadership characteristics of the student representatives and club chairs are respectively, trust and being trustworthy, communication and setting targets and struggling. In the research it was observed that the students received the lowest frequency in decision – making and the second lowest in problem – solving features. It was also observed that generally the highest leadership characteristics frequency was received by the students F, K and L and the lowest frequency was received by students I, A, B and G. As a result of the findings obtained from the research it has been determined that student representatives and club chairs are close to democratic – participatory leadership type and visionary leadership type. It is considered that students are passive leaders in decision – making and problem – solving characteristics. With the low leadership characteristics the students display, they can be defined as leaders open to be improved.

PDF

___

Akçit, V., Barutçu, E., & Akşit, İ. (2018). Kurt Lewin’in liderlik tarzları ile örgütsel sapma ilişkisinin incelenmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(1), 209–25.
Akdemir, A., & Konakay, G. (2014). Y kuşağının kariyer algısı, kariyer değişimi ve liderlik tarzı beklentilerinin araştırılması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-42
Aydın, R., Bozkuş, T., & Murat, K. U. L. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarındaki öğrencilerin liderlik özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 4(1), 122-131.
Baloğlu, N. (2015). Dağıtımcı liderlik: okullarda dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127–148.
Baloğlu, N., & Karadağ E. (2009). Ruhsal Liderlik Üzerine Teorik Bir Çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 165-190
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231- 274.
Barutçu, E., & Akatay, A. (2000). Bilgi toplumu ve transformasyonel liderlik. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(4), 189-202.
Basım, H. N., Şeşen, H., & Şeşen, E. (2008), Personel temin sürecinde gazete ilanları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 35–44.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Berber, A. (2017). Yönetimde kavramsal çerçeve belirleme ve nitel araştırma yöntemleri. Istanbul University Journal Of The School Of Business, 45, 71-73.
Bhatti, N., Ghulam M. M., Naveed S., Muhammad A. H., & Faiz. M. S. (2012). The ımpact of autocratic and democratic leadership style on job satisfaction”. International Business Research, 5(2), 192-201. http://dx.doi.org/10.5539/ibr.v5n2p192
Bottery, M. 1992. The Ethics Of Educational Management: Personal, Social, And Political Perspectives On School Organization. Cassell.
Bulut, Y., & Uygun, S. V. (2010). Etkin bir yönetim için vizyoner liderliğin önemi: Hatay’daki kamu kurumları üzerinde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 29-47.
Büyükoğlu, H., & Okutman, G. P. (2017). Öğrenci liderliği uygulamaları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(26), 303-317.
Cansoy, R., Türkiye’de Ortaöğretim Okullarındaki Öğrencilerin Gençlik Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Doktora Tezi, 2015.
Cansoy, R., & Turan S. 2016. Gençlik liderlik özellikleri ölçeği: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türkiye Eğitim Dergisi, 1(1), 19–39.
Chapman, J., & Aspin, D. (2001). Schools and the Learning Community: Laying the Basis for Learning Across the Lifespan. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers
Chemers, M.M. (1997). An integrative theory of leadership. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Incorporated
Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Çelebi, N., Güner, H., & Yıldız, V. (2015). Toksik liderlik ölçeğinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249–68. http://dx.doi.org/10.14686/BUEFAD.2015111056
Çetin, N.G., & Beceren, E. (2007). Lider kişilik: Gandhi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 111–32.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 95–107.
Çolakoğlu, M. (2009). Eğitim örgütlerinde değişim & liderlik. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 63-77.
Edmunds, H. (2000). The Focus Group Research Handbook.
Eraslan, L. (2012). Okul düzeyinde dönüşümcü liderlik. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-2, 1-22.
Erkmen, G. (2007). Selçuk üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin empatik eğilimlerinin sporda tercih ettikleri lider davranışları ile karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
Fareena, N., & Azhar M. (2016). Principals’ transformational and transactional leadership style and job satisfaction of college teachers. Journal of Education And Practice, 7(34), 18-22.
Gannouni, K., & Lovanirina R. L., 2018. Leadership and students’ academic success: mediating effects of self-efficacy and self-determination. Internatıonal Journal Of Leadershıp In Educatıon, 21(1), 66–79.
Grix, J. (2010). The Foundations of Research. London: Palgrave Macmillan.
Gül H., & Şahin, K. (2011). Bilgi toplumunda yeni bir liderlik yaklaşımı olarak transformasyonel liderlik ve kamu çalışanlarının transformasyonel liderlik algısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 237-249.
Işık, E., & Semerci, Ç. (2019). Nitel araştırmalarda veri üçgenlemesi olarak odak grup görüşmesi, bireysel görüşme ve gözlem. Turkish Journal of Educational Studies, 6(3), 53-66.
İşcan, Ö. F., & Tanrıbil, S. (2016). Vizyoner liderlik davranışlarının çalışanların örgütsel bağlılıklarına ve adalet algılarına etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1021-1032.
Jamaludin, N. H. B., Naim, N. A. B., Khamis, N. A. B., & Zakaria, N. B. (2015). Leadership style head of polytechnic department and regard with to work culture. Journal of Education and Practice, 6(15), 23-30.
Jones, D., & Rudd, R. (2008). Transactional, transformational, or laissez-faire leadership: an assessment of college of agriculture academic program leaders'(deans) leadership styles. Journal of Agricultural Education, 49(2), 88-97.
Kaweski, C. (1995). An Action Research Project in Developing, Implementing and Evaluating a Leadership Skills Program for Gifted Students (Doctoral dissertation, Simon Fraser University).
Khan, N. (2017). Adaptive or transactional leadership in current higher education: A brief comparison. International Review of Research in Open and Distributed Learning, 18(3), 178-183.
Kouzes, J. M., & Posner, B. Z. (1998). Student Leadership Practices Inventory: Facilitator’s Guide.
Köksal, O. (2011). Bir kültürel liderlik paradoksu: Paternalizm. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 101-122.
Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: the assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45 (3), 214-222.
Lavery, S.D., & Hine, G.S. (2013). Catholic school principals: Promoting student leadership. Journal of Catholic Education, 17(1), 41-66.
Lilley, R. (2010). Problematising Student Leadership. Unpublished Master Dissertation, Unitec Institute of Technology.
Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research.
Mertens, D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: Integrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods.
Morgan, D. L. (Ed.). (1993). Successful focus groups: Advancing the state of the art (Vol. 156).
Morgan, D.L. (1997). Focus Groups As Qualitative Research.
Önen, S.M., & Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
Özkan, M. (2016). Examining leadership articles: which characteristics and how leadership comprises? Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 615-639.
Razak, N.A.B.A., Jaafar, S.N.B., Hamidon, N.I.B., & Zakaria, N.B. (2015). Leadership styles of lecturer's technical and vocational in teaching and learning. Journal of Education and Practice, 6(13), 154-158.
Ruggieri, S., Boca, S., & Garro, M. (2013). Leadership styles in synchronous and asynchronous virtual learning environments. Turkish Online Journal of Educational Technology- TOJET, 12(4), 96-102.
Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 428-449.
Stewart, D.W., & Shamdasani, P. N. (1990). Focus groups: Theory and practice (1st Edition).
Şahsuvaroğlu, T., & Ekşi, H. (2008). Odak grup görüşmeleri ve sosyal temsiller kuramı, Eğitim Bilimleri Dergisi, 28(28), 127-139.
Şencan, A.G.M.N.M., İbicioğlu, H., & Karabekir, M. (2015). Kadın yöneticilerin liderlik özelliklerinin incelenmesi: türkiye'deki kadın rektörler üzerine bir içerik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 241-259.
Tashakkori, A., & Teddlie, C. (2010). Sage Handbook Of Mixed Methods in Social ve Behavioral Research (2nd Ed.).
Türnüklü A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 6(4): 543-559.
Uslu, Y.D. (2011). Örgütlerde yönetsel etkinliğe ulaşmada yeni bir yaklaşım: yaratıcı liderlik. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 419–44.
Üğurlu, C., & Ceylan, N. (2014). Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık ve etik liderlik algılarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 96-112.
Wimmer, D. D., & Dominick, J. R. (2000). Mass Media Research: An Indroduction. Belmont.
Yalçın, B., & İlic, D. K. (2017). Y jenerasyonunun farklılaşan iş değerleri ve liderlik algılamaları. Journal Of Yaşar University, 12(46), 136-160.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (5. Baskı).
Yordsala, S., Tesaputa, K., & Sri-Ampai, A. (2014). The development of visionary leadership administrators in thai primary school. International Education Studies, 7(1), 92-101.