DR. BAFRALI YANKO VE YOZGAT SEYAHATNAMESİ

Dr. Bafralı Yanko, bir hekim olarak tıbba dair yazdığı kitaplar ve makaleler yanında, siyasi yazılar, edebi öyküler ve çeviriler yapmış bir müverrihimizdir. Türkiye'de yeterince tanınmadığını düşündüğümüz Dr. Yanko tarafından kaleme alınan Yozgat Seyahatnamesi, bir seyahatnamede gördüğümüz özellikleri taşımamaktadır. Yazar, Samsun'dan Yozgat'a bir yolculuğa çıkmış ve bu uzun olmayan mesafede gördüğü bazı yerleşim yerlerini oldukça kısa hikâye etmiştir. Ebuz'z-Ziya Tevfik'in ısrarı üzerine 1889 yılında İstanbul'da basılan bu risale, daha önce Tarık gazetesinde yayınlanmıştır.Dr. Yanko eserinde bu seyahati niçin yaptığı konusunda bilgi vermemektedir. Yazarın yol güzergâhında yer alan ve hakkında kısa bilgiler verdiği yerleşim yerleri; Kavak, Havza, Merzifon, Çorum, Alaca ve 55 gün kaldığı Yozgat'tır. Eserde Yozgat'ın tarihi ve kültürel özelliklerine dair bilgilere çok az yer verilmiştir. Eserde umumiyetle dönemin Osmanlı şehir ve kasabalarının hemen her bakımdan perişan olduğuna vurgu yapılmaktadır. Dr. Yanko, Yozgat'ın en temel sorunlarının, sağlıklı su tüketiminin azlığı, hanelerde temizliğe dikkat edilmemesi sonucu ortaya çıkan hastalıklar ve gençlerin erken yaşlarda evlendirilmelerinden kaynaklanan problemler olduğunu ortaya koymaktadır. Seyahatnamesine o dönem Yozgat'ta görev yapmakta olan Ahmet Şemsi Paşa hakkında açtığı kısa bir bahis ile son vermiştir. Bütün bunlara rağmen bu kısa seyahat notlarının bir dönemin daha iyi anlaşılması adına fayda sağladığını ifade edebiliriz

DR. YANKO OF BAFRA AND HIS YOZGAT JOURNEYBOOK

Dr.Yanko of Bafra is one of our historians who carried out political essays, literary stories and translations as well as books and manuscripts he wrote about medicine as a physician. Yozgat Travel Book written by Dr.Yanko, who, we think, is not known well in Turkey, conveys all peculiarities that are necessary to be in a travel book. He set out a travel from Samsun to Yozgat, and he narrated quite briefly what he had seen in some settlement places on the route which was not so long. This booklet, which was published in Istanbul in 1889 upon Ebuz’z-ZiyaTevfik’s insistence, had been published in the newspaper called Tarık. In his work, Dr.Yanko does not provide any information about why he performed this trip. The settlement places which take place on author's route and about which he gives brief information are Kavak, Havza, Merzifon, Çorum, Alaca, and Yozgat where he stayed for 55 days. His work provides very little information about historical and cultural characteristics of Yozgat. The work generally emphasizes on Cities and towns that are in miserable state in almost every respect. Dr.Yanko puts forth the primary concerns aroused from the problems covering lack of healthy water consumptions, diseases emerging from ignoring hygiene in households, and early marriage of young people. Travelogue ended with short subject about Ahmet Şemsi Pasha, who worked in Yozgat at that time. Nevertheless, it can be expressed that this short travel notes provide beneficial knowledge for a complete understanding of a related period

___

  • KAYNAKÇA
  • Bafralı Yanko, Yozgat Seyahatnamesi, Ebu‟z-Ziya Matbaası, İstanbul, 1889.
  • Bafralı Yanko, Fikir ve Kalem tecrübelerimden, Alem Matbaası, İstanbul, 1885.
  • Cumhuriyet gazetesi, 7 Kasım 1930, (ilan metni), erişim 05.11.2013.
  • http://turkiyetipakademisi.org/default.asp?id=5, erişim 12.10.2012.
  • http://www.iudergi.com/tr/index.php/oba/article/viewFile/11212/10471, erişim 12.10.2012.