Çalışanların Psikolojik Rahatlık Algısı, Pozitif Ses Çıkarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma
Amaç – Bu çalışmada, çalışanların psikolojik rahatlık algısı ve pozitif ses çıkarma davranışları ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Psikolojik rahatlık algısı, çalışanın örgütünde ve çalışma arkadaşları ile ilişkilerinde düşünce ve önerilerini paylaşırken, bu paylaşımlarını ne derecede şeffaflaştırabileceğini hissettiren risk algısı olarak tanımlanmaktadır. Eğer bu risk algısı düşükse, çalışanlar pozitif ses çıkarma davranışına yöneleceklerdir. Ancak çalışanların risk algıları yüksekse, çalışanlarda işten ayrılma niyeti görülebilir. Yöntem – Alan araştırması tekniğinin kullanıldığı çalışmada dört bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini, Türkiye’de danışmanlık ve vergi hizmetleri alanında faaliyet gösteren firmanın İstanbul ofis vergi ve denetim hizmetleri departmanında yer alan çalışanlar oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemi ile 403 geçerli veriye ulaşılmıştır. Çalışmada ölçeklerin yapı geçerliliğini sağlamak için açıklayıcı faktör analizleri, korelasyon analizi, hipotezlerin sınanması için çoklu doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular – Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, psikolojik rahatlık algısı ile pozitif ses çıkarma arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etki varken; işten ayrılma niyeti ile arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki mevcuttur. En dikkat çekici bulgu, işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif ses davranışının daha büyük bir etki yaratmasıdır. Tartışma – Örgütlerin daha yüksek verim ve performansa ulaşabilmeleri için pozitif psikoloji bakış açısıyla, çalışan ve örgüt arasındaki bağı daha da fazla kuvvetlendirmeleri gerekmektedir. Bu doğrultuda örgüt ikliminde psikolojik rahatlık algısı yayılmalı ve oluşan bu algıyla da pozitif ses davranışına zemin hazırlanmalıdır. Araştırma, çalışanlara özerklik tanınan çalışma ortamlarında daha fazla iş tatmini ve verim yakaladıklarına yönelik saptamalar yapan diğer çalışmalara da katkı sağlamaktadır. Bundan sonraki yapılacak çalışmalarda konunun farklı sektörlerde ele alınarak kâr ve verimlilik zemininde tartışılması literatüre katkı sağlayacaktır.
An Empirical Study on Relationship between Employees’ Psychological Perception of Comfort, Positive Utterance and Intent to Quit
Purpose – It was aimed to examine the relationship between employees’ situations of psychological comfort and positive utterance according to their perceptions and their intent to quit the job in this study. Perception of psychological comfort is defined as the perception of risk in which employees feel the extent of their sharing when they share their ideas and suggestions with his/her colleagues in the organisation. If this perception of risk is low, employees will head towards the behaviour of positive utterance in which they can declare their innovative ideas and suggestions for their organisations. However, if employees’ perceptions of risk are high, then they would head towards the behaviour of quitting the work. Design/methodology/approach – In the study in which the field research technique was applied, a questionnaire consisting of four parts was used. The universe of the study, consulting and tax services to companies operating in the field of audit and tax services office in Istanbul in Turkey are located in the department employees. The sample of research was determined by the sampling method of the research. 403 valid surveys have been acquired. Explanatory factor analyzes for the scales and regression analyzes were performed to determine the interaction between the variables after the sub-dimensions of the variables were determined. Findings – According to the results acquired in the study, while there is a statistically significant and positive relationship between psychological perception of comfort and positive utterance, there is statistically significant and negative relationship between the intent to quit and perception of comfort. It is observed that the impact of behaviour of positive utterance on the intent to quit is higher. Discussion – Accordingly, organisations should work with the perspective of positive psychology and reinforce the ties within the body to acquire high efficiency and performance. So the perception of psychological comfort should be spread and this perception should form the ground for the behaviour of positive utterance. The research also contributes to other studies which determine that they achieve more job satisfaction and efficiency in the work environments where employees are granted autonomy. In future studies, the topic will be discussed in different sectors and discussed in terms of profit and productivity will contribute to the literature. From this point of view, it will enrich the literature by discussing the subject in different sectors.
___
- Aguiton, C. (2005). Bu Dünya Bizim: Başka Bir Küreselleşmenin Aktörleri, (Çev. Umut Konuş ve Burcu Onar), İstanbul, İthaki Yayınları.
- Avcı, N. ve Küçükusta, D. (2009). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44.
- Ashforth, B, Humphery, E. and Ronald,H. (1993). Emotional labor in service roles: the influence of identity. The Academy of Management Rewiew, 18 (1), 88-115.
- Bartlett, K. R. (1999). The Relationship Between Training and Organizational Commitment In The Health Care Field,The Degree of Doctor of Philosophy, The University of Illınois, Urbana.
- Başaran İ. E.(2000). Örgütsel Davranış, Ankara, Umut Yayınevi.
- Blau, Peteer M. (1964). Exchange and Power in Social Life, MewTork, John Wiley and Sons.
Bowen, F. and Blackmon, K. (2003). Spirals of silence: the dynamic effecets of diversity on organizational knowing and learning, Management Learning, 40 (5), 569-585.
- Burke R. J. and Greenglass E. R. (2001). Hospital restructuring, work-family conflict and psychological burnout among nursing staff, Psychology and Health,16: 583-594.
- Chang, H. T., Chi, N. W. and Miao, M. C. (2007). Testing the relationship between three-component organizational occupational commitment and organizational occupational turnover ıntention using a non-recursive model, Journal of Vocational Behavior, 70, 352-368.
- Crossman, A. and Abou-Zaki, B. (2003). Job satisfaction and employee performance of lebanese banking staff, Journal Of Managerial Psychology, 18 (4), 368-376.
- Çakar N. D. ve Ceylan A. (2005). İş motivasyonunun çalışan bağlılığı ve işten ayrılma eğilimini üzerindeki etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (1) ,52-66.
- Çankır, B. (2016). Çalışanlarda pozitif ses çıkartma davranışı nasıl oluşur? Örgütsel güven, psikolojik sözleşme ihlali, lider-üye etkileşimi ile pozitif ses çıkartma davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 1-12.
- Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: bir araştırma, İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 1303-2860.
- Çekmecelioğlu, H.G. (2005). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: bir araştırma, CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
- Demir, H., Usta, R. ve Okan, T. (2008). İçsel pazarlamanın örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2),135-161.
- Dikili, A. (2013). Psikolojik sözleşme ile iş tatmini ilişkisine yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 205- 227.
- Edmondson, A. C. and Lei, Z. (2014). Psychological safety: the history, renaissance, and future of an interpersonal construct, Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior. 1(1), 23-43.
- Edmondson, A.C. (2003). Psychological safety and learning behavior in work teams, Administrative Science Quarterly, 44,2. 350-384.
- Erkuş, A. ve Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42 (2), ISSN: 1303-1732, 302-318.
- Farrell, D. and Rusbult, C. E. (1992). Exploring the exit, voice, loyalty, and neglect typology: the ınfluence of job satisfaction, quality of alternatives, and ınvestment size, Employee Responsibilities and Rights Journal, 5 (3), 201-218.
- Fulford, M. D. (2005). That’s not fair!: the test of a model of organizational justice, job satisfaction, and organizational commitment among hotel employees, Journal of Human Resources in Hospitaliyt&Tourism, 4 (1), 73-84.
- Gouldner, A. W. (1960). The Norm Of Reciprocity: A Preliminary Statement, American Sociological Review, 25(2), 161-178.
- Guest, D., E. (2004). The psychological contract and good employment relations, www.lrc.ie/documents/.../davidguest.ppt (Erişim Tarihi: 18.06.2010 ).
- Hair, J.F. , Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E. (2010). Multivariate Data Analysis. Prentice Hall, NJ.
- Hirschman, A. O. (1970). Exit, Voice and Loyalty: Responses to Decline In Firms, Organizations, and States, Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Kahn WA. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work, Acad. Manag. 33:692–724.
- Kim, S. (2005). Factors affectıng state government ınformatıon technology employee turnover ıntentıons, The American Review of Public Administration, 35(2): 137-156.
- Mann, S. (2007). Expectations of emotional display in the workplace, Leadership & Organizational Development Journal, 28 (6), 552-570.
- Mimaroğlu, Hande (2008). Psikolojik sözleşmenin personelin tutum ve davranışlarına etkileri: tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Misican,Ö. D. ve Bedir, E. (2017). Çalışma hayatında yaşanan değişimin ortaya çıkardığı R kuşağının psikolojik sözleşme algısı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 19/1, 242-273.
- Mowday, R. T.,Porter, L. W. and Steers, R. M. (1982). Employee- Organization Linkages, The Psychology of Commitment. Absenteeism and Turnover. New York: Academic Press.
- Pekdemir, I., Koçoğlu, M. ve Gürkan, G.Ç. (2014). Özerklik ve ödüllendirme algılarının çalışan performansı üzerindeki etkisinde çalışanın inovasyona yönelik davranışının aracılık rolüne yönelik bir araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43, 2, 332-350.
- Premeaux, S.F. and Bedaian, A.G. (2003). Breking the silence: quiescence and acquiesce as responses to perceived injustice, Research in Personal and Human Resources Management, 20, 331- 369.
- Öner, U. ve Gümüş, A. (2000). Kurt Lewin ve alan kuramı: Lewin’in çocuk psikolojisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1), 9-27.
- Scandura, T.A. and Lankau, M. (1997). Relationships of gender, family responsibility and flexible work hours to organizational commitment and job satisfaction, Journal of Organizational Behavior, 18(4), 377-391.
- Schepers, J., Jong, A., Wetzels, M. and Ruyter,K., (2007). Psychological safety and social support in gropuware adoption, A Multi-level Assessment in Education, Computers and Education 51(2008).757-775.
- Sennett, R. (2009). Yeni Kapitalizm Kültürü (Çev. Aylin Onacak). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Sergeant, A. and Frenkel, S. (2000). When do customer contact employees satisfy customers?, Journal of Service Research, 3 (1), 18-34.
- Şener, E, Çetinkaya, F, Yüksel, A. ve Akkoca, Y . (2018). Pozitif ses çıkartma davranışının öncülü olarak iletişim doyumu, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), 165-175.
- Ural, A., Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara, Detay Yayıncılık.
- Yener, S., (2018). Psikolojik rahatlık algısının otantik liderliğin sinizm üzerindeki etkisinde aracı rolü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 13, S. 1, 1- 14.
- Yener, S., (2015). Psikolojik rahatlık ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması, Sosyal Bilimler Araştırması Dergisi, 280-305.
- Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T.S., and Peterson, S. J. (2008).
Authentic leadership: development and validation of a theory-based measure, Journal of Management, 34 (1), 89-126.
- Walsh J. P., Ashford S. J. and Hill, T., E.. (1985). Feedback Obstruction: The infuence of the information environment on employee turnover intention, Human Relations, 38(1), 23-46.
- Wherry, S. (2012). Authentic leadership, leader-member exchange, and organizational citizenship behavior:a multilevel analysis.
- https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1091&context=aglecdiss (Erişim Tarihi: 20.01.2019).