Karadeniz ve Balkanlar üzerinden Mısır ve Suriye’ye paralı asker olarak gelen Kıpçaklar, zamanla yönetimi ele geçirip Mısır’da Memlük- Kıpçak hanedanını kurmayı başarırlar. Bu hanedanın başında bulunan Memlûk sultan ve emirleri arasında okumuş ve Arapça bilenlerin yanı sıra Türkçe ve Arapça eserler verenler de vardır. Birçoğu okumuş değildir ancak Türkçe konuşmaktadırlar. Memlük devleti yöneticilerinin Türk olması ve halkın çoğunun Arapça bilmesinden dolayı, iletişimi kolaylaştırmak için, Türkçeye önem artmış, Türkçeyi halka öğretmek amacıyla birtakım gramer kitabı ve sözlükler meydana getirilmiştir. Bu gramer ve sözlüklerde, gramer ve kelime hazinesi bakımından dikkat çekici ayrılıklar ve özellikler görülmektedir. Bu çalışmada, Memlük-Kıpçak Türkçesi dönemine ait Ed- Dürretü’l-Mudiyye fi’l-Lügati’t-Türkiyye, El-Kavânînü’l-Külliye Li- Zabti’l- Lügati’t-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, Kitâbü’l-idrâk li Lisanü’l- Etrâk adı verilen dört sözlük ve gramer türündeki eser taranarak, söz varlığı içerisinde yer alan hayvan adları ve bu hayvan isimlerinden ortak kullanılanlar tespit edilerek, Dîvânu Lûgâti’t Türk’te tanıklanıp tanıklanmadığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ed-Dürretü’l-Mudiyye fi’l-Lügati’t-Türkiyye, El-Kavânînü’l-Külliye Li- Zabti’l-Lügati’t-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, Kitâbü’l-idrâk li Lisanü’l- Etrâk ve Dîvânu Lûgati’t-Türk adlı eserde, ortak hayvan isimleri yirmi altı tane; Ed-Dürretü’l-Mudiyye fi’l- Lügati’t-Türkiyye, El-Kavânînü’l-Külliye Li- Zabti’l-Lügati’t-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî ve Dîvânû Lûgati’t- Türk adlı eserde yirmi yedi tane; El-Kavânînü’l-Külliye Li- Zabti’l-Lügati’t- Türkiyye adlı eser dışında taranılan diğer sözlüklerde kullanılan ortak hayvan isimleri on sekiz tanedir. Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî adlı eser hariç diğer eserlerde tespit edilen ortak hayvan isimleri iki tanedir: ayu (yabanî hayvanlar), çekirge (yabanî hayvanlar). Taranılan dört sözlükte tespit edilen hayvan isimlerinden elli iki tanesi Dîvânu Lûgâti’t-Türk’te de tanıklanmaktadır. Sözlüklerde tespit edilen suda yaşayan hayvan isimleri çok az sayıdadır. Bunlar, “balık, yengeç” tir. Dolayısıyla bu hayvan isimleri, Memlük- Kıpçak Türklerinin yaşadığı coğrafya ve kültürel özellikleri hakkında bize ipuçları vermektedir. Deniz ürünlerinden çok az yararlandıkları, deniz ve denizciliğin gelişmediği, daha çok karada yaşayan ve pek çok ürününden yararlanılan, yük ve binek amaçlı kullanılan hayvanlar yetiştirdikleri ya da bu hayvanlarla iç içe yaşadıkları sonucuna varmak mümkündür.

Kipchaks, who came as mercenaries to Egypt and Syria through the Black Sea and the Balkans, eventually succeeded in taking over the administration and establishing the Mamluk-Kipchak dynasty in Egypt. At the head of this dynasty, Mamluk has studied among the sultan and his commanders, and there are those who speak Arabic as well as those who produce works in Turkish and Arabic. Many of them do not study but they speak Turkish. Since the Mameluke state administrators are Turks and the majority of the people do not speak Arabic, some grammatical books and dictionaries have been introduced to teach the Turkic people to the Turkic. In these grammars and dictionaries, there are remarkable differences and features in terms of grammar and vocabulary. In this study, Ed-Dürretü'l-Mudiyye fi'l-Lügati't-Türkiyye belonging to the Mamluk-Kipchak Turkısh period, Al-Kavânînü'l-Külliye Li- Zabti'l- Lügati't-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû- ı Tercümân-ı Türkî and Acemî and Mugaliî, Kitâbü'l-idrâk li Lisanü'l-Etrâk were searched and the names of the animals in the vocabulary entity and the common names of these animal names were determined and the names of the Dîvân-ı Lûgâti't Türk It was tried to evaluate whether it was witnessed or not. Ed- Dürretü'l-Mudiyye fi'l-Lügati't-Türkiyye, Al-Kavânînü'l-Külliye Li- Zabti'l- Lügati't-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî and Acemî and Mugalî, Kitâbü'l-idrâk li Lisanü'l-Etrâk and Divanü Lûgati't-Türk have twenty-six common animal names; Ed-Dürretü'l-Mudiyye fi'l-Lügati't- Türkiyye, Al-Kavânînü'l-Külliye Li- Zabti'l-Lügati't-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî and Acemî and Mugalî and Dîvânû Lûgati't- Türk, twenty-seven; The names of common animals used in other dictionaries other than El-Kavânînü'l-Külliye Li-Zabti'l-Lügati't-Türkiyye are eighteen. Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî there are two common animal names which are found in other works except Türkî and Acemî and Mugalî: bear (wild animals), grasshopper (wild animals). Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî the names of common animals found in other works, except Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî are two: bear (wild animals), grasshopper (wild animals). Of the animal names identified in the four scanned dictionaries, fifty two are also witnessed in the Dîvânu Lûgati't- Türk. There are very few names of aquatic animals found in the dictionaries. These are "fish, crab". Therefore, these animal names give us clues about the geographical and cultural features of the Mamluk- Kipchak Turks. The result is that they have used marine and marine products, have not grown marine products, have been living on land and have benefited from many products, have used animals for cargo and passenger transportation, or have lived with these animals.