Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerin Çatışma Yönetimi Stillerinin Sosyal Zekâ ve Bazı Kişisel Değişkenlere Göre İncelenmesi

Araştırma, sosyal zekânın, cinsiyetin, kıdemin, yapılan görevin ve medenî durumun öğretmenlerin ve yöneticilerin çatışma yönetimi stilleri düzeyleri üzerindeki etkisini incelemeye yönelik olarak yapılmış olan betimsel bir çalışmadır. 275 öğretmen ve 76 yönetici olmak üzere toplam 351 kişiye uygulama yapılmıştır. Araştırmada gerekli verileri elde etmek için "Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği (TSZÖ)", "Çatışma Yönetimi Stratejileri Ölçeği" ve "Kişisel Bilgiler Formu" kullanılmıştır. Toplanan veriler üzerinde MANOVA, Fisher LSD (En Küçük Anlamlar Farkı) Testi ve t Testi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, sosyal zekâ, cinsiyet, kıdem ve yapılan görev değişkenlerinin çatışma yönetimi stilleri üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmuştur. Ancak, medenî durum değişkeninin çatışma yönetimi stilleri üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır

Examination of the Conflict Management Styles of School Administrators and Teachers According to Social Intelligence and Certain Personal Variables

This is a descriptive study conducted to examine the effects of social intelligence, gender, seniority, job position, and marital status upon the levels of conflict management styles of teachers and administrators. Study participants include a total of 351 individuals (275 teachers and 76 administrators) employed in the public primary and secondary schools. The “Tromso Social Intelligence Scale (TSIS)”, “Conflict Management Strategies Scale”, and a “Personal Information Form” were used to collect the study data. The collected data were subjected to MANOVA, Fisher LSD Test (Least Significant Differences Test) and t-test. As shown by the study results, the variables of social intelligence, gender, seniority, and job position have a significant impact on conflict management styles. On the other hand, marital status as a variable was found to have no significant effect on conflict management styles

PDF

___

Açıkgöz, A. (2009). Okul yöneticilerinin çatışma yönetim stilleri ile öğretmenlerin örgütsel adalet algısı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Akgül, G. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Akkirman, A. D. (1998). Etkin çatışma yönetimi ve müdahele stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 13(11), 1-11.

Aktan, C. (1999). 2000’li yıllarda yeni yönetim teknikleri. İstanbul: Tügiad Yayını.

Albert, K. (2006). Sosyal zekâ başarının yeni bilimi. (S. Göktan, Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2013) Al-Hamdan, Z. (2009). Nurse managers, diversity and conflict management. Diversity in Health and Care, 6, 2-13.

Altıntaş, T. (2007). İş doyumu ve çatışma çözme stillerini etkileyen faktörlerin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Antonioni, D. (1998). Relationship between the big five personality factors and conflict management styles. International Journal of Conflict Management, 9(4), 336-355.

Arapkirlioğlu, H. ve Tankız, D. (2011). Müzik öğretmenliği programı özel yetenek sınavlarında alan ve yerleştirme puanlarının karşılaştırılması. E-International Journal of Educational Research, 2(4), 55-69.

Aslan, Ş. (2003). Hastane işletmelerinde örgütsel çatışma: teori ve örnek bir uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Asunakutlu, T. ve Safran, B. (2004) Kültürel farklılıklardan kaynaklanan çatişmalara yönelik bir araştırma (Marmaris turizm sektörü örneği). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 26-49.

Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş faktörlü kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikolojisi Dergisi, 24(63), 23-34.

Bayar, A. (2015). Bir örgüt olarak okulda meydana gelen çatışma nedenleri ve çözüm yollarına yönelik okul müdürlerinin görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 130-141.

Brewer, N., Mitchell, P. ve Weber, N. (2002). Gender role, organizational status and conflict management styles. The International Journal of Conflict Management, 13(1), 78-94.

Buğa, A. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Bümen, N. T. (2004). Okulda çoklu zekâ kuramı. Ankara: Pegem. Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.

Carmody-Bubb, M. A., Duncan, P. A. ve Ree, M. J. (2015). Emotional intelligence and personality predict conflict management style: examining relationships and factor structures. Journal of Behavioral Studies in Business, 8, 1-12.

Chan, J. C., Sit E. N. ve Lau W. M. (2014). Conflict management styles, emotional intelligence and implicit theories of personality of nursing students: a cross-sectional study. Nurse Educ Today, 34(6), 934-939.

Gonçalves, G., Reis, M., Sousa, C. ve Santos, J. (2016). Cultural intelligence and conflict management styles. International Journal of Organizational Analysis, 24(4), 725-742.

Doğan, T. ve Çetin, B. (2009). Tromso sosyal zekâ ölçeği Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 691-720.

Doğan, T., Totan, T. ve Sapmaz, F. (2009). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve sosyal zekâ. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 235-247.

Dökmen, Ü. (2006). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Engin, A. (2010). Örgütlerde çatışmanın yönetimi ve bir kamu iktisadi teşebbüsünde uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gardner, H. (2013). Çoklu zekâ. İstanbul: Optimist Yayınları.

Goleman, D. (2014). Sosyal zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.

Goldstein, S. B. (1999). Construction and validation of a conflict communication scale. Journal of Applied Social Psychology, 9, 1803-1832.

Gunkel, M., Schlaegel, C. ve Taras, V. (2016). Cultural values, emotional intelligence and conflict handling styles: A global study. Journal of World Business, Doi: 10.1016/j.jwb.2016.02.001.

Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gündüz, B., Tunç, B. ve İnandı, Y. (2013). Okul yöneticilerinin öfke ve stresle başaçıkma yaklaşımları ile çatışma yönetimi stilleri arasındaki ilişki. International Journal of Human Sciences, 10(1), 641-660.

Havenga, V. (2008). Gender and age differences in conflict management within small businesses. Journal of Human Resource Management, 6(1), 22-28.

Hsi-An, S. ve Ely, S. (2010). Conflict management styles, emotional intelligence, and job performance in public organizations. International Journal of Conflict Management, 21(2), 147-168.

Huan, L. J. ve Yazdanifard, R. (2012). The difference of conflict management styles and conflict resolution in workplace. Business & Entrepreneurship Journal, 1(1), 141-155.

Karadoğan, N. B. (2010). Yöneticilerin sosyal zekâ seviyelerinin çalışanların iş doyumuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karip, E. (2000). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem. Kızıltepe, Z. (2004). Öğretişim: Eğitim psikolojisine çağdaş bir yaklaşım. İstanbul: Merteks.

Kırçan, E. (2009). İlköğretim okulları yöneticilerinin çatışmayı yönetmede kullandıkları çatışma yönetimi stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Loflin, D. C. ve Barry, C. T. (2016). You can't sit with us: Gender and the differential roles of social intelligence and peer status in adolescent relational aggression. Personality and Individual Differences, 91, 22-26.

Mayer, B. (2000). The dynamics of conflict resolution: A practitioner's guide. San Francisco: Jossey-Bass, http://www.colorado.edu/conflict/peace/example/dynconr.html.

Monteiro, M. M. ve Balogun, S. K. (2015). Psychosocial predictors of relationship conflict styles as mediated by emotional ıntelligence: a study of botswana adults. SAGE Open, 1-11.

Nagra, V. (2014). Social intelligence and adjustment of secondary school students. Paripex - Indian Journal of Research, 3(4), 86-87.

Ova, A. (2013). Organizasyonlardaki çatışmaların yönetimi ve bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Öner-Körüklü, N. (2010). Kişiler arası ilişkiler ve etkili iletişim. Ankara: Pegem.

Özgan, H. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetim stratejilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Öztay, S. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin çatışma yönetimi stilleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özülke, F. (2015). İletişim gemisinin dümeninde artık sosyal zekâ var. http://fusunozulke.com/iletisim-gemisinin-dumeninde-artik-sosyal-zek a-var.

Pandey, S., Sajjanapu, S. ve Sangwan, G. (2015). Study on effect of emotional intelligence on conflict resolution style. Indian Journal of Science and Technology, 8(6), 71-81.

Praditsang, M., Hanafi, Z. ve Walters, T. (2015). The relationship among emotional intelligence, social intelligence and learning behaviour. Asian Social Science, 11(13), 98-107.

Renner, T. ve Feldman, R. S. (2015). Aklımın aklı: psikoloji. (M. Durak, E. Ş. Durak ve U. Kocatepe, Çev. Ed.). Ankara: Nobel. (Orijinal çalışma basım tarihi 2013)

Sarpkaya, R. (2002). Eğitim örgütlerinde çatışma yönetimi ve bir örnek olay. Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Yönetimi, 31, 414-429.

Selçuk, Z., Kayılı, H. ve Okut, L. (2002). Çoklu zekâ uygulamaları. Ankara: Nobel.

Sypridon, L. (2008). Conflict management styles and the gender. Yayınlanmamış doktora tezi, City University School of Business and Management.

Süküt, S. (2008). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin çatışma çözme stratejilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Taşdan, M. ve Erdem, M. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşami kalitesi ile örgütsel değer algıları arasındaki ilişki düzeyi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 92-113.

Terwase, J. M., Ibaishwa, R. L. ve Enemari, J. (2016). Parenting styles and gender as predictors of social intelligence among adolescents in idoma land. Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(1), 181-187.

Thomas, K. W., Thomas, G. F. ve Schaubhut, N. (2008). Conflict styles of men and women at six organization levels. The International Journal of Conflict Management, 14(2), 1-38.

Titrek, O., Maral, M. ve Barut-Kızılkaya, D. (2015). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okul yöneticilerinin kullandıkları çatışma yönetimi stratejileri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1734-1755.

Toytok, E. H. ve Açıkgöz, A. (2013). Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin çatışma yönetim stilleri ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(2), 24-36.

Türnüklü, A. (2007). Liselerde öğrenci çatışmaları, nedenleri, çözüm stratejileri ve taktikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 49, 129-166.

Uysal, İ. (2004). Örgütsel çatışma yönetimi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na yönelik bir uygulama. Uzmanlık yeterlilik tezi, Merkez Bankası, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü.

Vaykos, G. (2015). Social intelligence and self-esteem of adolescents. The Rubrics E Journal of Interdisciplinary Studies, 1(1), 19-24.

Vokić, N. P. ve Sontor, S. (2009), Conflict management styles in croatian enterprises-the relationship between individual characteristics and conflict handling styles. Working Paper Series, No: 09-05. Faculty of Economics and Business, Zagreb.

Vural, B. (2003). Öğrenci merkezli eğitim ve çoklu zeka. İstanbul: Hayat Yayıncılık.

Weitten, W., Yost-Hammer, E. ve Dunn, D. S. (2016). Psikoloji ve çağdaş yaşam. (E. İkiz, Çev. Ed.). Ankara: Nobel. (Orijinal çalışma basım tarihi 2015)

Yaşlıoğlu, M., Pekdemir, I. ve Toplu, D. (2013). Duygusal zekâ ve çatışma yönetimi yöntemleri arasındaki ilişki ve bu ilişkide lider üye etkileşiminin rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 191-220.

Yıldızoğlu, H. ve Burgaz, B. (2014). Okul yöneticilerinin beş faktör kişilik özellikleriyle çatışma yönetimi stili tercihleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 29(2), 295-310.

Yüksel, G. (1997). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.