Güngör UYSAL, Ahmet TAYFUN

Otel İşletmelerinde Çalışan İşgörenlerin Örgütsel Adalet Algılarının Motivasyon Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi

Amaç – Bu çalışma insan kaynağının büyük öneme sahip olduğu otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel adalet algısının motivasyon ve işten ayrılma niyetlerine etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada, örgütsel adalet üç boyutta ele alınmıştır. Bunlar; dağıtımsal adalet, işlemsel adalet ve etkileşimsel adalettir. Ayrıca çalışmada, motivasyon ve işten ayrılma niyeti kavramları detaylı bir şekilde incelenmiştir. Yöntem – Örgütsel adalet boyutlarının otel işletmelerinde çalışan işgörenler açısından nasıl algılandığı ve bu algılamalar doğrultusunda işgörenlerin motivasyonunun ve işten ayrılma niyetinin nasıl etkilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın evrenini, Ankara ilindeki dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinin bütün işgörenleri oluşturmaktadır. Araştırmada nicel bir teknik olan anket tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri toplama sürecinde, işletme yöneticileriyle doğrudan görüşülerek işgörenlere uygulanması sağlanmıştır. Bulgular – Elde edilen bulgulara göre frekans, regresyon ve korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre örgütsel adaletin motivasyon ve işten ayrılma niyeti üzerinde bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Bu etkinin motivasyon üzerinde pozitif, işten ayrılma niyeti üzerinde negatif bir etkisinin olduğu görülmektedir. Ayrıca motivasyon ve işten ayrılma niyeti arasında ise negatif bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Tartışma – İşletmeler açısından örgüt ortamında adaletin tesis edilmesi önem arz etmektedir. Adaletin sağlandığı bir iş ortamında işgörenler yüksek motivasyon ile performans gösterecekler ve işten ayrılma niyetinde olmayacakları için asıl işlerine ve örgüte daha fazla yoğunlaşacakları vurgulanmıştır.

The Effect of Organizational Justice Perception on Motivation and Intention to Leave Work of Employee in Hotel Enterprises

Purpose – This study was conducted in order to determine the effect of organizational justice perception on the motivation and intention of leaving the workers in the hotel business where human resources are of great importance. In this study, organizational justice is discussed in three dimensions. These dimensions are distributed justice, operational justice and interactive justice. In addition, the concepts of motivation and dismissal intention were examined in detail in the study. Design/methodology/approach – It has been tried to determine how organizational justice dimensions are perceived in terms of the employees employed in hotel enterprises and how the motivation of the workers and the intention of leaving the job are affected in accordance with these perceptions. The population of this study constitutes all employees of four and five star hotel enterprises in the province of Ankara. The survey technique, which is a quantitative technique, was utilized in the research. In the process of data collection, the work has been negotiated directly with the business managers and applied to the workers. Findings – Frequency, regression and correlation analysis were performed according to the findings obtained. According to the results of the study, it was found that organizational justice had an effect on motivation and intention to leave. It's seen that this effect appears to have a positive effect on motivation and a negative impact on intention to leave. It's also seen that there was a negative relationship between motivation and intention to quit. Discussion – For enterprises, it is important to have justice in the organizational environment. In a business environment where justice is provided, those who are committed will perform with high motivation and are emphasized to focus more on their original affairs and organization because they do not intend to leave the job.

PDF

___

Abbasoğlu, Ş. (2015). İşgörenlerde Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Adaletin Çalışanların İş Motivasyonu Üzerindeki Etkisi “Bir Devlet Hastanesi Örneği’’. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Acar, G. (2011). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet ve Motivasyon Düzeyleriyle İlişkisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ağaoğlu, O. K. (1992). “İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması”. Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Yayını No: 457, Ankara.
Akbudak, A. (2013). Konaklama İşletmelerinde Çalışanların İş Tatmini, Motivasyonları ve Demografik Faktörleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi; Bir Oteller Grubu Bünyesindeki 5 Yıldızlı Zincir Otel İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Ambrose, M. L. (2000). “Drug Testing and Procedural Fairness: The Influence of Situational Variables”. Social Justice Research, 13(1), 25-40.
Arslantaş, C.C ve Dursun M. (2008). “Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven Ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1). 111-127
Atalay, C. (2010). Giderler; Örgütsel Adalet, Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Ekin Basım Yayın, Bursa.
Avcı, N. ve Küçükusta, D. (2009). “Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44.
Aykut, S. (2007). Örgütsel Adalet, Birey -Örgüt Uyumu İle Çalışanların İşle İlgili Tutumları (Pendik İlçesi Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, , İstanbul.
Bakan, İ. (2011). Örgütsel Bağlılık. Ankara: Gazi Kitabevi, 12-253.
Berber, A. (2010). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılamaları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Beugre, C.D. ve Baron, R.A. (2001). “Perceptionsof Systemic Justice: The Effects of Distributive, Procedural, and Interactional Justice”. Journal of Applied Social Psychology, 31 (2), 324-339.
Bilsel, M. A. (2013). Örgütsel Adalet Algısının Banka Çalışanlarının Performans ve Motivasyonlarına etkisi: Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2013.
Cihangiroğlu, N. ve Yılmaz, A. (2010). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algısının Örgütler için Önemi”. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 195-213.
Cremer, D. D. (2005). “Procedural and Distributive Justice Effects Moderated By Organizational Identification”. Journal of Managerial Psychology, 20(1), 4– 13.
Çağ, A. (2011). Algılanan Örgütsel Adaletin, Örgütsel Sinizme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Çekmecelioğlu, H. G. (2005). “Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
Çelik, A. (2011). Profesyonel Futbol Kulüp Yöneticilerinin Çatışmayı Yönetme Stratejilerinin Mükemmeliyetçilik Özellikleri ve Motivasyon Düzeyleriyle İlişkisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çolak, M. ve Erdost, H.E. (2004). “Organizational Justice: A Review of the Literature and Some Suggestions For Future Research”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 51 84.
Demirel, G. (2012). Örgütsel Adalet Algısının İş Bırakma Eğilimi Üzerine Etkisi: Antalya İli 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Dinç A. ve Ceylan A. (2008). “Kaçak Elektrik Kullanımıyla İlgili İdare Çalışanı Tutumunun Örgütsel Adalet ve İş Memnuniyeti ile İlişkisi, Çalışma Gruplarına Göre Farklılıklar”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (2), 13.
Efil, İ. (2010). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. 11.Baskı. Dora Yayınevi, Bursa.
Erbil, S. (2013). Otel İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Sinizm Algılarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Erdem, B. (2002). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Personel Bulma ve Seçme Süreci (Örnek Bir Uygulama), Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Gökkaya, C. (2012). İşgörenlerin Motivasyon Düzeyleri İle Müşterilerin Memnuniyet Algılarının Belirlenmesi: Zonguldak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Greenberg, J. (1990). “Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow”. Journal of Management, 16(2), 399-432.
Irak, U. D. (2004). “Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kurumsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu”. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 25-43.
İçerli, L. (2010). “Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5 (1), 68 – 92.
İren, S. (2015). İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Mesleki Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tuzla Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karaboğa, M.(2007). Avcılar İlçesi Ortaöğretim Kurumları Yöneticilerinin Motivasyonlarının Çalışan (Öğretmen) Motivasyonu Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Karademir, T. ve Çoban, B. (2010). “Sporun Yönetsel Yapısında Örgütsel Adalet Kuramına Bakış”. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (1), 48-63.
Kaya, B. (2012). Algılanan Örgütsel Destek Düzeyinin ve Çalışanların Kariyer Tatmininin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Kaya, H. ve Abdioğlu, H. (2010). “Çalışanların Örgütten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma”. Amme İdaresi Dergisi, 43 (4), 129-165.
Kılıçlar, A. (2011). “Yöneticiye Duyulan Güven ile Örgütsel Adalet İlişkisinin Öğretmenler Açısından İncelenmesi”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(3), 2336.
Koç, H. ve Topaloğlu, M. (2012). Yönetim Bilimi. 2. Basım. Seçkin Yayınevi, Ankara.
Koçel, T. (2011). İşletme Yöneticiliği. 13. Basım. Beta Yayınevi İstanbul.
Küçükahmet, L. (2001). Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, Nobel Yayınları, Ankara.
Laçinoğlu, Z. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları ile Bazı Örgütsel Davranışlar Arasındaki İlişki (Sakarya İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Lambert, E. G. (2006). “I Want to Leave: A Test of A Model of Turnover Intent Among Correctional Staff”. Applied Psychology in Criminal Justice, 2 (1), 57-83.
Lambert, G. H., Hogan, L. H. ve Griffin M. L. (2007). “The Impact of Distributive and Procedural Justice on Correctional Staff Job Stress, Job Satisfaction and Organizational Commitment”. Journal of Criminal Justice, 35, 644-656.
Moon, H., Kamdar, D., Mayer, D. M. ve Takeuchi, R. (2008). “Me or We? The Role of Personality and Justice as Other-Centered Antecedents to Innovative Citizenship Behaviors Within Organizations”. Journal of Applied Psychology, 93(1), 84–94.
Moorman, R H. (1991), “Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?”, Journal of AppliedPsychology, 76 (6), 845-855.
Niehoff, B.P. ve Moormon, R.H. (1993). “Justice As A Mediator of The Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior”. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
Oral, N. (2012). Örgütsel Adalet Algısı ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Sağlık Örgütünde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Öğüt, A., Akgemici, T. Ve Demirsel, M.T. (2004). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Örgütlerde İşgören Motivasyonu Süreci”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 277-29.
Özcan, E., Vardarlıer, P., Karabay, M., Konakay, G. ve Çetin, C. (2012) “Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü”, 10 (37), 1-13.
Özdevecioğlu, M. (2004). “Duygusal Olaylar Teorisi Çerçevesinde Pozitif ve Negatif Duygusallığın Algılanan Örgütsel Adalet Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, 59(3), 181-202.
Özen, J. (2002). “Adalet Kuramlarının Gelişimi ve Örgütsel Adalet Türleri”. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arşivi, 5, 107-117.
Porter, L. W., Steers, R. M., and Boulian, P. V. (1973). “Organizational Commitment, Job Satisfactıon and Turnover Among Psyciatric Technicians”. Technical Report, (16), 1-21.
Serinkan, C. (2008). Liderlik ve Motivasyon. 1 Baskı. Nobel Yayınları, Ankara.
Skarlicki, D.P. and Folger, R. (1997). “Retaliation in the Workplace: The Roles of Distributive, Procedural, and Interactional Justice”. Journal of Applied Psychology, 82(3), 434-443. Sökmen, A. (2010). Yönetim ve Organizasyon, Detay Yayıncılık, Ankara.
Sökmen, A., Bilsel, M.A. ve Erbil, C. (2013). “Örgütsel Adaletin Çalışan Motivasyonu ve Performansı Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma”. Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 15 (1), 43-62.
Sunar, S. (2016). Örgütsel Adaletin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim, Örgütsel Adaletin Rolü, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2011.
Tett, R. P. and Meyer, J. P. (1993). “Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analyses Based On Meta- Analytic Findings”. Personnel Psychology, 46, 259-293.
Ünsar, A.S. (2011). “Motivasyonunun İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi: Bir Alan Araştırması”. Akademik Bakış Dergisi, 25, 1-15.
Yavuz, E. (2010). “Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 302-312.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
Yıldırım, F. (2006). “İş Doyumu İle Örgütsel Adalet İlişkisi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62 (1), 254-280.
Yıldız, S. (2008). Örgüt Kültürünün İşten Ayrılma Eğilimi ve Çalışan Verimliliği Üzerindeki Etkisi: Bir Ara Değişken Olarak Örgütsel Destek Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Yıldız, S., Savcı, G. ve Kapu, H. (2014). “Motive Edici Faktörlerin Çalışanların İş Performansına ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (1), 233-249.
Yürür, S. (2005). Ödüllendirme Sistemleri ile Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkilerin Analizi ve Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.