Terim olarak somut olmayan Kültürel Miras
Somut olmayan kültürel miras terimi, yeni bir disiplinin adı değildir. Mevcut bir disipline yeni ad olarak da önerilmemiştir. Bu nedenle halk biliminin yeni adının somut olmayan kültürel miras olduğunu düşünmek yanlıştır. Somut olmayan kültürel miras terimi, UNESCOnun kültürel mirasın korunması ile ilgili çalışmalarından doğmuş ve yaygınlık kazanmıştır. Terimin icadının UNESCO için- de uzun bir serüveni vardır. Özellikle 1972 tarihli Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesinde tanımı yapılan kültürel mirasın tamamen somut oluşu, 2003 tarihli Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin hazırlanma gerekçesinin ve adının belirlenmesinde etkili olmuştur. 1972 Sözleşmesinin kabulünden sonraki dönemde UNESCO belgelerinde sırayla folklor, popüler ve gele- neksel kültür, maddi olmayan miras ve sözlü ve somut olmayan kültürel miras gibi terimler kulla- nılmıştır. 1973 Tarihli Bolivya Bildirgesinde folklor, UNESCO içinde 1982 yılında kurulan bölüme maddi olmayan kültür, 1989 Tavsiye Kararında popüler ve geleneksel kültür,1997/98 Başyapıtlar İlan Programında sözlü ve somut olmayan kültürel miras terimleri tercih edilmiştir. Ancak, UNESCO için- de Sözleşme metninin hazırlık döneminde 2002-2003 yıllarında yapılan hükümetler arası uzmanlar toplantılarında korunması istenen alanı kapsayacak en uygun terimin somut olmayan kültürel miras olduğu sonucuna varılmış ve sözleşme metninde hem folklor, antropoloji veya etnoloji disiplin adlarına hem de UNESCO belgelerinde daha önce kullanılan diğer terimlere yer verilmemiştir. UNESCOnun çalışma dilleri olan İngilizce ve Fransızcada eş zamanlı olarak üretilen intangible cultural heritage, veya patrimoine culturel immatérielin Türkçeye çevirisinin maddi olmayan kültürel miras, materyali olmayan kültürel miras, materyalsiz kültürel miras veya somut olmayan kültürel mirastan başka türlü olması beklenemezdi.
Le patrimoine culturel immateriel comme un terme / Intangible Cultural Heritage as a Term.
Le terme de patrimoine culturel immatériel nest pas le nom dune nouvelle discipline. Il ne doit pas être considéré comme un nouveau nom pour le folklore. Le patrimoine culturel immatériel, est né à partir des études de lUNESCO pour la sauvegarde du patrimoine culturel et a ainsi gagné lextension. La création de ce terme a une longue histoire dans lUNESCO. La modification de la durée de patrimoi- ne culturel strictement comme «matériel» dans la convention de 1972 pour la sauvegarde du patrimoine culturel et naturel a conduit à lélaboration et la création de la convention de 2003 pour la sauvegarde du patrimoine culturel immatériel de lhumanité. Après ladoption de la Convention de1972, dans les prochains documents de lUNESCO, le terme de folklore, la culture populaire et traditionnelle, le patri- moine immatériel, le patrimoine oral et immatériel de la culture ont été utilisés. En 1973, la déclaration de Bolivie utilisé le terme de folklore, alors que lUNESCO a utilisé le terme de culture immatériel pour la nouvelle division de la culture, puis utilisé le terme de culture populaire et traditionnelle dans la Recommandation de 1989 et de la culture oral et immatériel pour le programme 1997-1998 des chefs- duvre. Cependant, il est décidé dans les réunions intergouvernementales dexperts en 2002 et 2003 dans le cadre de la préparation du processus de préparation de la nouvelle convention, que le exact et la durée expression pour cette convention devrait être le patrimoine culturel immatériel et donc ne pas utiliser précédemment les termes utilisés dans dautres outils de travail de lUNESCO ainsi que dautres termes tels que folklore, anthropologie ou ethnologie. La création simultané de la expression patrimoine culturel immatériel dans les langues de travail de lUNESCO qui sont français et en anglais, peut traduire en turc en tant que maddi olmayan kültürel miras, materyali olmayan kültürel miras, materyalsiz kültürel miras ou somut olmayan kültürel miras.
___
Çalış, Sunay, UNESCO ve İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirası Başyapıtları ve Kültür Politikalarına Etkisi, Ankara, 2010. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Dundes, Alan, Halk Kimdir, Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, Ankara: Geleneksel Yay., 2008.
Gürçayır, Selcan, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Üzerine Eleştirel Bir Okuma, Millî Folklor Dergisi, Sayı: 92, Kış 2011.
Karagülle, Zerrin, Millî Folklor Enstitüsü ve Halkbilimi Çalışmalarındaki Yeri, Ankara 1999. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Halkbilimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Oğuz, M. Öcal vd., Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, Ankara: Geleneksel Yay., 2008.
Oğuz, M. Öcal, Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?, Ankara: Geleneksel Yay., 2013.
Özer, Yerkesh, UNESCOnun 1989 Tarihli Popüler ve Geleneksel Kültürün Korunması Tavsiye Kararının Halk bilimi Çalışmalarına Etkisi, Ankara 2010. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.