Ergenlerin Dürtüsellik Düzeyi ve Kendilik Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, ergenlerin dürtüsellik düzeyleri ile kendilik algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu, Kocaeli'de farklı liselerde eğitim öğretime devam eden 330 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin 182'si erkek 148'i kızlardan oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak, ergenlerin kendilik algılarını belirlemek amacıyla "Sosyal Karşılaştırma Ölçeği", dürtüsellik düzeyleri için "Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11" kullanılmıştır. Veri analizinde, Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, dürtüsellik ile kendilik algısı arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif düşük düzeyde bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Ayrıca yine dürtüselliğin alt boyutu olan dikkat ile ilgili dürtüsellik ile kendilik algısı arasında negatif yönlü düşük düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Buna karşılık dürtüselliğin diğer alt boyutları olan motor dürtüsellik ve plan yapamama ile kendilik algısı arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunamamıştır

Investigation of the Relationship Between Impulsivity and Self-Perception of Adolescents

The aim of this study was to examine the relationship between impulsivity and self-perception of adolescents. Relational survey method was used in the study. The study sample was composed of 330 students who study at different high schools throughout Kocaeli. 182 of the students were male, 148 of them were female. Data were collected by using “Turkish Version of the Social Comparison Scale” and “Turkish Version of the Barratt Impulsiveness Scale-11”. The statistical examinations were assessed with Pearson Correlation Analysis. The results of this study showed that there was a low negative correlation between impulsivity and self-perception. It was also found that the relationship between attentional impulsiveness, the subscale of impulsivity, and self-perception was negative but low. However, no statistically significant relationship between motor impulsiveness and non-planning impulsiveness which are the subscales of impulsivity and self-perception was detected

___

Annagür, B. B. ve Tamam, L. (2011). Depresyon hastalarında dürtü kontrol bozuklukları eş tanıları. Nöropsikiyatri Arşivi, 48, 22-30.

Aydınlı, S. (2014). Ergenlerin öfke ifade biçimleri, sosyal karşılaştırma dü- zeyleri, umutsuzluk seviyeleri ve çatışma çözme yaklaşımlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Barlas, Ü. G., Karaca, S., Onan, N. ve Işıl, Ö. (2010). Üniversite sınavına hazırlanan bir grup öğrencinin kendilik algıları ve ruhsal belirtileri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1), 18-24.

Beitel, M., Ferrer, E. ve Cecero, J. J. (2005). Psychological mindedness and awareness of self and others. Journal of Clinical Psychology, 61, 739-750.

Bilgin, N. (2003). Sosyal psikoloji sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayınları.

Bilgin, N. (2007). Kimlik inşası. Ankara: Aşina Kitaplar.

Bozkurt, M., Evren, C., Yılmaz, A., Can, Y. ve Çetingök, S. (2013). Aggression and impulsivity in different groups of alcohol and heroin dependent inpatient men. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 23(4), 335-344.

Carver, C. S. (2005). Impulse and constraint: Perspectives from personality psychology, convergence with theory in other areas, and potential for integration. Personality and Social Psychology Review, 9(4), 312-333.

Castellanos, N., Barrett, M., Sully, L. ve Conrod, P. (2013). Sensitivity and specificity of a brief personality screening instrument in predicting future substance use, emotional and behavioral problems. 18-month predictive validity of the substance use risk profile scale. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 37, 281-290.

Cauce, A. M. (1986). Social networks and social competence: Exploring the effects of early adolescent friendships. Community Psychology, 14, 607-628.

Chamberlain, S. R. ve Sahakian, B. J. (2007). The neuropsychiatry of impulsivity. Current Opinion in Psychiatry, 20, 255-261.

Çelik, B. Ç. ve Odacı, H. (2011, Eylül). Kendilik algısı ve benlik saygısının problemli internet kullanımı üzerindeki yordayıcı rolü. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Fırat Üniversitesi, Elazığ.

Ebrinç, S. (2009). Dürtüsellik kişilik bozuklukları ilişkisi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(1), 90-93.

Erözkan, A. (2004). Lise öğrencilerinin sosyal karşılaştırma ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 1-18.

Gemlik, N., Sığrı, Ü. ve Sur, H. (2007). Sosyal karşılaştırma ve öğrenilmiş güçlülük ilişkisinin yönetsel etkileri: Hastane yöneticileri ve çalışanları üzerine bir çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 18(57), 55-66.

Gilbert, P. S., Allan, S. ve Trent D. (1991). A social comparison scale: Psychometric properties and relationship to psychopathology. Pers Individ Dif, 19(3), 293-299.

Gullo, J. M. ve Dawe, S. (2008). Impulsivity and adolescent substance use: Rashly dismissed as all bad? Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 32, 1507-1518.

Gülbahçe, A. (2007). Meslekî olgunluk düzeyleri farklı olan öğrencilerin sosyal karşılaştırma ve benlik imgelerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Güleç, H., Tamam, L., Yazıcı, G. M., Turhan, M., Karakuş, G., Zengin, M. ve Stannford, M. S. (2008). Barratt dürtüsellik ölçeği-11 (BIS-11)’nin Türkçe uyarlamasının psikometrik özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 18, 251-258.

Güven, E. D. (2008). Bir hazır giyim işletmesinde çıraklık eğitimi kapsamında çalışan ergenlerin öz-yeterlik inançlarının kimlik, sosyal karşılaştırma eğilimi ve demografik değişkenler bağlamında incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Güzel Ö. P., Selvi, Y. ve Aydın, A. (2012). Dürtüsellik ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(3), 293-314.

Hines, A. R. ve Paulson, S. E. (2006). Parents’ and teachers’ perceptions of adolescent storm and stress: Relations with parenting and teaching styles. Adolescence, 41, 597-614.

İskender, M. ve Tanrıkulu, T. (2010). Social support, social comparison, and anger. International Journal of Human Sciences [Online], 7(1), 899-911.

Josephs, R. A., Bosson, J. K. ve Jacobs, C. G. (2003). Self-esteem maintance processes: Why low self-esteem may be resistant to change. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 920-933.

Kalenscher, T., Ohmann, T. ve Güntürkün, O. (2006). The neuroscience of impulsive and self-controlled decisions. International Journal of Psychophysiology, 62, 203-211.

Karademir, Ç. (2002). Türkiye’de televizyonlarda yansıtılan genç imgesinin reklamlarda ve ana haberlerde incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (14. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Karslı, E. (2008). Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve psikosomatik bozukluklar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kesici, Ş. ve Erdoğan, A. (2010). Mathematics anxiety according to middle school students' achievement motivation and social comparison. Education, 131(1), 54-63.

Kulaksızoğlu, A. (2006). Ergenlik psikolojisi (8. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.

MacKillop, J., Amlung, M. T., Few, L. R., Ray, L. A., Sweer, L. H. ve Munafo, M. R. (2011). Delayed reward discounting and addictive behavior: A meta-analysis. Psychopharmacology, 216(3), 305-321.

Miller, E., Joseph, S. ve Tudway, J. (2004). Assessing the component structure of four self-report measures of impulsivity. Personality and Individual Differences, 37(2), 349-358.

Moeller, F. G., Barratt, E. S., Dougherty, D. M., Schmitz, J. M. ve Swann, A. C. (2001). Psychiatric aspects of impulsivity. American Journal of Psychiatry, 158, 1783-1793.

Ögel, K., Tarı, I. ve Eke, C. Y. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.

Öner, Ö., Ergüder, T., Çakır, B., Ergun, U., Erşahin, Y., Erol, N. ve Özcebe, H. (2012). Ergenlerin bildirdiği dürtüsellik belirtileri ve ruhsal sorunlar: Epidemiyolojik bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 23, 1-9.

Öztürk, O. (1998). Psikanaliz ve psikoterapi (3. baskı). Ankara: Bilimsel Tıp Yayınevi.

Park, S. M., Park, Y. A., Lee, H. W., Jung, H. Y., Lee, J. Y. ve Choi, J. S. (2013). The effects of behavioral inhibition/approach system as predictors of internet addiction in adolescents. Personality and Individual Differences, 54, 7-11.

Patton, J. H., Stanford, M. S. ve Barratt, E. S. (1995). Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. Journal of Clinical Psychology, 51(6), 768-774.

Saral, K. (2013). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin stresle başa çıkma tarzları eğitim-öğretim yaşantılarında stresle başa çıkma ve sosyal karşılaştırma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.

Shiner, R. L. (2000). Linking childhood personality with adaptation: Evidence for continuity and change across time into late adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 78(2), 310-325.

Şahin N. H., Durak A. ve Şahin N. (1993). Sosyal karşılaştırma ölçeği: Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.

Şahin, N. H. ve Durak, A. (1993). Kısa semptom envanteri: Türk gençliği için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.

Şahin, N. H. ve Şahin, N. (1992, Haziran). Adolescent guilt, shame and depression in relation to sociotropy and autonomy. Paper Presented at World Congress of Cognitive Therapy, Toronto.

Şahin, N. H., Basım, N. ve Çetin, F. (2009). Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında kendilik algısı ve kontrol odağı. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 153-163.

Taş, İ. (2011). Öğretmenlerde yaşamın anlamı, yaşam doyumu, sosyal kar- şılaştırma ve iç-dış kontrol odağının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Tutar, H., Altınöz, M. ve Çakıroğlu, D. (2009). İşgörenlerin kendilik algılarının bireysel özellikler bakımından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 490-496.

Ulusoy, D. M., Demir, Ö. N. ve Baran, G. A. (2005). Ebeveynin çocuk yetiş- tirme biçimi ve ergen problemleri: Ankara İli Örneği. Türk Eğitim Bilimler Dergisi, 3(3), 367-384.

Uysal, R. (2014). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı bir müdahale programının ergenlerde risk alma davranışına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Vernberg, E. (1990). Psychological adjustment and experiences with peers during early adolescence: Reciprocal, incidental or unidirectional relationships. Journal of Abnormal Child Psychology, 2, 187-198.

Yazıcı, K. ve Ertekin, A. (2010). Dürtüselliğin nöroanatomik ve nörokimyasal temelleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2), 254-280.

Yılmaz, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinde sosyal karşılaştırma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.