FARKLI İKİ MECLİSTEN BİR PORTRE: ABDULKADİR CAMİ BEY R.1293 (1878) - 1949

Abdülkadir Cami 1878 tarihinde doğmuştur. Askeri okuldan mezun olduktan sonra uzun süre Trablusgarp'ta görev yapmıştır. Bilgi ve beceri sahibi olmasıyla dikkat çekmiştir. Trablusgarp Valisi ve Kumandanı Recep Paşa'nın dikkatini çekmiş ve kendisine yaver yapmıştır. Hem kendisi hem de Recep Paşa İttihad ve Terakki Cemiyeti ile yakın ilişkiler kurmuştur. II. Meşrutiyetin ilanından sonra Osmanlı Meclisine Fizan Mebusu olarak katılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi açılınca Aydın ilini temsilen seçilmiştir. Önce çok kısa süren bakanlık görevinde bulunmuş ve daha sonra Roma'ya Büyük Millet Meclisi temsilcisi olarak atanmıştır. Roma temsilciliği birkaç ay sürmüş ve yeni atama yapılmıştır. Ancak Abdülkadir Cami Bey hemen yurda dönmemiştir. Roma temsilciliği bittikten sonra dönmemiş ve yurt dışında yaşamını sürdürmüştür. Atatürk'ün ölümünden sonra yurda dönmüştür. Bir taraftan öğretmenlik yaparken diğer taraftan siyasi ve sosyal faaliyetlerde bulunmuştur. Emekli aylığı bağlanması talebinde bulunmuşsa da bu talebi gerçekleşmeden 1949 yılında vefat etmiştir. Ölümünün üzerinden 20 yıl geçmiş olmasına rağmen Türkiye Büyük Millet Meclisi haberdar olmamıştır. Meclis 17 Ocak 1969 yılında İstanbul Valiliği'ne yazı yazarak Cami Bey'in durumunun incelenmesini istemiştir. Belirtilen adrese gidilmiş ise de Cami Bey'in orada bulunmadığı Meclise bildirilmiştir. Görev yaptığı ve seyahatlerde bulunduğu Afrika ile ilgili seyahat notlarını kitap haline getirerek önemli bilgiler vermiştir

A PORTRAIT OF TWO DIFFERENT PARLIAMENTARIES: ABDULKADİR CAMİ BEY R.1293 (1878) - 1949

adjutant. Both Abdulkadir Cami and Recep Pasa had close relations with the Committee of Union and Progress. After the announcement of 2nd Constitutionalism, he attended to the Assembly of Ottoman as a deputy of Fizan. As the Grand National Assembly of Turkey opened, he was selected to represent the province of Aydın. First he served as a minister for a short time, and then he was appointed to Rome as a representative of Grand National Assembly of Turkey. The representation to Rome lasted for a few months, and new appointment wasn’t done. However, Abdulkadir Cami didn’t return home soon. After the end of representation to Rome, he didn’t return and continued his life abroad. After the death of Atatürk, he returned home. While he was serving as a teacher, he was engaged in political and social events as well. Though he demanded the old-age pension, he died in 1949 without his demand being accepted. Although twenty years had passed since his death, the Grand National Assembly of Turkey didn’t know. The Assembly asked by writing to the governor of Istanbul for the inspection of Cami Bey’s situation on 17 January, 1969. Even if the given address was searched, Cami Bey’s not being there was informed to the Assembly. He gave significant information on Africa, where he served and travelled, by making his travel notes into book

___

  • AFYONCU, Erhan; BUGÜN GAZETESİ 13 Ocak 2013
  • Cami Bey (Fizan Mebusu); Osmanlının İç ve Dış Düşmanları, (sadeleştiren Vecihi Enver Yaşarbaş), Dost Yayıncılık, İstanbul 1994.
  • http://arsiv.indigodergisi.com/71/a-serifoglu.htm#.USUhAh3vi7Y
  • Kili, Suna – Gözübüyük, A. Şeref; Türk Anayasa Metinleri "Senedi İttifaktan Günümüze", TİB Kültür Yayınları, Ankara 1985.
  • Osmanlı’nın Son Afrikası http://arsiv.indigodergisi.com/71/a-serifoglu.htm#.USUhAh3vi7Y
  • YİNER Abdulnasır; Müşir Recep Paşa’nın Askeri ve Siyasi Hayatı (1842-1908), İÜ. SBE. Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2006, s. 177.