Merve ÜNLÜ ASLAN, Dilara ÜNÜVAR ÜNLÜOĞLU, Elif Nisa YAYLA

Z Kuşağı Bağlamında Girişimcilik Tutumu ve Sınırsız Kariyer Yöneliminin İncelenmesi

Amaç –Bu çalışma örgütlerine karşı bağımlılığı düşük olan, çabuk sıkılan ve standart işleri yapmak istemeyen Z kuşağının sınırsız kariyer yönelimi ve girişimcilik tutumu ilişkisinin belirlenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Yöntem –Kesitsel, tarayıcı ve ilişki arayıcı olarak tasarlanan bu araştırmanın evrenini 12 Ağustos12 Ekim 2021 tarihlerinde Kayseri İlinde bulunan dört üniversitede aktif olarak öğrenim gören 87.782 öğrenci oluşturmaktadır. 1990 yılı ve sonrasında doğan kişilerin Z kuşağı olduğu kabul edilerek, örnekleme dahil edilen 406 kişi söz konusu sınıflandırma kapsamında tesadüfi örneklemeyle araştırmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılan ankette Sınırsız Kariyer Yönelimi Ölçeği, Girişimci Davranışa Yönelik Tutum Ölçeği ve demografik özellikleri ölçmeye yönelik sorular yer almaktadır. Anket verileri IBM SPSS Statistics 21 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin Cronbach’ Alpha Değeri ,781 olarak tespit edilmiştir. Veriler normal dağılmakta ve bundan dolayı veri analizlerinde parametrik testler kullanılmıştır. Bulgular –Pearson korelasyon testine göre sınırsız kariyer yönelimleri ile girişimcilik tutumu arasında pozitif yönlü anlamlı bir korelasyon bulunmuştur. Basit doğrusal regresyon testi bulguları incelendiğinde ise değişkenler arasında kurulan regresyon modelinin uygun olduğu bulgusu elde edilmiştir. Sınırsız kariyer yönelimi, girişimcilik tutumundaki değişimin yaklaşık %16’sını açıklamaktadır. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçlarına bakıldığında sınırsız kariyer yöneliminin, girişimcilik tutumu üzerinde pozitif yönde bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Çalışmada sınırsız kariyer yöneliminin girişimcilik üstünde belirleyici faktör olduğuna dikkat çekilmiştir. Gelecek dönemlerde iş dünyasının büyük çoğunluğunu oluşturacak olan Z kuşağının kariyerini yönlendirecek ve girişimcilik ruhunu ortaya çıkartacak eğitim programlarının tasarlanması, örgüt içerisindeki üstlerin farklı kariyer fırsatları ile ilgili olarak astlarını bilgilendirmeleri, ihtiyaç duydukları ek eğitimlere katılmalarını desteklemeleri, örgüt içerisindeki kariyer fırsatlarının birtakım kurallarla formelleştirilmesi ve informel uygulamalarla bu tarz bir kültürün örgüte yerleştirilmeye çalışılmasının sağlanması önerilmektedir.

Investigation of Entrepreneurial Attitudes and Unlimited Career Orientation in the Context of Generation Z

Purpose – The present study was conducted with the aim of determining the relations between the unlimited career orientation and entrepreneurial attitudes of Generation Z, who have low dependence on their organizations, become bored easily, and do not want to do standard jobs. Design/methodology/approach – The population of the study, which had as a cross-sectional and descriptive-correlational design, consisted of 87.782 students actively studying at four universities in the city of Kayseri between 12 August and 12 October 2021. When it is considered that people born in 1990 and after are called Generation Z, 406 people who were included in the sampling were selected in the scope of this classification. The questionnaire used as the data collection tool included the Unlimited Career Orientation Scale, the Attitudes towards Entrepreneurial Behavior Scale, and questions to measure demographic characteristics. The data were analyzed with the IBM SPSS Statistics 21. The Cronbach’s Alpha value of the data was determined as .781. The data were normally distributed, and for this reason, parametric tests were used in the data analysis. Findings – According to the Pearson Correlation Test, significant and positive correlations were detected between unlimited career orientations and entrepreneurial attitudes. When the findings of the Simple Linear Regression Test were examined, it was found that the regression model that was established between the variables was appropriate. Unlimited career orientation explained approximately 16% of the change in entrepreneurial attitude. When the t-test results on the significance of the regression coefficients were evaluated, it was found that unlimited career orientation had a positive effect on entrepreneurial attitude. Discussion – It was found in the present study that unlimited career orientation is the determining factor over entrepreneurship. It is recommended to design training programs to guide the careers of Generation Z, who will make up the majority of the business world in the future, and find the entrepreneurial spirit, inform their subordinates on different career opportunities by the superiors in the organization, provide support to attend additional trainings, formalize the career opportunities in the organization with some rules and informal practices to ensure that such a culture is created in the organization.

PDF

___

Arar, T. (2016). Z Kuşağında Kariyer Geliştirmede Yetenek Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı, Kırıkkale.
Arar, T. ve Öneren, M. (2018). Role of talent management in career development of generation z: a case study of a telecommunication firm. International Academic Institute for Science and Technology, 5(1), 28-44.
Arthur, M. (1994), The boundaryless career: a new perspective for organizational inquiry, Journal of Organizational Behavior, 15(4), 295-306.
Arthur, M. B. ve D. M. Rousseau (1996). Introduction: The Boundaryless Career as a New Employment Principle, Arthur, M. B. ve Rousseau, D. M. (Ed.), The Boundaryless Career: A New Employment Principle for a New Organizational Era, New York: Oxford University, 3-20.
Bozkurt, Ö., Kalkan, A., Koyuncu, O. ve Alparslan, A.M. (2012). Türkiye’de girişimciliğin gelişimi: girişimciler üzerinde nitel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 229- 247.
Bozkurt, Ö. ve Erdurur, K. (2013). Girişimci kişilik özelliklerinin girişimcilik eğilimindeki etkisi: potansiyel girişimciler üzerine bir araştırma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2), 57-78.
Bridgstock, R. (2005). Australian artists, starving and well-nourished: what can we learn from the prototypical protean career? Australian Journal of Career Development, 14(3), 40-47.
Briscoe, J. P., Hall, D. T. ve Frautschy De Muth, R. L. (2006). Protean and boundaryless careers: an empirical exploration. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 30-47.
Bucovețchi, O., Slușariuc, C. G., Činčalová, S. (2019). Generation z – key factor for organizational innovation. Quality-Access to Success, 20 (3), 25-30.
Covin, J.G., ve Slevin, D. P. (1989). Strategic management of small firms in hostile and bening environments. Strategic Management Journal. 10, 75-87.
Cubico, S., Bortolani, E., Favretto, G. ve Sartori, R. (2010). Describing the entrepreneurial profile: the entrepreneurial aptitude test (TAI). Int. J. Entrepreneurship and Small Business, 11(4), 424-435
Çetin, C. ve Karalar, S. (2016). X, y ve z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
Çetindamar D. (2002). Türkiye’de Girişimcilik, Yayın No: TÜSİAD-T/2002–12/340, İstanbul, Türk Sanayicileri ve İş adamları Derneği Yayını.
Dikili, A. (2012). Yeni kariyer yaklaşımlarına ilişkin değerlendirmeler, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 473-484.
Doğan, N. (2013). Türkiye’de Girişimcilik Eğilimi: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İstanbul.
Duygulu, E. (2008). Algılanan kurumsal görünüm, proaktif kişilik özelliği ve iş kurma (girişimcilik) tutumu: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrencileri üzerine bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 95-120
Eroğlu, F., Sarikaya M., Eroğlu Ş.G. (2016). Postmodern kültür bağlamında kuşaklararası girişimcilik olgusu ve davranış tutarsızlığı üzerine bir araştırma. International Conference on Eurasian Economies 2016, Kaposvár- Hungary, Beykent University Publications No:115, 150-159
Eryılmaz, İ. ve Dirik, D. (2016). Girişimcilik Niyeti Üzerine Nitel Bir Araştırma: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Örneği, Gençlerle 360 derece 3. Uluslararası Öğrenci Kongresi, Manisa, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 5-6
Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975). Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research, Reading, MA, Addison-Wesley.
Franke, N. ve Luthje, C. (2004). Entrepreneurial intentions of business students: A benchmarking study. International Journal of Innovation and Technology Management, 1(3), 269-288.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin yayıncılık.
Hisrich, R. D. ve Peters, M. (1995). Entrepreneurship: Starting, Developing and Managing A New Enterprise Third Edition, Chicago- Irwin, Irwin Publishing.
Hwee Nga, J.K. ve Shamuganathan, G. (2010). The influence of personality traits and demographic factors on social entrepreneurship start up intentions. Journal of Business Ethics, 95(2), 259-282.
Hytti. U. (2010). Contextualizing entrepreneurship in the boundaryless career. Gender in Management: An International Journal, 25(1), 64-81
İnce, F. (2018). Z Kuşağının girişimcilik eğilimi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 105-113.
İrmiş A. ve Barutçu E. (2012). Öğrencilerin kendilerini girişimci bir kişiliğe sahip görmelerini ve iş kurma niyetlerini etkileyen faktörler: bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 1-25.
Kanbur, A. ve Salihoğlu, G. (2014). Çalışanların sınırsız ve değişken kariyer yolculuğunda işkolikliğin rolü üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 27-58.
Kilby, P. (1971). HuntingThe Heffalump in Entrepreneurship and Economic Development, Kilby, P. (Ed.), New York, Free Pres.
Kostova, T. (1997). Country institutional profiles: concept and measurement. Academy of Management Proceedings, (1), 180-184.
Krueger, N. F. ve Brazeal, D.V. (1994). Entrepreneurial potential and potential entrepreneurs. Entrepreneurship Theory and Practice, 18(1), 91-104.
Levickaité, R. (2010). Generations x, y, z: how social networks form the concept of the World withoutborders (thecase of Lithuania). LIMES, 3(2), 170–183.
Linan, F., Moriano, J. A. ve Zarnowska, A. (2008). Stimulating Entrepreneurial Intentions Through Education, Leon, J. A. M., Gorgievski M. ve Lukes M. (Eds.), Teaching Psychology of Entrepreneurship, Madrid, Universidad Nacional de Educacion a Distanci, 45-68.
Linan, F. ve Chen, Y. (2009). Development and cross-cultural application of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions. Entrepreneurship Theory and Practice, 33(3), 593–617.
McCrindle, M. (2011). The ABC of XYZ: Understanding the Global Generations, Australia, UNSW Press.
Mualler, S.L. ve Thomas, A.S. (2000). Culture and entrepreneurial: a nine country study of locus of control and innovativeness. Journal Of Business Venturing, 12(1), 1-28.
Olakitan, O.O. ve Ayobami, A.P. (2011). An investigation of personality on entrepreneurial success. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 2 (2), 95-103.
Özen, S. R., Erkekli, S., Yavuz, E. (2020). X, y ve z kuşaklarının kariyer algılarına yönelik metafor algıları üzerine bir çalışma. Business & Management Studies: An International Journal, 8 (5), 4333-4363.
Pekel, B., Kaya, T., Çalışkan, F., Doğan, M., Öner, S., Kaya, T., Özyıldız, Z. ve Erbay, E. (2020). Z kuşağı öğrencilerinin iş hayatı kişilik özelliklerinin ve iş beklentilerinin belirlenmesi: Ankara Üniversitesi örneği. Sağlık Hizmetlerinde Kuram ve Uygulama Dergisi, 1(1), 1-9.
Robinson, P. B., Stimpson, D. V., Huefner, J. C. ve Hunt, H. K. (1991). An attitude approach to the prediction of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 15(4), 13-32.
Seçer, B. ve Çınar, E. (2011). Bireycilik ve yeni kariyer yönelimleri. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18 (2), 49-62.
Seymen, O.A., (2004). Geleneksel kariyerden, sınırsız ve dinamik / değişken kariyere geçiş: nedenleri ve sonuçları üzerine yazınsal bir inceleme. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (1), 79-114.
Sullivan, S.E. (1999). The changing nature of careers: a review and research agenda. Journal of Management, 25 (3), 457-484.
Sullivan, S. E. ve M. B. Arthur (2006). Theevolution of the boundaryless career concept: examining physical and psychological mobility. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 19–29.
Şeşen H., Soran S. ve Caymaz E. (2014). Toplumsal kültürün üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetine etkisi: sosyal ağ kullanımının aracılık rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 93-106.
Tarhan, E. (2019). Kadın Akademisyenlerin Sınırsız ve Çok Yönlü Kariyer Tutumları: Kişilik ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından bir İnceleme. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Taş, A. (2016). Girişimcilik Eğitimi İle Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişkinin Parametrik Tekniklerle Analizi: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Sayısal Yöntemler Bilim Dalı, Bolu.
Taş, H., Demirdöğmez, M., Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7 (13), 1031-1047.
Toker, I.D., Kılıç, K.C. (2019). Koçluk eğitimi bir gelişim aracı mı, potansiyel bir iş mi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (25), 137-152.
Toruntay, H. (2011). Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Uy, M. A., Chan, K.-Y., Sam, Y. L., Ho, M.-h. R. ve Chernyshenko, O. S. (2015). Proactivity, adaptability and boundaryless career attitudes: The mediating role of entrepreneurial alertness. Journal of Vocational Behavior, 86, 115–123.