Ayfer ERİŞKİN YILDIRIM, Seda KIRAÇ YAZAR, Yaşar ERTUĞRUL

Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, kaynaştırma eğitimi uygulaması içinde yer alan sınıf öğretmenlerinin, kaynaştırmanın öğelerinden olan eğitim ortamını, okul yönetimini, rehber öğretmenleri ve kendilerini kaynaştırma uygula- malarına ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesidir. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada 2008-2009 Eğitim Öğretim Yılında Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Genel Müdürlüğü ve Hizmetiçi Eğitim Daire Başkanlığı tarafından düzenlenen 30 saatlik Özel Eğitim Seminerlerine katılan 1500 sınıf öğretmenine 30 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Bu araştırmanın sonucunda sınıf öğretmenleri: Sınıflarında bulunan kaynaştır- ma öğrencilerini kabul ettiklerini ve kaynaştırma uygulamalarına olumlu yak- laştıklarını ancak eğitim ortamlarının kaynaştırma uygulamaları için uygun olmadığını, hem kendilerinin hem de okul yönetiminin kaynaştırma, BEP ve özür türleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarını; okul yönetiminin ve rehber öğretmenlerin kaynaştırma uygulamaları için gerekli olan önlemleri almadıklarını belirtmişlerdir. Sonuç olarak, yasal dayanağı oluşturulmuş olan kaynaştırma uygulamalarının etkili ve işlevsel uygulamalara dönüşmesinde, kaynaştırma öğrencileriyle çalışan personelin yaşadığı sorunların belirlenerek önlemler alınmasında, mevzuatta gerekli düzenlemelere gidilmesinde, hizmet içi eğitim programlarının hazırlanmasında ve etkili çözümler üretilmesinde elde edilen bu bulguların yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Assessments Of Inclusion Pratices By General Education Teachers

This study aims analyzing the assessment of inclusion elements such as educational environment, school management and guidance counsellor and self-assessment by general education teachers who are involved in inclusive education. In this descriptive study, questionnaires have been applied to 1500 general education teachers who attended the 30 hours special education semi- nar organized by Department of In-Service Training in the Directorate General for Primary Education in the Ministry of National Education in 2008-2009 scho- ol year. Outcomes of the study reveal that educational environments are not sui- table for inclusion practices; that teachers admit inclusion students into their classes and show a positive attitude towards inclusion practices, however neit- her general education teachers themselves nor school managers have adequate knowledge concerning inclusion, Individual Education Programs (IEP) and types of disability; and that school managers and guidance counsellors fail to take required steps for inclusion practices. As a conclusion, it is considered that findings obtained can play a guiding role in translating the inclusion practices the legal ground of which has already been in place into effective and functio- nal practices, in defining problems experienced by the relevant stuff who work with the said students and taking required measures accordingly, in making required adjustments in the relevant legislation, in preparing the in-service trai- ning programs and in producing effective solutions.

PDF

___

Akçamete,G., Kargın,T. (1994). Hizmet içi eğitim programının öğretmenlerin işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarına etkisi. Özel Eğitim Dergisi, 1(4), 13-19.
Atay, M. (1995). Özürlü çocukların normal çocuklarla birlikte eğitim aldıkları kaynaştırma pro- gramına karşı öğretmen tutumları üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Avcı, N. ve Ersoy, Ö. (1999).Okul öncesi dönemde entegrasyonun önemi ve uygulamada dikkat edilecek noktalar. Milli Eğitim Dergisi, 144,68-70.
Baker, J. ve Zigmond, N. (1995). The meaning and practice of inclusion for students with learning disabilities: Themes and implications from the five cases. Journal of Special Education,
Batu, E.S. (1998). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve öneriler. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Baykoç Dönmez, N., Aslan, N., Avcı, N.(1997). İlk ve ortaöğretim kurumu öğretmenlerinin engellilere ve kaynaştırmaya ilişkin bilgi ve görüşleri. I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongre Bildiri Kitabı. Eskişehir.
Çakıroğlu Wilbrandt, E., Aydoğan, Y. ve Kılınç, F.E., (2008). Montessori Yöntemiyle Kaynaştırma Eğitimi. Okul Öncesi Dönemde Engelli Olan ve Olmayan Çocuklar İçin Kaynaştırma Eğitimi Projesi. Ankara.
Diken, H.İ. (1998). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Gottlieb, J. ve Leyser, Y. (1996). Attitudes of school parents toward mainstreaming: change over decade. Journal of Insructional Psychology, 23(4), 257-265
Jenkinson, J.C. (1997) Mainstream or Special? Educating Students with Disabilities. London: Routledge.
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 5 (2) 1-13.
Kayaoğlu, H. (1999). Bilgilendirme programının normal sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma ortamındaki işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kırcaali-İftar, G. (1998). Kaynaştırma ve destek hizmetleri. Süleyman Eripek (Ed). Özel Eğitim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Kırcaali-İftar, G. ve Uysal, A.(1999). Zihin özürlü öğrencilere özel eğitim danışmanlığı aracılığı ile uygulanan resimli fişlerle okuma yazma öğretiminin etkililiği. Özel Eğitim Dergisi, 2, 3-13.
Lewis, R.B. ve Doorlang, D.H. (1987). Teaching special students in the mainstreaming. U.S.A: Merrill Publishing Company.
Lewis, R.B. ve Doorlang, D.H. (1999). Teaching special students in general education classrooms. New Jersey: Prentice Hall Inc.
Manset, G, and Semmel, M. I. (1997) Are inclusive programs for students with mild disabilities effective? A comparative review of model programs. The Journal of Special Education.
MEB. (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
MEB, (2005). Özel, Özel Eğitim Okulları Çerçeve Yönetmeliği.
MEB, (1997). 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname.
MEB, (1973). Millî Eğitim Temel Kanunu.
Minke, K. M., Bear, G. G., Deemer, S. A., & Griffin, S. M. (1996). Teachers’ experiences with inclusive classrooms: Implications for special education reform. The Journal of Special Education.
Özürlüler İdaresi Başkanlığı (OZİDA), (2005). 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
Özyürek, M. (1990). Özel eğitimde normalleştirmenin doğruları. Eğitim Bilimleri 1. Ulusal Kongresi. Bildiriler IV. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Ankara.
Pivik, J., McComas, J., ve Laflamme, M. (2002). Exceptional Children.
Schumm, J.S. ve Vaughn, S. (1991). Making adaptations for mainstreaming students: General classroom teachers perspectives. Remedial and Special Education, 18-27.
Scruggs, T.E. ve Mastropieri, M.A. (1996). Teacher perceptions of mainstreaming/inclusion 1958-1995. A research synthesis. Exceptional children, 63 (1), 59-74
Soodak, C.I., Podell, D.M. ve Lehman, L.R. (1998). Teacher, student and attributes as predictors of teachers responses to inclusion. The Journal of Special Education.
Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. Morpa Yayınları.
Sucuoğlu, B. (2006). Etkili kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları
Sucuoğlu, B. (1996). Kaynaştırma programlarında anne baba katılımı. Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), 25-43.
Şahbaz, Ü. (1997). Öğretmenlerin özürlü çocukların kaynaştırılması konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırılmaya ilişkin tutumların değişmesinde etkililiği Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Bolu.
Tekin. E. (1994). Bilgilendirme tekniklerinin 4. sınıf öğrencilerinin engele sahip bireylerin sosyal kabulleri üzerine etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Ankara.
Uysal, A. (1995). Öğretmen ve okul yöneticilerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
Yıkmış, A. ve Gözün, Ö. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bil gilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.