IĞDIRIN MİLLİ MÜCADELEYE KATKISI: IĞDIR İSTİKLAL MADALYASI SAHĠPLERĠ

İstiklal madalyası, 15 Mayıs 1919 tarihinden 9 Eylül 1922 tarihine kadar Kurtuluş Savaşı'nda kahramanlık gösteren kişilere verilmiştir. 29 Kasım 1920'de bu durum, TBMM'de kanun olarak kabul edilerek cephede savaşan veya geri hizmette çalışan herkese hiçbir ayrım gözetilmeksizin bu madalya verilmiştir. Dolayısıyla milli mücadeleye katkının en önemli göstergelerinden birisidir. Mezkûr zaman zarfında toplam 95.261 kişiye İstiklal Madalyası verilmiştir. I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonar Elviye-i Selâse'de Cenûb-ı Garbî Kafkas Hükümeti kurulduğu zaman, Iğdır bu hükümet sınırları içerisindeydi. 1920'ye kadar işgal altında yaşayan Iğdır, Kazım Karabekir'in "ileri doğu hareketi" sonrasında 14 Kasım 1920'de Anadolu'ya katıldı. Hem kendi bölgelerinin hem de ülke savunmasında önemli görevler üstlenen Iğdır halkından 270 kişi İstiklal Madalyası aldı. Ayrıca bu kişiler, sadece doğu ve güneydoğu cephesinde değil, yoğun mücadelelerin yaşandığı batı cephesinde de görev almışlardır. Bu nedenle milli mücadeleye katkılarının oldukça fazla olduğunu söylemek mümkündür. Iğdır'ın 1927 nüfus sayımında, şehrin merkez nüfusu 3716'dır. Bu sayının 1391'i kadın, 2325'i ise erkektir. Şehre bağlı köylerde nüfus, 5330'u kadın 5606'sı erkek olmak üzere toplam 10.936'dır.Toplam nüfus içerisinde, kadın ve çocuk nüfusu bir yana bırakılıp Iğdır'da 270 kişinin istiklal madalyası sahibi olduğu düşünüldüğünde Iğdır halkının milli mücadeleye katkısının ne derece fazla olduğu anlaşılacaktır

IGDIR’S CONTRIBUTION TO THE NATIONAL STRUGGLE: THE INDEPENDENCE MEDALISTS OF IGDIR

Independence medals were given from 15 May 1919 to 9 September 1922 to those who showed heroism in the Turkish National Struggle for Independence. This was accepted and legislated in the Turkish Grand National Assembly on 29 November 1920 and the medals were given to those regardless of any distinction whether they served in the military front or behind the front line. Therefore Independence medal is one of the most significant signs of the contribution to the National Struggle. During the period referred above, total 95.261 Independence medals were given to the right holders. When the South-West Government (Cenubigarbi) was established in the Three Cities (Elviye-i Selase) after the end of the First World War, Igdır was in the borders of this government. Igdır, where was under the military occupation until 1920, was annexed into the lands of Anatolia on 14 October 1920 after the “pro-east movement” led by Kazım Karabekir Pasha. From Igdır’s folk who undertook crucial duties both for the rescue of their vicinity and for the defense of the country 270 people took independence medals. Moreover these people not only served in the east and southeastern frontline but also they fought in the west front line where intense combats were experienced. For this reason, it is possible to argue that their contribution to the National Struggle was great. Igdır’s total centrum population was 3716 in the 1927 census. Women constituted the 1391 of this population and men’s number was 2325. In the villages, women constituted the 5330 of the population, while men’s number was 5606, which corresponded to 10.936 in total population. When the population of woman and children are put aside out of the total population and when 270 people, who had the Independence medals, are taken into consideration, it can be understood how much Igdır’s folk contributed to the National Struggle

___

  • AYDOĞAN, Erdal, Cumhuriyet Döneminde Iğdır’da Nüfus Hareketleri (1927-1960), 1.Uluslararası Iğdır Sempozyumu Sosyal Bilimler Bildiri Kitabı, (19-21 Nisan 2012), Iğdır.
  • BADEM, Candan,Çarlık Rusya’sı Döneminde Kars Vilayeti, Ġstanbul, 2010, s.9-10. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri.
  • ÇETĠNKAYA, Nihat,Iğdır Tarihi (Tarih, yer adları ve bazı oymaklar üzerine), Ġstanbul, 1996.
  • DEVELĠOĞLU, Ferit, Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Sözlük, Ankara, 2000. Düstur.
  • ENDER, Celal, AKAY,Orhan, MesrurİzzetBey, TürkNümizmatikDerneğiYayınları, Ġstanbul, 2002.
  • ERALP, T. Nejat, “Osmanlılarda NiĢan ve Madalya”,Türkler Ansiklopedisi, C.13, Ankara, 2002.
  • GÖKTEPE, Cihat, “İstiklalMadalyası Alan Karslılar”, Atatürk Dergisi, C.3, S.4, Erzurum, 2003
  • GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu (1912-1922), Ankara, 1992 İstiklal Madalyası Tarihçesi ve Tanıtımı, Ġstiklal Madalyası Varisleri Derneği, Ankara, 1996
  • KIRZIOĞLU, Fahrettin,Kars İli ve Çevresinde Ermeni Mezalimi, Ankara,1970.
  • Milli Savunma Bakanlığı Askere Alma Daire Başkanlığı Arşiv Bilgileri.
  • Milli Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemi, Iğdır Memleketi Madalya Listesi. Resmi Gazete.
  • SEVÜK, Ġsmail Habip , "Ġnebolu ve Kayıkçıları", Cumhuriyet, 16 Ġkinci TeĢrin (Aralık) 1936.
  • TEZCAN, Yılmaz, İstiklâl Savaşı ve Kastamonu, Harp Akademileri Basımevi, Ġstanbul, 1996.
  • TBMMZC.
  • Türk Dil Kurumu, Büyük Türkçe Sözlük, Ankara, 2009.
  • UZUNDERE, EĢref, Iğdır ve Çevresinde Ermenilerin Türk Kırımı, Ankara, 2002