Söz Varlığı Üzerine Yurt Dışında Ve Türkiye’de Yapılan Temel Araştırmalar

Bu çalışma, söz varlığı üzerine yurt dışında ve Türkiye’de yapılmış en temel araştırmaları tanıtmaktadır. Çalışmaların büyük bir çoğunluğu söz varlı- ğının en önemli unsuru olan yazılı kelime sıklığı üzerinedir. Konuşma dili üzerine çalışmalar yazılıya oranla çok kısıtlıdır. Yurt dışında 1921 yılında baş- layan bu çalışma alanına, Türkiye’de 1926 yılında ilk ışık yakılmış, 1936 yılın- da da ilk araştırma yapılmıştır. Ülkemiz dışında yapılan söz varlığı araştırma- larında hedef kitlelere göre dar örneklemli çalışmalar da olmuştur. Bu çalışma- ların asıl önemi seviyelendirilmiş olmalarıdır. Kazandırılacak kelimeler her sınıf seviyesinde listeler hâlinde belirlenmiştir. Türkiye’de öğrenciler, ders kitapları, çocuk kitapları, konuşma dili ya da yazılı metinler üzerine yapılan araştırmalar daha çok tespit amaçlıdır. Araştırmacılardan bazıları sınıf seviye- lerine göre kelime listeleri de önermişlerdir. Kelime hazinesi yanında, söz var- lığının diğer unsurlarından deyim, atasözü ve ikileme kullanımlarını göster- meye yönelik birkaç çalışma da mevcuttur. Araştırmada ayrıca yurt dışında ve Türkiye’de yapılan temel derlem çalışmalarından da bahsedilmiştir.

The Essential Studies On Word Property in Turkey And Abroad

The aim of this article is to introduce the essential studies on word pro- perty which have been made in Turkey and abroad. The most of these studies are on written word frequency which is the most substantial component of word property. The studies on spoken language are so rare compared to ones on written language. In this study field, first study in abroad has been seen in 1921 while it has been started in 1926 and first research was made in 1936 in Turkey. It has been also some studies with restricted sample according to target groups among the studies on word property in abroad. The basic significance of these studies is that they have been made considering levels. The words have been specified as list with respect to each school grade. In Turkey, the researc- hes on students, course books, children books, spoken language and written texts have been generally made with the aim of determination. Some researchers have suggested word lists with respect to school grades. There are not only stu- dies on vocabulary but also a couple of studies on using the other components of word property like idiom, proverb and repetition. In this study, it has been also mentioned of basic corpus studies in Turkey and abroad

PDF

___

AKINCI, Mustafa H. (1992). Temel Söz Varlığımız ve Örneklendirilmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
AKSAN, Doğan. (2000) Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dil bilim. Türk Dil Kurumu Yayınları: Ankara.
AKSAN, Doğan. (2002). Anadilimizin Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
AKSAN, Doğan. (2004). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
AKSOY, Ömer Asım. (1936). Bir Dili Öğrenmek İçin En Lüzümlü Kelimeler ve Bu Kelimelerin Belirtme Usulü, Gaziantep: Gaziantep Halkevi Dil, Edebiyat, Tarih Şubesi Yayınları.
AŞIK, Ufuk. (2007). Yabancılar İçin Temel Türkçe Söz Varlığının Oluşturulması. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
AVKAPAN, Altan. (2006). Orta Öğretim 11. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
BAKER, Scott K. vd. (2005). “Vocabulary Acquisition: Synthesis of the Research.” http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED386860.pdf.
BAŞ, Bayram. (2005). 2005 Yılında Yayımlanmış Bazı Çocuk Dergilerindeki Söz Varlığı Üzerine Bir Değerlendirme. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi-Kongre Kitabı. (Ed.: Hüseyin KIRAN). C.2. 28-30 Eylül 2005. Ankara: Anı Yayıncılık.
BAŞ, Bayram. (2006). 1985-2005 Yılları Arasında Çocuk Edebiyatı Sahasında Yazılmış Tahkiyeli Metinlerin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
BAŞTÜRK, Mehmet. (2004) Dil Edinim Kuramları ve Türkçenin Anadili Olarak Edinimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
BAUMAN, John. (1996). “Vocabulary Resources for Material Writers”.The Materials Writers Newsletter. Vol. IV, No.3, October. http://jbauman.com/mat.art.html
British National Corpus, Oxford University Computing Services, http://www.natcorp.ox.ac.uk
BÜYÜKKANTARCIOĞLU, Nalân. (1992). İstanbul’daki Üç İlkokulda Farklı Sosyal Katmanlardan Gelen Üçüncü ve Beşinci Sınıf Öğrencilerinde Ölçüt-Dil Sözcük Dağarcığı Farklılıkları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. (8) 3, 227-237, Ankara.
CESUR, Oğuz. (2005). (Kastamonu İlinde Bir İnceleme) Pansiyonlu İlköğretim Öğrencileri Üzerinde Kelime Serveti Araştırması. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
ÇIPLAK, Mustafa. (2005). Uşak Merkez İlköğretim 5., 8. ve 11. Sınıfların Yazılı Kelime Hazinesinin Belirlenmesi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
ÇİFTÇİ, Musa. (1991). Bir Grup Yükseköğrenim Öğrencisi Üzerinde Kelime Serveti Araştırması.. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
DAVASLIGİL, Ümit. (1980). Farklı Sosyo-ekonomik ve Kültürel Çevreden Gelen Birinci Sınıf Çocuklarının Dil Gelişimine Okulun Etkisi. İstanbul Üniversitesi Pedagoji Enstitüsü Pedagoji Dergisi (1) 167-186.
DEMİRCAN, Ömer. (1990) Yabancı Dil Öğretim ve Yöntemleri. İstanbul: Ekin Eğitim- Yayıncılık ve Dağıtım.
DÖKMEN, Üstün ve Zehra Dökmen. (1988). İlkokul Kitaplarındaki Dili ve Türkçeyi Kullanma Becerisinin Psikolojik Bir Yaklaşımla Değerlendirilmesi. Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı. 1-3 Ekim 1986. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
DUVERGER, Maurice. (1973). Sosyal Bilimlere Giriş. (çev.: Ünsal Oksay). Ankara: Bilgi Yayınevi.
FAUCET, L., West, M., Palmer, H. & Thorndike, E.L. (1936). The Interim Report on Vocabulary Selection for the Teaching of English as a Foreign Language. London: P.S. King.
FRY, Edward. (1997). 1000 Instant Words, The Most Common Words for Teaching, Reading, Writing and Spelling. Chicago.USA: Contemporary Publishing Group.
GÖZ, İlyas. (2003). Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
GÜZEL, Abdurrahman, Özay Karadağ, Mehmet Kurudayıoğlu. (2005). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi Bakımından Niceliği ve Ortak Kelime Hazinesi Kazandırması Bakımından Yeterlilikleri. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi-Kongre Kitabı. (Ed.: Hüseyin Kıran). C.2. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 28-30 Eylül 2005. Ankara: Anı Yayıncılık.
HARIT, Ömer. (1971) Kelime Hazinesi Araştırması. Ankara: MEB Planlama Araştırma ve Koordinasyon Dairesi, Yayın 103, Araştırma Bölümü.
HARIT, Ömer. (1971) Kelime Hazinesi Araştırması. Ankara: MEB Planlama Araştırma ve Koordinasyon Dairesi, Yayın 103, Araştırma Bölümü.
HARRIS, Albert J. ve Edward R. SIPAY. (1990) How to Increase Reading Ability, A Guide to Developmental & Remedial Methods. New York and London: Longman (ninth edition)
http://www.cis.doshisha.ac.jp/kkitao/Japanese/library/resource/corpus/corpus.htm#general
http://www.natcorp.ox.ac.uk
İPEK EĞİLMEZ, Nigar. (2010). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığının İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarına Aktarımı. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
İPEKÇİ, Ali. (2005). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Serveti Üzerine Bir Araştırma. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
KARADAĞ, Özay ve Mehmet Kurudayıoğlu. (2006). 2005 Türkçe Programına Göre Hazırlanmış İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Muğla Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 13-15 Eylül 2006.
KARADAĞ, Özay. (2005). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
KIRCA ZENGİN Nesrin. (1992) İlkokulun Dört ve Beşinci Sınıflarında Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Üzerine Araştırmalar-I Türkçe Ders Kitapları. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
KOÇAK, Hikmet. (1999). Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Kelime Hazinesi İle İlgili Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
KURUDAYIOĞLU, Mehmet ve Özay Karadağ. (2005). Kelime Hazineleri Çalışmaları Açısından Kelime Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. (25), 2005-2.
KURUDAYIOĞLU, Mehmet ve Özay Karadağ. (2006). Ortak Kelime Hazinesi Kazandırmada İlköğretim Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Durumu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C.7, S.2, s.335-343.
KURUDAYIOĞLU, Mehmet. (2005). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
KUTLU, Hilal A. (2006). MEB İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Söz Varlığı Açısından Değerlendirilmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Maarif Vekaleti Talim ve Terbiye Dairesi (1926). İlk Mektep Kitapları Tetkik Komisyonunun Elifba Kitapları Hakkındaki Raporu. İstanbul: Millî Matbaa.
ODTÜ Sözlü Türkçe Derlemi Projesi. http://std.metu.edu.tr/
OFLAZER, Kemal. (2006) Bilişim Tabanlı Dil Bilimi Üzerine Ufuk Turu. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıstayı Bildirileri. (14 Mayıs 2005). Ankara: TDK Yayınları.
ÖZÖN, Mustafa Nihat. (1954a). Kelime Hazinesi. İlköğretim. XIX(367) 5-6.
ÖZÖN, Mustafa Nihat. (1954b). Kelime Hazinesi. İlköğretim. XIX(370) 5-7.
ÖZÖN, Mustafa Nihat. (1962). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesi. İlköğretim. XXVIII(506) 18-19-32.
PARS, Vedide Baha ve Cahit Baha Pars. (1954). Okuma Psikolojisi ve İlkokuma Öğretimi. İstanbul: Maarif Basımevi.
PIERCE, Joe E. (1960). Türkçe Kelime Sayımı (A Frequency Count of Turkish Words). Ankara: MEB Yayım Müdürlüğü Basılı Eğitim Malzemeleri Hazırlama Merkezi.
PİLAV, Salim. (2008). Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
SAY, Bilge ve Kemal Oflazer (2010). ODTÜ Türkçe Derlem Projesi. (http://www.ii.metu.edu.tr/~corpus).
SAY, Bilge, Umut Özge ve Kemal Oflazer. (2002) Bilgisayar Ortamında Bir Derlem Geliştirme Çalışması. Akademik Bilişim 2002, 6-8 Şubat 2002, Selçuk Üniversitesi.
SHEPHERD, James F. (1987). College Vocabulary Skills. Hough Mifflin Company: Boston, USA.
SITTON, Rebecca. (2005). Spelling Source Series. www.sittonspelling.com.
SUBKLEW, Erna, M.Fevzi Aksarı ve Tayfur Köksal. (1988) Kelimeler. Weisbaden: Der Hessische Kultur Minister.
SÜLEYMANOĞLU, Hayriye Memoğlu. (2006). Türkçenin Ters Sıklık Sözlüğü. Ankara: Kurmay Kitap Yayın Dağıtım.
TEMUR, Turan. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazı Dilindeki Kelime Hazinelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
THORNDIKE, Edward L ve Irving Lorge. (1972). The Teacher’s Word Book Of 30.000 Words. New York: Teachers College-Columbia University.
TOSUNOĞLU, Mesiha. (1998). İlköğretim Okuluna Başlayan Öğrencilerin Okuma Yazmayı Öğrenmeden Önceki Kelime Serveti Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
TOSUNOĞLU, Mesiha. (1999). Kelime Servetinin Eğitim Öğretimdeki Yeri ve Önemi.”Ankara: Millî Eğitim Dergisi (144).
Türkçe Sözlük. (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
ÜNSAL, Hayrıye. (2005). İlköğretim 5 ve 8. Sınıflar İle Ortaöğretim 11. Sınıfların Sözlü Anlatımdaki Aktif Kelime Hazineleri / Afyon Merkez Örneği. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
WEST, Michael. (1959). A General Service List of English Words. London: Longmans.
YALÇIN, Süleyman Kaan. (2005). İlköğretim 1. ve 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığı Unsurlarının Eğitsel Açıdan Değerlendirilmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
YAZI, Zafer. (2005). Orta Öğretim 10. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
YİĞİTTÜRK, Hasan. (2005). Orta Öğretim 9. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).