Paternalist Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki EtkisindeDağıtım Adaletinin Aracılık Rolü

Paternalist liderlik batı toplumlarından daha ziyade içeriği itibariyle doğu toplumlarmı yansıtan bir liderlik tarzıdır. Paternalist liderlik tarzı Türkiye'de de araştırılmış ve Türk toplum yapısı itibariyle paternalist liderlik tarzıyla uyumlu olduğu gözlenmiştirBu çalışmada paternalist liderliğin örgütsel vatandaşlık (ÖVD) davranışları üzerindeki etkisinde dağıtım adaletinin aracılık rolü incelenmiştir. Bu amaçla İstanbul'da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 325 işgörenlegörüşülmüştür.Elde edilen verilerle yapılan analizler sonucunda paternalist liderlik boyutları olan ahlaki ve yardımseverlik liderlik boyutlarının dağıtım adaletini etkilediğine yönelik hipotezler desteklenemezken, araştırmada oluşturulan diğer hipotezler desteklenmiştir. Buna ilaveten araştırmada otoriter liderliğin ÖVD üzerinde tam aracılık etkisi olduğu belirlenmiştir.

The Effects of Paternalist Leadership on Organizational Citizenship Behavior: Mediating Role of Distributive Justice

Paternalist liderlik batı toplumlarından daha ziyade içeriği itibariyle doğu toplumlarmı yansıtan bir liderlik tarzıdır. Paternalist liderlik tarzı Türkiye’de de araştırılmış ve Türk toplum yapısı itibariyle paternalist liderlik tarzıyla uyumlu olduğu gözlenmiştirBu çalışmada paternalist liderliğin örgütsel vatandaşlık (ÖVD) davranışları üzerindeki etkisinde dağıtım adaletinin aracılık rolü incelenmiştir. Bu amaçla İstanbul’da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 325 işgörenlegörüşülmüştür.Elde edilen verilerle yapılan analizler sonucunda paternalist liderlik boyutları olan ahlaki ve yardımseverlik liderlik boyutlarının dağıtım adaletini etkilediğine yönelik hipotezler desteklenemezken, araştırmada oluşturulan diğer hipotezler desteklenmiştir. Buna ilaveten araştırmada otoriter liderliğin ÖVD üzerinde tam aracılık etkisi olduğu belirlenmiştir.

PDF

___

Akkoç, İ. (2012). Gelişim kültürü ve etik iklimin yenilikçiliğe etkisinde dağıtım adaletinin rolü. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 3, 45-60.
Akova, ve Işık, K. (2008). Otel işletmelerinde stres yönetimi: Istanbul’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Cilt. 15, Sayı. 1, 17-44.
Altınkurt, Y. Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarma göre incelenmesi, Educational Administration.“ heoryandPratice, Cilt. 16, Sayı. 4, 463-484.
Anderson, J.C. Gerbing D.W. (1988) Structural equation modeling in practice: review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, Vol. 103 No. 3, 411-423.
Anwar, H. (2013). Impact of paternalistic leadership on employees’ outcome study on the banking sector of Pakistan. IOSR Journal of Business and Management, Vol.7,No. 6, 109-115.
Aslan, Ş. (2009). Karizmatik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: “Kurumda çalışma yılı” ve “ücret” değişkenlerinin rolü. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt:6 Sayı:1, 256-275.
Aycan, Z.,Kanungo, R. N., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G.&Kurshid, A.
(2000). Impact of culture on humanresourcemanagementpractices: 10-country comparison. AppliedPsychology: An International Review, Vol.49, 192-221.
Basını, H.N. Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt. 61, Sayı. 4, 83— 101.
Bolat, O. İ. Bolat, T. (2008), Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 11, Sayı.19, 75- 94.
Cerit, Y. (2012). Paternalistik liderlik ile yöneticiden ve işin doğasından doyum arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 31, Sayı.2, 35-56.
Cheng, B.S.,Chou, L.F., Wu, T. Y., Huang, M.P.&Farh, J.L. (2004). Paternalistic leadership and subordinate responses: Establishing leadership model in Chinese organizations. Asian Journal ofSocial Psychology, Vol. 7, 89—117.
Chiang, C. F.&Hsieh, TS. (2012). The impacts of perceived organizational support and psychological empowerment on job performance: The mediating effects of organizational citizenship behavior. International Journal of Hospitality Management, Vol. 31,180—190.
Cohen-Charash, Y.&Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: metaanalysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes. Vol. 86, No.2, 278—321,
Çakmak, K. (2005). Performans değerlendirme sistemlerinde örgu'tsel adalet algısı ve bir örnek olaya çalışması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Den Hartog, D. N., House, R. J., Hanges, P., Dorfman, P. W. &Ruiz-Ouintanilla, S. A.
(1999). Emicsandetics of culturally end orsedimplicit leadership theories: Are attributes of charismatic-transformational leadership universally end orsed? Leadership Quarterly, Vol.10, 219—256.
Elçi, M. Alpkan, L. (2006). Etik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışlarma etkileri, H. Iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.24, Sayı.1, 141-170.
Erben, G.S.&Güneşer, A. B. (2008). The relationship between paternalistic leadership and organizational commitment: lnvestigating the role of climate regarding ethics. Journal ofBusiness Ethics, Vol.82, 955- 968.
Ersoy, N.C.,Born, M.P., Derous, E.&van der Molen, H. T. (2012). The effect of cultural orientation and leadership style on self- versusother-oriented organizational citizenship behaviour in Turkey and the Netherlands. Asian Journal of Social Psychology, Vol.15, 249—260.
Fortin, M. (2008). Perspectives on organizational justice: Concept clarifıcation, social context integration, time and links With morality. International Journal of Management Reviews,Vol. 10, No.2, 93- 126.
Gelfand, M.J., Erez, M.& Aycan, Z. (2007). Cross-cultural organizational behavior. Annual Review Psychology, Vol. 58, 479—514.
Göksoy, A.& Alayoğlu, N. (2013). The impact of perception of performance appraisal and distributive justice fairness on employees’ ethical decision making in paternalist organizational culture. Performance Improvement Quarterly, Vol. 26, No. 1, 57—79.
Jafari, P.&Bidarian, S. (2012). The relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior. Procedia Socialand Behavioral Sciences Vol. 47, 1815-1820.
Kanten, P.& Yeşiltaş, M. (2013). Pozitif örgütsel davranışlar üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 8, 83- 106.
Karaeminoğulları, A. (2006). Öğretim elemanlarının örgütsel adalet algıları ile sergiledikleri üretkenliğe aykırı davranışlar arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kılıçlar, A. (2011). Yöneticiye duyulan güven ile örgütsel adalet ilişkisinin öğretmenler açısmdan incelenmesi.İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt.3, Sayı.3, 23-36.
Köksal, O. (2011a). Paternalizm ile algılanan örgütsel adalet arasındaki ilişkinin tespitine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.BF. Dergisi, Cilt.12, Sayı.2, 159-170.
Köksal, O. (201 lb). Bir kültürel liderlik paradoksu: Paternalizm. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. Cilt. 8, Sayı.15, 101-122.
Ma, E.,Ou, H., Wilson, M. Eastman, K. (2013).Modeling OCB forhotels: Don'tforget the customers. Cornell Hospitality Quarterly, Vol.54, No. 3, 308—3 17.
Mardanow, I.T.,Heischmidt, K. &Henson, A. (2008). Leader-Member exchange and job satisfaction: Bond and predicted employee turnover. Journal of Leadership Organizational Studies,Vol. 15, No. 2, 159-175.
Marinova, S.V., Moon, H. Van Dyne, L. (2010). Are all good soldier behaviors the same? Supporting multidimensionality of organizational citizenship behaviors based on rewards and roles. Human Relations, Vol. 63, No. 10, 1463—1485
McFarlin, D.&Sweeney, P.D.(1992). Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy ofManagement Journal, Vol. 35, No. 3, 626—637.
Meydan, C. H., Şeşen, H. Basım, N. (2011).Adalet algısı ve tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki öncüllük rolü. “İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt. 12, Sayı.2, 41-62.
Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions influence employee citizenship?. Journal ofApplied Psychology, Vol. 76,No. 6, 845—855.
Nadiri, H. &Tanova, C. (2010). An investigation of the role of justice in turnover intentions, job satisfaction, and organizational citizenship behavior in hospitality industry. International Journal ofHospitality Management,Vol. 29, 33—41.
Nakip, M. (2005). Pazarlama araştırmalarına giriş (SPSS destekli). (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yaymcılık.
Niehoff, N.P.&Moorman, R.H. (1993). Justice as mediator ofthe relationship between methods of monitor in gand organizational citizenship behavior. The Academy of Management Journal, Vol. 36, No.3,527-556.
Niu, C.P.,Wang, A.C., &Cheng, B.S. (2009). Effectivenessof moral and benevolent leader: probing the interactions of the dimensions of paternalistic leadership. Asian Journal of Social Psychology, Vol. 12, 32—39.
Ökten, A. B.&Cenkci, T. (2012). The impact of paternalistic leadership on ethical climate: The moderating role of trust in leader. Journal of Business Ethics, Vol. 108, 525—536.
Pellegrini, E. K.,Scandura, T. A. &Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: An expansion of leader-member exchanget heory. Group Organization Management, Vol.35, 391- 420.
Pellegrini, E. K.&Scandura, T. A. (2008). Paternalistic leadership: review and agenda for future research. Journal ofManagement, Vol. 34, No.3, 566—593.
Pellegrini, E. K.&Scandura, T. A. (2006). Leader-memberexchange (LMX), paternalis manddelegation in theTurkish business culture: An empirical investigation. Journal ofInternational Business Studies, Vol. 37, No. 2, 264—279.
Poaching, C.&Chichun, H. (2009). The Relationship of paternalistic leadership and organizational citizenship behavior: The mediating effect of upward communication. The Journal of Human Resource and Adult Learning,Vol. 5, No. 2, 66-74.
Podsakoff, P. M.,MacKenzie, S. B., Paine, J. B.&Bachrach,D. G.(2000). Organizational citizenship behaviors: critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, Vol. 26, No.3, 513- 563.
Rehman, M. &Afsar, B. (2012). The impact of paternalistic leadership on organization commitment and organization citizenship behaviour. Journal of Business Management and Applied Economics, Vol.5, September.
Rego, A.,Ribeiro, N.&Cunha, M. P. (2010), Perceptions of organizational virtuousness and happiness as predictors of organizational citizenship behaviors. Journal of Business Ethics, Vol. 93, 215- 235.
Sagie, A. Aycan, Z. (2003). cross-cultural analysis of participative decisionmaking in organizations. Human Relations, Vol. 56, No. 2, 453-473.
Saher, N., Naz, S., Tasleem, I., Naz, R. &Kausar, S. (2013). Does Paternalistic leadership lead to Commitment? Trust in leader as moderator in Pakistanicontext. Interdisczplinary Journal of Contemporary Research in Buszness.Vol. 5, No. 1, 443-455.
Schermelleh-Engel, K.,Moosbrugger H.&Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-f1t measures, Methods ofPsychological Research,Vol. 8, No.2, 23-74.
Sezgin, F. (2005), Örgütsel vatandaşlık davranışları: kavramsal bir çözümleme ve okul açısmdan bazı çıkarımlar, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı. 25, Cilt. 1, 317-339.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal esitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamalari. (1. Baskı). Ankara: Ekinoks Yaymları.
Tokgöz, E. Seymen O. A. (2013). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki. Bir devlet hastanesinde araştırma. Öneri, Cilt. 10, Sayı. 39, 61- 79.
Wong, Y.T.,Ngo, H.Y. &Wong, C.S. (2006). Perceived organizational justice, trust, and OCB: study of Chinese workers in joint ventures and state-ownedenterprises. Journal of World Business, Vol. 41, 344—355.
Yüncü, H. R. (2010). Şarap turizmi bölgelerinin rekabet edebilirliğine yönelik bir model önerisi: Kapadokya örneği. Yaymlanmanıış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.