Mobil Alışveriş Uygulamaları Bildirimlerine Karşı Tüketici Tutumları Hakkında Bir Araştırma

Amaç – Araştırmanın temel amacı, mobil alışveriş uygulamalarının bildirimlerine karşı tüketici tutumlarının ölçülmesidir. Araştırmanın bir diğer amacı ise; söz konusu tüketici tutumlarının araştırmaya dahil edilen aile geliri, cinsiyet, eğitim durumu, meslek ve yaş gibi demografik faktörlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmaktır. Yöntem – Çalışmaya literatür taraması yapılarak keşifsel araştırma ile başlanmıştır. Araştırmada mobil alışveriş uygulamalarının bildirimlerine karşı tüketici tutumlarını ölçmek için; MacKenzie ve Lutz (1989), Ducoffe (1996), Tsang vd., (2004) ve Ma vd., (2009) tarafından geliştirilen ölçeklerden ve Şahin ve Aytekin (2012)’nin çalışmasından yararlanılmış olup; boyutlar ve ifadeler bildirimlere uyarlanarak oluşturulmuştur. Ölçek maddeleri önce faktör analizine tabi tutulmuş, sonrasında ortaya çıkan faktör boyutlarının demografik faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını analiz etmek için de T-Test ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Bulgular – Analiz sonucunda beş faktör boyutu ortaya çıkmış olup, eğlendirme, sinirlendirme, bilgilendirme, kişiselleştirme ve güvenilirlik olarak isimlendirilmiştir. Faktör analizi sonrası faktör boyutlarının aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında; mobil alışveriş uygulamaları bildirimlerine karşı tüketici tutumlarını en çok açıklayan faktör boyutunun ‘Bilgilendirme’ boyutu olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırmada, eğlendirme, bilgilendirme ve güvenilirlik faktörleri ile medeni durum değişkeni, eğlendirme faktörü ile yaş ve meslek değişkenleri, sinirlendirme faktörü ile de aylık gelir değişkeni arasında anlamlı bir farklılığın olduğu; diğer değişkenler arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna varılmıştır. Tartışma – Tüketiciler, mobil alışveriş uygulamalarının bildirimlerinin en çok bilgilendirme özelliği ile ilgilenmektedirler. Bu bakımdan, mesajların bilgilendirme ağırlıklı olması üstelik bir de kişiselleştirilmesi ilgiyi daha fazla çekecektir. Gün içinde çok fazla maruz kaldıklarında bu durum onların sinirlenmelerine hatta uygulamayı silmeleri sonucuna kadar yol açabilir. İşletmelerin bildirim mesajı gönderme konusunda aşırıya kaçmaması gerekir. Araştırma sonucunda ayrıca bildirim mesajlarını tüketiciler eğlendirici ve güvenilir bulmadıkları için, işletmeler bildirim mesajlarında güven ve iddia konusunda abartılı mesajlar atmaktan kaçınmalıdırlar.

A Study on Consumer Attitudes Against Mobile Shopping Applications Notifications

Purpose – The aim of the study is to measure consumer attitudes against notifications of mobile shopping applications. Another aim of the study is; The aim of this study is to investigate whether these consumer attitudes differ according to demographic factors such as family income, gender, educational status, occupation and age. Design/methodology/approach – The study was started with a literature review and exploratory research. In order to measure consumer attitudes against notifications of mobile shopping applications; Ma et al., (2009), Tsang et al., (2004), Ducoffe (1996), MacKenzie and Lutz (1989) developed by the scales and Sahin and Aytekin (2012) 's work was used; dimensions and expressions are created by adapting to notifications. Scale items were subjected to factor analysis first, and T-Test and correlation analysis were applied to analyze whether the resulting factor dimensions differ according to demographic factors. Findings – As a result of the analysis, five factor dimensions emerged and it was named as amusement, annoying, informing, personalization and reliability. After the factor analysis, when the arithmetic mean values of the factor dimensions are examined; It has been revealed that the factor dimension that most explains consumer attitudes towards mobile shopping applications notifications is the information dimension. In addition, there was a significant difference between the variables of entertainment, information and reliability, marital status variable, amusement factor, age and occupational variables, limitation factor and monthly income variable. There was no significant difference between the other variables. Discussion – Consumers are interested in the most informative feature of notifications of mobile shopping applications. In this regard, the messages will be weighted with information and personalization will attract more attention. If they are exposed too much during the day, this may cause them to get upset or even to eradicate the practice. Businesses should not overdo it in sending a notification message. As a result of the research, they should also avoid exaggerated messages about trust and claim in the notification messages because consumers do not find notification messages as entertaining and reliable.

___

  • Arslanoğlu, İ. (2016). Bilimsel Yöntem ve Araştırma Teknikleri, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Barnes, S.J. and E. Scornavacca (2004), “Mobile Marketing: The role of permission and acceptance”, International Journal of Mobile Communications, 2(2), 128-139.
  • Barutçu, S. ve Öztürk Göl, M. (2009), ‘Mobil Reklamlar ve Mobil Reklam Araçlarına Yönelik Tutumlar’, KMU İİBF Dergisi, Vol. 11 No. 17, 24-41.
  • Barwise, P. and Strong, C. (2002). ‘Permission- based mobile advertising’, Journal of Interactive Marketing, 16 (1), 14-24.
  • Bauer, H. H., Barnes, S. J., Reichardt, T. and Neumann, M. M. (2005), ‘Driving Consumer Acceptance of Mobile Marketing: A Theoretical Framework and Empirical Study’, Journal of Electronic Commerce Research, Vol. 6, No. 3, 181-192.
  • Can, A. (2017). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, 5. Baskı, Ankara: Pegem Akademi
  • Chowdhury, H. K., Parvin, N., Weitenberner, C. and Becker, M. (2006). ‘Consumer Attitude Toward Mobile Advertising in An Emerging Market: An Emprirical Study’, International Journal of Mobile Marketing, 1(2), 33-42.
  • Cleef, E. B. (2007), “Privacy Issues in Mobile Advertising”, International Review of Law, Computers and Technology, November, 21(3), 225-236.
  • Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (IBM SPSS Uygulamalı), Beta Yayınevi , İstanbul.
  • Dickinger, A, Heinzmann, P. and Murphy, J. (2005) .’Mobile Environmental Applications’, Vienna University of Economics & Business Administration, 03-06 Jan. 2005, 178a.
  • Doğaner, M. ve Kuyucular, Y. (2017). ‘Mobil Reklam Faaliyetlerinin Tüketici Algısı Üzerine Etkileri: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma’, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 236-255.
  • Ducoffe, R. H. (1996), “Advertising Value and Advertising on the Web”, Journal of Advertising Research, September-October, 21-35.
  • Gegez, E. (2007). Pazarlama Araştırmaları, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Godin, S. (2001), Permission Marketing, İstanbul: Rota Yayınları.
  • Haghirian, P., Madlberger, M. and Tanuskova, A. (2005), “Increasing Advertising Value of Mobile Marketing – An Empirical Study of Antecedent”, Proceedings of the 38th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, HICSS’05, IEEE.
  • Haghirian, P., Madlberger, M. and Inoue, A. (2008). ‘Mobile Advertising in Different Stages of Development: A Cross-country Comparison of Consumer Attitudes’, Proceedings Of The 41st Hawaii International Conference On System Sciences, 7-10 Ocak 2008, Waikoloa, USA, http://İeeexplore.İeee.Org/Xpl/ Freeabs_All.Jsp?Arnumber=4438752, (26.04.2011).
  • Heinonen, K. and T. Strandvik (2002), “Consumer Responsiveness to Marketing Communication in Digital Channels”, Frontiers of e-Business Research, 137-152.
  • Huang, L., Lu, X. and Ba, S. (2016), “An empirical study of the cross-channel effects between web and mobile shopping channels”, Information & Management, 53(2), 265-278.
  • İnternet Kaynağı: www.dijitalfakulte.com/push-notifications-anlik-bildirimler-nedir-avantajlari-nelerdir/, Erişim Tarihi: 25.05.2019.
  • İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (IBM SPSS Uygulamalı), Beta Yayınevi, İstanbul.
  • Kalaycı Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Karaca, Y. ve Ateşoğlu, İ. (2006). ‘Mobil Reklamcılık ve Uygulamaları: Kavramsal Bir Çerçeve’, Pazarlama İletişimi ve Kültürü Dergisi, Cilt 5 (18), 37-43.
  • Kaya, İ. (2015), Pazarlama Bi tanedir, Babiali Kültür Yayınevi.
  • Leppaniemi, M. (2008), Mobile Marketing Communications in Consumer Markets, Finland: Oulu University Pres.
  • MA, J., Suntornpithug, N. ve Karaatlı, G. (2009), “Mobile Advertising: Does it Work for Everyone?”, International Journal of Mobile Marketing, Winter, 4(2), 28-35.
  • Mackenzie, S. B. and Lutz, R. (1989), “An Empirical Examination of The Structural Antecedents of Attitude Toward the Ad In An Advertising Pretesting Context”, Journal of Marketing, 53, 48-65.
  • Okazaki, S. (2004). ‘How do Japanese consumers perceive wireless ads? A multivariateanalysis’, International Journal of Advertising, 23 (4): 429-454.
  • Özdamar, K. (2004). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, Eskişehir. Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manual Book, Philadelphia: Open UniversityPress.
  • Pantano, E. and Priporas C. (2016), “The effect of mobile retailing on consumers’ purchasing experiences: A dynamic perspective”, Computers in Human Behavior, 61(1), 548–555.
  • Peng, B. (2006). ‘Mobile marketing - the Chinese perspective’, International Journal of Mobile Marketing, 1 (2): 50-59.
  • Pousttchi, K., ve Wiedemann, D. G. (2007). ‘Success Factors in Mobile Viral Marketing: A Multi-Case Study Approach, Proceedings of the 6th International Conference on Mobile Business (ICMB 2007)’, Ontario, Toronto, Canada: Computer Society Press, 1- 8.
  • Saruhan, Ş.Can ve Özdemirci, Ata. (2016). Bilim, Felsefe ve Metedoloji, İstanbul, İnkilap Kitabevi.
  • Scharl, A., A. Dickinger and J. Murphy (2005), “ Diffusion and Success Factors of Mobile Marketing”, Electronic Commerce Research and Applications, 4(2), 159-173.
  • Seçer, İsmail (2015). SPSS ve LİSREL ile Pratik Veri Analizi ve Raporlaştırma Kitabı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Siau, K. and Shen, Z. (2003), “Building customer trust in mobile commerce”, Communications of the ACM, Vol. 46 No. 4, 91-4.
  • Sönmez, Veysel ve Alacapınar G. Füsun (2017). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri Kitabı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Şahin, A. ve Aytekin, P.(2012) Üniversite Öğrencilerinin Mobil Reklamlara Yönelik Tutumlarının İzinli Pazarlama Ekseninde İncelenmesi, Yönetim Ve Ekonomi,Yıl:2012 Cilt:19 Sayı:2, Manisa.
  • Tek, Ö.B. ve Özgül, E., (2005). Modern Pazarlama İlkeleri, Uygulamalı Yönetimsel Yaklaşım, İzmir: Birleşik Matbaacılık, 50- 51.
  • Tabachnick, B.G and Fidell, L.S. (2013). Using Multivariatestatistics (5. Bs.). NeedhamHeight: Ally &Bacon /Pearson Education.
  • Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Analiz Kitabı, Ankara: Ziraat Marbaacılık. Tsang, M. M., Shu-Chun Ho ve Liang, T.P. (2004), “Consumer Attitudes Toward Mobile Advertising: An Empirical Study”, International Journal of Electronic Commerce, Spring, 8(3), 65-78.
  • TÜBİSAD, Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği, Nisan 2019, E-Ticaret/Pazar Büyüklüğü 2018 Yılı Raporu
  • TWENTIFY, 2018 Eylül ayı Türkiye’de E-Ticaret, ‘Çevrimiçi Alışverişte Tüketici Davranışları Araştırması ve Marka Karşılaştırması’ Raporu.
  • Usta, R. (2009), “Üniversite Öğrencilerinin Mobil Reklamcılığa Karşı Tutumları”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 294-309.
  • Varnalı, K. ve Toker, A. (2010), “Mobile marketing research: The-state-of-the-art”, International Journal of Information Management , 30, 144–151.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
İşletme Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-0712
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2009
  • Yayıncı: Melih Topaloğlu