Sürü Davranışının Hisse Senedi Fiyat Hareketliliğine Etkisi: BİST 100 Örneği

Amaç – Yatırımcıların, yatırım kararlarını etkileyen ve rasyonel olamamalarına neden olan sürü davranışı, davranışsal finans içerisinde yer alan bir kavram olarak kabul edilmektedir. Davranışsal finansa göre, yatırımcıların vermiş oldukları yatırım kararlarında rasyonel olamamalarının nedeni, birtakım anomalilerden ve sürü davranışından kaynaklanmaktadır. Bu çalışma, finansal piyasalarda, yatırımcıların alım satım kararları ile finansal varlıkların fiyatlarını etkileyen bir olgu olan sürü davranışının, Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri üzerindeki etkisini gösterebilmeyi amaçlamaktadır. Yöntem – Literatürde, sürü davranışını ölçmeye yönelik çeşitli modeller mevcuttur. Bu çalışmada, sürü davranışı modelleri arasında seçim yapılırken, son yıllarda araştırmacıların tespit ve temsil gücü en yüksek olarak gördüğü model tercih edilerek, Borsa İstanbul’da varlığı gözlemlenen sürü davranışı, doğru şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada Beta katsayılarının yatay kesit değişkenliği incelenmiş ve Hwang ve Salmon (2004) modeli ile analiz yapılmıştır. Bulgular – Çalışmada 2009 – 2018 yılları arasında Borsa İstanbul’da sürü davranışının varlığı test edilmiştir. 01.01.2012 – 31.08.2018 tarihleri arasında, aylık bazda 80 dönemde, 233 hisse senedi ile yapılan analiz sonucunda, 01.01.2012 – 31.08.2018 dönemleri arası aylık bazda 80 ayda toplam 35 ayda sürü davranışına ait bulgulara rastlanmıştır. Tartışma – Etkin piyasa hipotezinin tanımlamış olduğu rasyonel yatırımcı algısı, davranışsal finans ve sürü davranışı ile dönüşüme uğramıştır Bu dönüşüm, bütün bireylerin rasyonel olmadığını ve birtakım faktörlerin etkisiyle bireylerin finansal kararlarında hata yapabileceğini savunmaktadır. Bir diğer yanılsama türü ise yatırımcıların birbirinin finansal kararlarını taklit etmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bu durum davranışsal finans literatüründe sürü davranışı olarak adlandırılmaktadır ve fiyat hareketliliğini etkilediği görülmektedir.

Effect of Herd Behavior on Stock Price Mobility: Example of BIST 100

Purpose – The herd behavior, which affects the investment decisions of investors and causes them not to be rational, is considered as a concept included in behavioral finance. According to behavioral finance, the reason why investors cannot be rational in their investment decisions is due to some anomalies and herd behavior. This study aims to demonstrate the effect of herd behavior, which is a phenomenon affecting the prices of investors' financial transactions, on the stocks traded on Borsa Istanbul in financial markets. Design/methodology/approach – There are several models in the literature to measure herd behavior. In this study, it has been tried to determine the herd behavior, which is observed in Borsa İstanbul, by choosing the model that the researchers perceive as the highest in recent years, while choosing between the herd behavior models. In this study, the cross-section variability of Beta coefficients was analyzed and analyzed with Hwang and Salmon (2004) model. Findings – In the study, the existence of herd behavior was tested in Borsa İstanbul between 2009 and 2018. In the period between 01.01.2012 and 31.08.2018, the results of 233 analyzes made on a monthly basis during the period of 01.01.2012 - 31.08.2018, between months of 01.01.2012 - 31.08.2018 in 80 months on a monthly basis were found findings of herd behavior in a total of 35 months. Discussion – The rational investor perception defined by the effective market hypothesis has been transformed by behavioral finance and herd behavior. Another type of illusion is that investors simulate each other's financial decisions. This situation is called as behavioral behavior in behavioral finance literature and it appears to affect price mobility.

PDF

___

Abay, R. (2013). Markowitz Karesel Programlama İle Portföy Seçimi : İMKB 30 Endeksinde Riskli Portföylerin Seçimi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 175-194.
Akyıldız, H. (2008). Tartışılan Boyutlarıyla Homo Economicus. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29-40.
Altay, E. (2008). Sermaye Piyasasında Sürü Davranışı: İMKB’de Piyasa Yönünde Sürü Davranışının Analizi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, 27-58.
Bekçioğlu, S. (1984). Hisse Senetlerinin Riskliliği : Bazı Türk Firmalarına Ait Hisse Senetleri Üzerinde Bir Deneme. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 59.
Chang, E. C., Cheng, J. W., & Khorana, A. (2000). An examination of herd behavior in equity markets: An international perspective. Journal of Banking & Finance, 1651-1679.
Christie, W. G., & Huang, R. D. (1995). Following the Pied Piper: Do Individual Returns Herd around the Market? Financial Analysts Journal, 31-37.
Demir, Y., & Gamze, G. Y. (2006). İMKB’DE İşlem Gören Hisse Senetlerinin Getirilerini Etkileyen Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli İle Belirlenmesi. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 36-51.
Doğukanlı, H., & Ergün, B. (2011). İMKB'de Sürü Davranışı: Yatay Kesit Değişkenlik Temelinde Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi, 227-242.
Doğukanlı, H., & Ergün, B. (2015). BIST’te Sürü Davranışı: Hwang ve Salmon Yöntemi ile Bir Araştırma. Ekonomik Mali Yayınlar San. ve Tic. AŞ., 7-24.
Ege, İ., Coşkun, D., & Topaloğlu, E. (2012). Davranışsal Finans ve Anomaliler: Ocak Ayı Anomalisinin. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 175-176.
Ergör, Z. (2017). Yatırımcı Davranışları ve Karar Vermede Çerçeveleme Etkisi:. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 8-20.
Hwang, S., & Salmon, M. (2004). Market Stress and Herding. Journal of Empirical Finance, 585-616.
Karadeniz, E., Kandır, S. Y., & İskenderoğlu, Ö. (2015). Sistematik Riskin Belirleyicileri : Borsa İstanbul Turizm Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 189-202.
Karan, M. B., & Somuncu, K. (2005). Uluslararası Portföy Yatırımlarının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerindeki Etkisi. 9. Ulusal Finans Sempozyumu, (s. 328). Nevşehir - Kapadokya.
Kayalıdere, K. (2012). Hisse Senedi Piyasasında Sürü Davranışı: İMKB’de Ampirik Bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 77-94.
Kıyılar, M., & Akkaya, M. (2016). Davranışsal Finans. İstanbul: Literatür Yayıncılık. Korkmaz, T., & Ceylan, A. (2017). Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi. Bursa: Ekin Kitapevi.
Kurtoğlu, R., & Fırat, E. (2014). Finans Dünyasının Krizler Karşısındaki Belirsizliği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 87-101.
Lakonishok, J., Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1992). The impact of institutional trading on stock prices. Journal of Financial Economics , 23-43.
Markowitz, H. (1952). Portfolio Selection. The Journal of Finance, 77-93.
Sayım, F., & Aydın, V. (2011). Hizmet Sektörü Özellikleri Ve Sistematik Olmayan Risklerin Sektör Menkul Kıymetleri İle Etkileşimine Dair Teorik Bir Çalışma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 245-262.
Smith, A. (1776). The Wealth of Nations. New York: Alex Catalogue.
Tekin, B. (2016). Beklenen Fayda ve Beklenti Teorileri Bağlamında Geleneksel Finans - Davranışsal. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 75-107.
Tufan, C., & Sarıçiçek, R. (2013). Davranışsal Finans Modelleri, Etkin Piyasa Hipotezi ve Anomalilerine İlişkin Bir Değerlendirme. Trakya Üniversitesi, 159-182.
Uğurlu, M., Erdaş, M. L., & Eroğlu, A. (2016). Portföy Yönetiminde Sistematik Olmayan Riski Azaltacak Bir Doğrusal Programlama Model Önerisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 147-174.
Zeren, F., Kara, H., & Arı, A. (2013). Piyasa Etkinliği Hipotezi: İMKB İçin Ampirik Bir Analiz. Dumlupınar Üniversitesi, 141-148.