Sürdürülebilirlik, Çevresel Riskler ve Çevre Muhasebesi Arasındaki İlişkinin Tespiti: Erzurum İlinde Bir Araştırma

Amaç – Bu çalışmada sürdürülebilirlik kavramı çeşitli boyutlarıyla ele alınmakla birlikte Erzurum ili organize sanayi bölgesindeki üretim işletmelerinin sürdürülebilirlik, çevre, çevresel riskler ve çevre muhasebesi konularına yönelik yaklaşımları tespit edilmeye çalışılmıştır. Yöntem – Bu araştırmada, verilerin toplanmasında anket yöntemi kullanılmıştır. Bu konuda belirtilmesi gereken önemli noktalardan biri araştırmanın teorik çerçevesinin oluşturulması ve uygulama aşamasında literatür tarama yönteminden yararlanılmış olmasıdır. Anket yoluyla elde edilen veriler frekans analiziyle incelenmiş olup kurulan hipotezler Çoklu Regresyon ve Korelasyon analizine tabi tutulmuştur. Bulgular – Sürdürülebilirlik, çevresel riskler, çevre muhasebesi ve çevre politikalarına yönelik oluşturulan hipotezlere göre yapılan analizlerde ortaya çıkan değerlerin anlamlı ve pozitif etkiye sahip olduğu görülmüştür. Bununla birlikte araştırma bölgesindeki işletmelerin çevresel konular ve çevre muhasebesi hakkında düşüncelerine yönelik yapılan analizde, şirketlerin %89.2’sinin çevresel sorunların önlenmesinde çevre ile dost alternatif kaynaklarının kullanılmasını önemsedikleri tespit edilmiştir. Tartışma – Bu çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulardan hareketle işletmelerin sürdürülebilirliği anlayabilmeleri ve bünyelerinde en iyi şekilde uygulayabilmeleri için ilgili kurum ve kuruluşlardan özellikle bölgede bulunan üniversitelerden destek alması önerilebilir. Diğer yandan işletmelerin sürdürülebilirlik konusundaki tutumlarının çevre muhasebesi ve çevre politikalarına uygun olması ve işletmelerin çevre sorunlarını önlemesi için çevreyi koruyup geliştirmeye yönelik Ar-Ge çalışmalarına önem vermesi gerektiği söylenebilir.

Determination of The Relationship Between Sustainability, Environmental Risks and Environmental Accounting: A Research in Erzurum

Purpose: In this study, although the concept of sustainability is discussed in various dimensions, the approaches of sustainability, environment, environmental risks and environmental accounting approaches of production enterprises in the organized industrial zone of Erzurum are tried to be determined. Design/methodology/approach: In this research, questionnaire method was used to collect data. One of the important points to be mentioned about this subject is to form the theoretical framework of the research and to make use of the literature search method in the application phase. The data obtained through the questionnaire were analyzed by frequency analysis and hypotheses were subjected to Multiple Regression and Correlation analysis. Findings: According to the hypotheses created for sustainability, environmental risks, environmental accounting and environmental policies, the values obtained in the analyzes were found to have a significant and positive effect. However, in the analysis of the opinions of the enterprises in the research region on environmental issues and environmental accounting, it was found that 89.2% of the companies attach importance to the use of environmentally friendly alternative sources in the prevention of environmental problems. Discussion: Based on the findings obtained from this study, it may be suggested that enterprises should obtain support from relevant institutions and organizations, especially from universities in the region, in order to understand sustainability and implement them in the best way. On the other hand, it can be said that enterprises' attitudes towards sustainability should be in line with environmental accounting and environmental policies and that companies should attach importance to R & D studies to protect and develop the environment in order to prevent environmental problems.

PDF

___

Aksoy, Çağrı (2013), Sürdürülebilirlik Performansının Değerlendirilmesine Yönelik Ölçek Önerisi ve Türkiye’deki İşletmelerde Uygulaması, Yayınlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Başkale, Elif (2009), “Çevre Muhasebesi ve Uygulaması”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisan Tezi. İşletme Ana Bilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim dalı, İstanbul.
Becker, B. (1997), Sustainability Assessment: A Review of Values, Concepts and Methodological Approaches, Washington, Consultative Group of International Agricultural Research, 2-6.
Chapin F.S., Tom, M.S. ve Tateno, M. (1996), Principles of Ecosystem Sustainability, American Naturalist, 148(6), 116-1037.
Çelik, M. 2007. “Çevreye Duyarlı Muhasebe” Muhasebe ve Finansman Dergisi (Ocak): 151-161.
Gladwin, T., J. Kennely and S.T. Krause (1995), Shifting Paradigms for Sustainable Development: Implications of Management Theory and Research, Academy of Management Review, Vol:20, No:4, 874-904. Gould, S. (2011), Accounting for Sustainability, Accountancy Plus, Issue 01, 19-20.
Güvemli, O., Gökdeniz, Ü. (1996), Çevre Muhasebesindeki Gelişmeler. MÖDAV, Sayı 4, 24-41.
Haftacı, V., Soylu, K. (2008), Çevresel Bilgilerin Muhasebesi ve Raporlanması, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 15, 92-113.
Hayo M.G., Werf, V., Tzilivakis J., Lewis, Kç, and Basset-Mens, C. (2007), Environmental impacts of farm scenarios according to five assessment methods, Agriculture Ecosystems&Environment, Vol 118, 327- 338.
Hiçyorulmaz, E. (2015). Çevre Muhasebesi ve Çimento Fabrikalarının Çevre Muhasebesine Olan Duyarlılığı: Çorum Votorantim Çimento Fabrikası Uygulaması. Hitit Üniversitesi, Çorum.
Isaksson, R., Steimle, Ultrich (2009), What does GRI-reporting tell us about corporate sustainability?, The TQM Journal, 21, 2, 168-181.
İMSAD, (2012), İmsad(İnşaat Malzemesi Sanayiciler Derneği) Sürdürülebilirlik Komitesi Türk İnşaat Malzemesi Sektöründe Sürdürülebilirlik Farkındalığı Anket Çalışması, Sürdürülebilirlik Farkındalığı Değerlendirme Raporu, İstanbul.
Kalaycı, Şeref (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 5. Baskı.
Kasapoğlu, Ş. (2003), Belediyelerde Çevre Muhasebesi Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 65-70.
Kelly, M., and Alam, M. (2009). Educating Accounting Students in the Age of Sustainability, The Australasian Accounting Business & Finance Journal, Kelly & Alam: Educating Accounting Students in the Age of Sustainability, Vol 3, No 4, 30-44.
Khan, F.I., and Abbasi, S. A. (2001), Risk analysis of a typical chemical industry using ORA procedure, Journal of Loss Prevention, Vol 11, 261-277.
Küçük, Orhan (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Araştırmacı El Kitabı. SAGE Matbaacılık, Ankara. Muscoe, M. (1995), A sustainable community profile, places, 9(3), 4.
Mutlu, A. (2002), Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Muhasebesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 34, 162-173.
Onay, A., (2015), Sürdürülebilir Kalkınma, Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilirlik Raporlaması, Anadolu Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu, IWCEA özel sayı cilt 3, 104-118.
Pearce, D., Anil M., Edward B. Babier (1993), Yeşil Ekonomi İçin Mavi Kitap, Alan Yayıncılık, İstanbul. 30-90.
Topakoğlu, Levent (2004), İstanbul Boğazında Deniz Yolu İle Petrol Taşımacılığının Çevresel Risk Değerlendirmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Tüm, K. (2014), Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Muhasebeye Yansımaları: Sürdürülebilirlik Muhasebesi, Mustafa Kemal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5 (1), 58-81.
United Nations (1987), Report of the World Commission on Environment and Development, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2018)
WordNet (2008), Sustainability, Dictionary.com, Princeton University, http://dictionary.reference.com/ browse/sustainability (Erişim Tarihi: 25.02.2018)
Yavuz, V. Alpagut (2010), Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt7 Sayı 14, 63-86.
Yorulmaz, E (2015), Çevre Muhasebesi ve Çimento Fabrikalarının Çevre Muhasebesine Olan Duyarlılığı: Çorum Votorantim Çimento Fabrikası Uygulaması, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana bilim dalı, Yüksek Lisans Tezi.