Deniz ERDİK YILDIRIM, Şule ERDEM TUZLUKAYA

Algılanan Güç Kaynakları ile Örgütsel Sinizm Boyutları İlişkisi: Türk Savunma Sanayii’nde Bir Araştırma

Amaç – Türk Savunma Sanayii’nde faaliyet gösteren Kamu Kurum Kuruluşları ile özel sektör firmalarının algıladıkları güç kaynakları ile örgütsel sinizmin boyutları arasındaki ilişkinin ortaya konmasıdır. Yöntem – Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılarak, anket yöntemi ile veriler elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Türk Savunma Sanayiinde faaliyet gösteren Kamu Kurum ve Kuruluşları ile özel sektörde faaliyet gösteren örgütlerin çalışanları oluşturmaktadır. Çalışmada parametrik olmayan istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. İki bağımsız sayısal değişken arasındaki ilişkiler ise Spearman’s Rho korelasyon katsayısı ile yorumlanmıştır. Bulgular – Araştırmanın bulgularında, ödüllendirme, uzmanlık ve yasal güç kaynaklarının sinik tutumdan uzaklaştıran faktörler olduğu saptanmış, ancak karizmatik güç kaynağı ile bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyut arasında herhangi bir ilişki saptanmamıştır. Zorlayıcı güç kaynağında ise güç kullanımı arttıkça çalışan sinik tutum seviyesinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Tartışma – Çalışmanın en önemli katkısı, alanyazından farklı olarak Türk Savunma Sanayii özelinde gerçekleştirilmesidir. Buna göre, algılanan güç kaynakları ile örgütsel sinizm arasında ilişkinin varlığı literatür ile benzerlik göstermekte ancak ters yönlü bir etkileşim bulunmaktadır.

Relationship Between The Perceived Power Sources Organizational Cynicism Dimensions of Employees: A Study in Turkish Defence Industry

Purpose – The aim of this study is reveal the relationship between power sources and organizational cynicism dimensions of public institution organizations and private sector companies operating in Turkish Defense Industry. Design/Methodology/approach – A quantitative approach is carried out and a survey is used for data collection. The sample of the study consisted of defence industry employees. Nonparametric statistical methods were used in the study. The relationships between two independent variables were interpreted with Spearman’s Rho correlation coefficient. Findings – In the findings of the research, it was determined that reward, expert and legitimate power sources were factors that removed cynical attitude from workers’ perception. However, results showed that there is no relation between the cognitive, affective and behavioural dimensions and referent power source. In terms of coercive power source, it is found that, as the use of power increases, workers cynic attitude level is also increased. Discussion – The most important contribution of the study is that it is realized in Turkish Defense Industry. Accordingly, the existence of the relationship between perceived power sources and organizational cynicism is similar to the literature but there is an inverse interaction.

PDF

___

Abraham, R. (2000). Organizational Cynicism: Bases and Consequences, Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
Ağçay, F. (2015). Liderin Güç Kaynakları Kullanımı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Akar, N.Y. (2010). Psikolojik Sözleşme İhlalleri Bağlamında Örgütsel Sinizm Üzerine Kuramsal Bir Araştırma, Turizmde İnsan Kaynakları Gelişimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 43-60.
Altınkurt, Y., Yılmaz, K., Erol, E. ve Salalı, E.T. (2014). Okul Müdürlerinin Kullandığı Güç Kaynakları İle Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki, Journal of Teacher Education and Educators, 3 (1), 25-52.
Anderson, C., John, O. P., ve Keltner, D. (2012). The Personal Sense of Power, Journal of Personality, 80 (2), 313-344.
Andersson, L. M. (1996). Employee Cynicism: An Examination Using a Contract Violation Framework. Human Relations, 49(11), 1395–1418.
Atmaca T. (2014) Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Türleri ile Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Aydın, Ş. ve Coşkun, R. (2007). Örgütsel Güce İlişkin Eleştirel Bir Çözümleme, Akademik İncelemeler Dergisi (AID), 2(2), 97-128.
Baldwin, D.A. (1978). Power and Social Exchange, The American Political Science Review, 72, 1229-1242
Blanca, G. ve Ramona, T. (2016). Change, Resistance to Change and Organizational Cynicism, Studies in Business and Economics, 47-54
Boonstra, J.J. ve Gravenhorst, K.M.B. (1998). Power Dynamics and Organizational Change: A Comparison of Perspectives, European Journal of Work and Organizational Psychology, 97-120.
Brandes, P., ve Das, D. (2006). Locating behavioral cynicism at work: Construct issues and performance implications. In Employee health, coping and methodologies (233-266). Emerald Group Publishing Limited.
Brandes, P., Dharwadkar, R. ve Dean, J.W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee and Supervisor Perspectives On Work Outcomes, Eastern Academy of Management Proceedings, 2 150-153
Brandes, P.M. (1997). Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences. Dissertation of Doctor of Philosophy
Brass, D. J. (2017). Intraorganizational power and dependence. The Blackwell companion to organizations, 138-157.
Chiaburu, D. S., Peng, A. C., Oh, I. S., Banks, G. C. ve Lomeli, L. C. (2013). Antecedents and Consequences of Employee Organizational Cynicism: A Meta-Analysis, Journal of Vocational Behavior, 83(2), 181-197.
Cutler, I. (2000). The Cynical Manager. Management Learning, 31(3), 295–312.
Davis, W. D., ve Gardner, W. L. (2004). Perceptions of politics and organizational cynicism: An attributional and leader–member exchange perspective. The leadership quarterly, 15(4), 439-465.
Dean Jr, J. W., Brandes, P., ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
Demir, K. (2017). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kaynakları ile Öğretmenlerin Sinizm Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Demir, H., ve Okan, T. (2008). Etkileşimsel ve dönüşümsel liderlik: Bir ölçek geliştirme denemesi. Yönetim, 19(61), 72-90.
Doğan, M. (2014). Karizmatik Liderlik Bağlamında Türk Siyasetçilerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya
Doğan, S., ve Uğurlu, C. T. (2014). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranişlari ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algilari arasindaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 489-516
Fiske, S. T., ve Berdahl, J.(2007). Social power, A. W. Kruglanski ve E. T. Higgins (Eds.), Social psychology: Handbook of basic principles, New York, NY, US: Guilford Press, 678-692
Fleming, P ve Spicer, A. (2003). Working at a cynical distance:Implications for power, subjectivity and resistance, Organization, 10(1), 157-179
French, J.R.P. ve Raven, B. (1959). The Basis of Social Power, Studies in Social Power, 259-269
Goldner, F. H., Ritti, R. R., ve Ference, T. P. (1977). The production of cynical knowledge in organizations. American Sociological Review, 539-551.
Hava, D. ve Kwok-bun, C. (2012). Explaining Charisma: A Macro View Charismatic Leadership in Singapore: Three Extraordinary People, 13-25
Hoşgörür, V. (2016). Relationship between powerbases used by school administrators and teachers’ organizational cynicism behaviours. Ponte Academic Journal, 72(5), 51-75.
James, M.S.L. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of the Potential Positive and Negative Effects on School Systems, The Florida State University.
Johnson, J.L. ve O'Learly-Kelly, A.M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: not all social exchange violations are created equal, Journal of Organizational Behavior, 24, 627-647.
Kalağan, G. ve Güzeller, C.O. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97
Kalağan, G. (2009). Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Destek Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, 2009
Karakostas, A., ve Zizzo, D. J. (2016). Compliance and the power of authority, Journal of Economic Behavior & Organization, 124, 67-80.
Kelman, H. C. (1958). Compliance, identification, and internalization three processes of attitude change. Journal of conflict resolution, 2(1), 51-60.
Köklü, N.(1995). Tutumların Ölçülmesi ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılması, 81-93
Kurt, İ. (2014). An Exploration of the Relationship Between Organizational Identification and Cynicism: The Role of Authentic Leadership, International Journal of Business and Management Studies, 130-140
Mantere, S. ve Martinsuo, M.(2001). Adopting and Questioning Strategy: Exploring the roles of cynicism and dissent, 17th EGOS - European Group for Organization Studies Colloquium, Lyon, 1-25
Meydan, C.H. ve Polat, M. (2010). Liderin Güç Kaynakları Üzerine Kültürel Bağlamda Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 123-140
Meydan, C.H. (2010). Örgüt Kültürü, Örgütsel Güç ve Örgütsel Adalet Algılarının Bireyin İş Tatmini ve Örgüte Bağlılığı Üzerine Etkisi: Kamuda Bir Araştırma, Doktora Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Naus, A.J.A.M.(2007). Organizational Cynicism on The Nature, Antecedents, and Consequences of Employee Cynicism Toward The Employing the Organization, Maastricht: Maastricht University Press.
Özkalp, E., Varoğlu, A., Varoğlu, D., Kırel, A.Ç. ve Acar, P. (2013). Örgütlerde Güç ve Politika, Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Yayın No: 2847, Eskişehir
Palmer, M. ve Hyman, B. (1993). Yönetimde Kadınlar, Rota Yayın
Paulsen,R. (2016). In the mood for obedience: Despair, cynicism, and seduction among employment service employees. Culture and Organization, 24 (5), 365-85
Rose, A., Duschinsky, R.ve Macnaughton, J. (2007). The Art of Medicine: Cynicism as a Strategic Virtue, The Lancet, Cambridge University, Cambridge
Salancik, G.R. ve Pfeffer, J. (1977). Who Gets Power - And How They Hold On It: A Strategic-Contingency Model of Power, American Management Associations, 3-21
Sığrı, Ü. ve Gürbüz, S. (2015). Örgütsel Davranış, İstanbul: Beta Yayınları
Smith R.(2010). Social Work, Risk, Power, Sociological Research Online
Şeşen H. (2011). Örgütlerde Kuralcılık ve Hiyerarşi Eğiliminin Liderlerden Duyulan Tatmine Etkisinde Adalet Algısının Aracılık Rolü, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,105-120
Şeşen,H (2010). Öncülleri Ve Sonuçları İle Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayii’nde bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi
Tokgöz N. ve Yılmaz H.(2008). Örgütsel Sinisizm: Eskişehir ve Alanya'daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, 283-305
Yukl G. (2013). Leadership in Organizations, New York, Prentice Hall