Dijital Okuryazarlığın Muhasebe Meslek Mensuplarının Verimliliğine Etkilerinin Analizi
Amaç - Bu çalışmanın amacı; dijital okuryazarlığın muhasebe meslek mensuplarının verimliliğine etkilerinin analizidir. Yöntem - Bu çalışmada, niceliksel yöntemlerden, sebep ve sonuç ilişkilerinin analiz edilmesi amacıyla “ilişkisel tarama” modeli esas alınmıştır. İstanbul’da faaliyet gösteren İstanbul odasına bağlı toplam 1056 serbest muhasebeci mali müşavir araştırmanın evreninini oluşturmuştur. Araştırmanın veri toplama aracı olarak belirlenen anketin; ilk bölümde demografik özellikler bilgi formu, ikinci bölümünde “Dijital Okur Yazarlık Ölçeği” ve üçüncü bölümde ise “Muhasebe Meslek Mensuplarının Verimliliği Ölçeği” yer almıştır. Anket katılımcıları basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Anketlerin uygulanması sonucunda elde edilecek veriler aracılıyla; SPSS istatistik programı ile analizler yapılmıştır. Bulgular - Analizler sonucunda, dijital okuryazarlıkla ilgili sosyal yapının, muhasebe meslek mensuplarının verimliliği üzerinde pozitif bir etkisi olmuştur. Sosyal değerlerinde meydana gelecek 1 birimlik artış sonucu, muhasebe meslek mensuplarının verimliliği 0,330 birim artmıştır. Yani sosyal değeri, muhasebe meslek mensuplarının verimliliği üzerinde pozitif yönlü %33,0 oranında etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tartışma - Dijital okuryazarlık alanındaki gelişmeler; hizmetler, üretim faaliyetleri, stratejik kararların alınması, yatırımlar, oluşacak risklerin kontrol altına alınabilmesi ve işletmelerin muhasebe işlemlerinin etkin bir şekilde yapılmasında önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla, dijital okuryazarlığın muhasebe meslek mensuplarının verimliliğine etkilerinin analizi konusunda yapılacak bilimsel çalışmaların; hem muhasebe meslek mensuplarının iş verimliğini artırabilecek hem de mükelleflerin alacakları yatırım, ortaklık, iş geliştirme, kurumsallık, kurum imajı, işlevsellikleri açısından önemli gelişmelere neden olabileceği düşünülmüştür.
Analysis of the Effects of Digital Literacy on the Productivity of Accounting Professionals
Purpose - The aim of this study; is the analysis of the effects of digital literacy on the productivity of professional accountants. Design/methodology/approach – In this study, "relational screening" model was used in order to analyze cause and effect relationships, which is one of the quantitative methods. The universe of the research is 1056 independent accountants and financial advisors affiliated to the Istanbul chamber operating in Istanbul. The questionnaire, which was determined as the data collection tool of the research; In the first part, the demographic information form, in the second part, "Digital Literacy Scale" and in the third part, "Efficiency Scale of Accounting Professionals" took place. Survey participants were determined by simple random sampling method. Through the data to be obtained as a result of the application of the questionnaires; Analyzes were made with the SPSS statistical program. Results - As a result of the analyses, the social structure related to digital literacy had a positive effect on the productivity of professional accountants. As a result of the 1 unit increase in social values, the productivity of professional accountants increased by 0,330 units. In other words, its social value has been found to have a positive 33.0% effect on the productivity of professional accountants. Discussion - Developments in digital literacy; It has an important place in services, production activities, taking strategic decisions, investments, controlling the risks that will arise and making the accounting transactions of the enterprises effectively. Therefore, scientific studies on the analysis of the effects of digital literacy on the productivity of professional accountants; It is thought that it can both increase the work efficiency of professional accountants and cause important developments in terms of investments, partnerships, business development, institutionalism, corporate image and functionality that taxpayers will receive.
___
- Acar, V. ve Öksüz, Ö. (2013). Finansal Bilgilerin Elektronik Ortamda Paylaşımı ve E-Defter Uygulamaları, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 5(8), 62-89.
- Aksoylu, S. ve Tok, O. (2019). Muhasebe Denetiminde Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(4), 923-943.
- Arslan, M. ve Karkacıer, A. (2019). Dijital Donuşum Surecinde Yonetim Muhasebesinin Geleceğini Etkileyen Faktorlere Kavramsal Bir Bakış, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 430-442.
- Bakardjieva, M. and Feenberg, A. (2002). Community Technology and Democratic Rationalization, The Information Society, 18(3), 181-192.
- Baransel, E. A. ve Tabak, İ. İ. (2006). E-Dönüşüme Giden Yolda Belge Yönetim ve İş Akış Sistemleri, Türk Kütüphaneciliği, 20(1), 89-100.
- Bensghir, T. K. (1996). Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim, 1. Baskı, Ankara: TODAİE Yayınları No: 274, 3- 385.
- Bilim-teknoloji, Bilgisayarın Tarihi Gelişimi, 2012, Kaynak: http://www.bilimteknoloji. com/bilgisayarintarihi-gelisimi/ (Erişim Tarihi: 16 Ocak 2017).
- Blass, E., Brockhoff, S. N. and Oliveira, F. G. (2009). A Map of the Territory between HRM and Talent Management, In Talent Management, London: Palgrave Macmillan, 8-23.
- Can, A. V. ve Kıymaz, M. (2016). Bilişim Teknolojilerinin Perakende Mağazacılık Sektörüne Yansımaları: Muhasebe Departmanlarında Endüstri 4.0 Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (CİEP Özel Sayısı), 108-117.
- Cenikli, E. ve Şahin, D. (2013). Türk Gelir İdaresinde Otomasyon Projeleri, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 4(1), 37-52.
- Collingwood, H. (2003). Kişisel Geçmişler, Liderler Kendilerini Biçimlendirmiş Olayları ve İnsanları Nasıl Hatırlıyorlar?, Çığır Açıcı Liderlik, Harvard Business Review Dergisinden Seçmeler, Çeviren: Ahmet Kardam, İstanbul: MESS Yayınları, (427), 12-32.
- Çınar, İ. (2004). Bilgi Yönetiminde Eğitim Yöneticilerinin Yeterlikleri: Malatya Örneği, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi, Malatya: Eğitim Fakültesi, 1-12.
- Çıtak, F. ve Derya-Baskan, T. (2020). Muhasebe Uygulamalarındaki Elektronik Gelişmelerin Muhasebe Meslek Etiğine Etkisi: Kırıkkale İlindeki Muhasebe Meslek Mensuplarının Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (22), 249-270.
- Çukurçayır, M. A. ve Eşki, H. (2004). Kamu Hizmeti Sunumunda Yeni Yöntemler, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(1-2), 88-109.
- Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness Perceived Ease of Use and User Acceptance of Information Technology, MIS Qutart, 13, 319-339.
- Dede, A. (2021). Dijital Muhasebe ve XBRL Sınıflandırma Sistemleri (Taksonomiler), 1. Baskı. İstanbul: Türkmen Kitabevi Yayınları.
- Egeli, H. ve Diril, F. (2014). Vergi Bilincinin Oluşumunda Bilişim Teknolojilerinin Rolü: İzmir İli İçin Bir Uygulama, Sosyoekonomi, 22(22), 33-56.
- Emhan, A. (2007). Karar Verme Süreci ve Bu Süreçte Bilişim Sistemlerinin Kullanılması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(21), 212-224.
- Ersoy, A. E. (2012). Elektronik Bankacılık, Bankacılık Giriş ve İlkeleri, Editör: Feridun Kaya, İstanbul: Beta Yayınları, 477-483.
- Erturan, İ. E. ve Emre, E. (2018). Muhasebe Mesleğinde Dijitalleşme: Endüstri 4.0 Etkisi, The Journal of Academic Social Science, (72), 153-165.
- Fountain, J. (2001). Public Sector: Early Stage of a Deep Transformation, Editon: Robert E. Litan and Alice M. Revlin, The Economic Payoff from the Internet Revolution, Washington: Brookings Institution Press.
- Garip, O. ve Karasioğlu, F. (2019). E-Muhasebe Uygulamaları Kapsamında Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Karaman’da Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 433-446.
- Güleç, S. A. ve Yalçın, A. (2003). Elektronik İstila, İstanbul: Nobel Yayınları.
- Günce, N. (2019). Muhasebe Meslek Mensuplarının Dijital Muhasebe Okur Yazarlıkları İle İlgili Kocaeli İlinde Bir Araştırma, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 5(26), 1884-1891.
- Güzel, T. ve Mersin, Z. (2007). Bilgi Teknolojilerinin İşletmelerin Muhasebe Uygulamalarında Yarattığı Değişim, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (35), 172-177.
- Hatunoğlu, Z. ve Bakan, İ. (2010). Muhasebe Bürolarında Bilgisayar ve İnternet Kullanımının Faydaları İle İşyeri Özellikleri Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Araştırması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 98-129.
- Hepaksaz, E. ve Hayrullahoğlu, B. (2011). E-Devlet Kapsamında Vedop Uygulamaları ve E-Haciz, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 109-120.
- Koçak, O. (2009). Bilgi Teknolojilerini Kullanan Yeni Girişimcilik Modelinin İş Yaratma Etkisi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57(3), 382- 405.
- Kurnaz, E., Tekbaş, İ., Bozdoğan, T. ve Cetin, O. O. (2018). Dijitalleşmeyle Birlikte Muhasebe Eğitiminin Muhasebe Meslek Mensupları Acısından Değerlendirilmesi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (22), 81- 96.
- Küçükyılmazlar, A. (2006). Elektronik Ticaret Rehberi, İstanbul: Ticaret Odası Yayınları-3, 3-80.
- Ng, W. (2012). Can We Teach Digital Natives Digital Literacy?, Computers andEducation, 59 (3), 1065-1078.
- Nohutçu, A. ve Demirel, D. (2005). E-Devlet: Genel Bir Çerçeve ve Teorik Bir Yaklaşım, Türk İdare Dergisi, (1), 35-56.
- Öz, E. ve Bozdoğan, D. (2012). Türk Vergi Sisteminde E-Maliye Uygulamaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 67-92.
- Özer, G. ve Yılmaz, E. (2010). Planlı Davranış Teorisi (PDT) ile Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Bir Uygulama, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2(12), 33-54.
- Rezaee, Z., Elam, R. and Sharbatoghlie, A. (2001). Continuous Auditing: the Audit of the Future, Managerial Auditing Journal, 16(3), 150-158.
- Sarı, Y. (2006). Bilgi Ekonomisinin Maliyetler Üzerindeki Etkisinin Teorik Analizi, Akademik Bilişim, IV. Bilgi Teknolojileri Kongresi bildiri, 9-11 Şubat, 1-5.
- Sebetci, Ö., Günay, M. B. ve Sebetci, E. (2018). İş Süreç Yönetimi BPM ve İş Akış Yönetimi WFM Kavramlarına Yaklaşım. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9(33), 115-126.
- Sevim, A. (2009). Dijital Muhasebe, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1903.
- Slyozko, T. and Zahorodnya, N. (2017). The Fourth İndustrial Revolution: The Present and Future of Accounting and the Accounting Profession, Polgari Szemle, 4(6), 1-8.
- Şimşek, M. Ş. ve Çelik, A. (2002). Yönetim ve Organizasyon, 7. Baskı, Konya: Günay Ofset Yayınları.
- Tekbaş, İ., Kurnaz, E. ve Azaltun, M. (2018, October). ‘Dijital Muhasebe Okuryazarlığı: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma, In 5. International Congress On Accounting and Finance Research (ICAFR), Seferihisar, İzmir.
- Tektüfekçi, F. (2012). Bilgi Teknolojilerinin Muhasebe Uygulamalarına Entegrasyonu ve Bütünleşik Sistemlerle Olan Etkileşim, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 51-59.
- Tektüfekçi, F. (2017). E-Dönüşüm Sürecinde E-Muhasebe Uygulamaları: Türkiye Örneği, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 79-88.
- Tıktık, A. (2005). e-Devlet Proje ve Uygulamaları, DPT-Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Yayınları, 2-205.
- Torun, F. (2016). 7201 Sayılı Tebligat Kanunu’nun 21. ve 35. Maddelerinde Yapılan Değişiklikler Karşısında 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 26/3. Maddesinin Uygulanabilirliği, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2), 647-678.
- Tosunoğlu, B. ve Öztürkci, N. (2020). Dijital Okuryazarlığın Alt Boyutlarının Muhasebe Mesleği Üzerindeki Etkisi: TR90 Bölgesi Muhasebe Meslek Mensupları Örneği, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(3), 571-587.
- Tung, L. L. and Rieck, O. (2005). Adoption of Electronic Government Services Among Business Organizations in Singapore, The Journal of Strategic Information Systems, 14(4), 417-440.
- Turunç, Ö. (2006). Bilgi Teknolojileri Kullanımının İşletmelerin Örgütsel Performansına Etkisi Hizmet Sektöründe Bir Araştırma, Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 225-247.
- Uzay, N. (2001). Bilgi Teknolojilerindeki Gelişme ve Verimlilik Artışı, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, (25), 259-283.
- Ülgen, S. (2001). Yeni Ekonomide Rekabet Kuralları, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları, Mayıs, 3-29.
- Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yıldırım, S. (2013). Bilgi Teknolojilerine Giriş -I, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
- Yürekli, E., Gönen, S. ve Şahiner, A. (2016). E-Fatura Uygulamasına İlişkin Bir Değerlendirme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (35), 290-302.