Dilbilimini ilgilendiren ve dildışı faktörlere doğrudan bağlı olan olaylardan biri de enantiosemiyadır. Enantiosemiya, dilbilim literatüründe aynı bir kelime veya ifadenin zıt anlam bildirme özelliği gibi tanımlanmıştır. Bir dil olayı olarak bilime XIX. yüzyıldan itibaren sızan enantiosemiya, hatta Z. Freydin de dikkatini çekmiş ve kelimelerde zıt anlamların varlığından ilk kez bahselerden biri de o olmuştur. Çeşitli dillerle ilgili kaynaklarda enantiosemiyaya ait örneklerin manzarası bu bölgenin sınırlarını açık şekilde göstermektedir (Arap, İngiliz, Rus, Polonya, Çek, Sırp vb.) Bu husus onun bir dilin üzerinde olduğunun göstergesidir. Sadece bir dil kapsamında değil, akraba diller arasında da enantiosemiya görülür. Azerbaycan dilinde enantiosemiya ile ilgili kelimelere sayı itibariyle az rastlanmaktadır. Okul kitaplarında, sözlüklerde, hemen hemen aynı örnekler tekrar edilir. Örnekler şunlardır: yaman -1.Kötü. Yaman günün ömrü az olar. 2. Bazen "çok iyi", "mükemmel" anlamında kullanılır. Yaman dedin keçinmek -1. Geçinmek, yaşamak. Bu təqaüdlə bir ay keçinmək olar (Bu bursla bir ay geçinmek olur). 2. Ölmek. Yaralı artıq keçinmişdi (Yaralı artık ölmüştü) gülmek -1. Belli bir algı sonucunda karakteristik sesler çıkararak kendi duygusunu eklemek, ağlamak kelimesinin tersi. Nə qədər yaraşır insana gülmek (Ne kadar yakışıyor insana gülmek). 2. alay etmek. “Molla Nəsrəddin” belələrinə gülürdü ("Molla Nasreddin" böylelerine gülerdi) Araştırmalar Azerbaycan dilinde kelimenin semantik yapısında zıt anlamların oluşma sürecinin bugün de devam ettiğini göstermektedir. Örneğin: qiymetsiz-1. Değersiz, değeri olmayan. Qiymətsiz əşya. 2. Çok değerli, kıymetli olan. Qiymətsiz hədiyyə. dəhşət -1. Şiddetli korku hissi. Ətrafa dəhşət saçmaq. 2. "Çok iyi", "çok güzel" anlamında kullanılır. Dəhşət filmdir Yukarıda verilen örneklerdeki antonim-zıt anlamları içermektedir. kelimelerin anlam kapasitesi Sözün zıt anlamları öncelikle okkazional (bireysel-bir kişi tarafından kullanımı) biçimde ortaya çıktığı için bazı kelimelerin zıt anlamlarının sözlüklere eklenmesi sürecine geç kalınır. Azerbaycan dilinde diyalektlerarası enantiosemiyaya da örnek vardır. Qolay kelimesinin diyalektlerde farklı, hatta birbirine zıt anlamda kullanılması hallerine rastlanır. Azerbaycan dilinde enantiosemiya sadece sözcük birimlerinde değil, deyimlerde de görülmektedir. Örneğin: can vermək- 1. son dakikalarını yaşamak, ölüm ayağında olmak. Qoca can verir. 2. diriltmek, hayat vermek. Yağış quru torpağa can verdi. Bu olay, dilbilim literatüründe eşsesli, deyim, hem de enantiosemiya olarak değerlendirilmektedir.

One of the processes arousing interest in linguistics and depending on language exterior factors directly is enantiosemy. Enantiosemy is explained as the feature of the same word, expression denoting antonym, opposite meanings in linguistics literature. Enantiosemy known to the science community as a language process since XIX century even attracted S.Freud’s attention and he was also one of those who spoke about the existence of opposite meanings in the words for the first time. The view of examples on enantiosemy in sources related to different languages illustrates the boundaries of this areal. (Arabian, English, Russian, Polish, Czech, Serbian etc.) This feature shows it standing beyond a language. Enantiosemy is observed not only inside one language, but also among related languages. Few examples are found on enantiosemy in the Azerbaijani language. Almost the same examples are repeated in its textbooks, dictionaries; these are usually words: yaman (1. Pis (bad) Yaman günün ömrü az olar (After rain comes fair weather). 2.Sometimes it is used in the meanings “çox yaxşı” (very good) , “əla”( excellent), Yaman dedin (You said very well), keçinmək (1.Dolanmaq, yaşamaq. (to live) Bu təqaüdlə bir ay keçinmək olar (You can live a month with this pension). 2. Ölmək. (to die) Yaralı artıq keçinmişdi (The injured man had already died), gülmək (to laugh) (1. Expressing his or her sense producing characteristic sounds as a result of a certain feeling, opposite of the word to cry. Nə qədər yaraşır insana gülmək (How suits a man to laugh). 2. İstehza etmək,ələ salmaq, lağ eləmək.(to mock)“Molla Nəsrəddin”belələrinə gülürdü (“Molla Nasraddin” laughed at such kind of people) ) Researches show that the process of occuring two opposite meanings in the semantic structure of the word in the Azerbaijani language still continues. For example, meaning capacity of the words like qiymətsiz (1. Dəyərsiz, dəyəri olmayan(worthless). Qiymətsiz əşya (worthless thing). 2. Çox dəyərli, qiymətli olan (valuable). Qiymətsiz hədiyyə ( a valuable gift), dəhşət (horror) (1. Strong feeling of fear. 2. It is used in the meanings “Çox yaxşı”, (“very good”), “çox gözəl”( “very beautiful”) Dəhşət filmdir (Film is very good) contains meanings of antonym. The process of registering opposite meanings of some words is slow because opposite meanings of the word appear occasionally at first. There is also an example to enantiosemy among dialects in the Azerbaijani language.There are cases of using the word Qolay (easy) differently, even in the opposite meaning to each other in dialects. In the Azerbaijani language enantiosemy shows itself not only in lexical units, but also in phraseological combinations: can vermək : 1. son dəqiqələrini yaşamaq, ölüm ayağında olmaq (to breathe one’s last). Qoca can verir ( An old man breathes his last). 2. diriltmək, həyat vermək. (to bring life) Yağış quru torpağa can verdi (The rain brought life to the dry land). This process is valued as homonymic phraseological combinations and enantiosemy in linguistic literature.