Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Konaklama İşletmeleri Çalışanları Kişilik Özelliklerinin İş Doyumu Düzeyleri Üzerindeki Etkisi

Amaç - Bu çalışma, TRA2( Iğdır, Kars, Ağrı, Ardahan) bölgesinde yer alan konaklama işletmeleri çalışanlarının kişilik yapılarını belirlemek ve kişilik ile iş doyumu arasında ilişki olup olmadığını tespit etmeye yöneliktir. Yöntem - Verilerin analizi için AMOS 22 ve SPSS 15.0 kullanılmış. Katılımcıların ait demografik bilgiler frekans ve yüzde tablosu olarak; faktör ortalama ve standart sapmaları betimsel analiz tablosu şeklinde, ölçekler arasındaki ilişki ise yol analizinden faydalanılarak sunulmuştur. Bulgular - Ölçeklerin betimsel analiz sonuçlarına göre; gelişime açıklık, sorumluluk, dışa dönüklük ve nevrotiklik (duygusal dengesizlik) kişilik boyutları puanlarının orta düzeyde; uyumluluk kişilik özelliği boyutu puanının orta-yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre; gelişime açıklık kişilik özelliğinin iş doyumu üzerinde pozitif yönlü, nevrotiklik( duygusal dengesizlik) kişilik özelliğinin iş doyumu üzerinde negatif yönlü etkisi olduğu görülmüştür. Gelişime açıklık kişilik özelliğinin puanlarının artması iş doyumu puanlarının artmasına neden olur. Nevrotiklik(duygusal dengesizlik) puanları arttıkça iş doyumu puanları azalmaktadır. Öz disiplin, dışa dönüklük ve uyumluluk kişilik özelliği boyutlarının iş doyumu üzerinde anlamlı etkisi yoktur. Tartışma - Konaklama hizmeti sunan işletme çalışanlarının kişilik özelliklerinin belirlenerek, kişilik özelliğine uygun yerlerde çalıştırılması, müşteri memnuniyeti ve işletmelerin devamlılıkları acısından hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada kişilik özellikleri konaklama hizmeti sunan işletme çalışanlarının iş doyum düzeylerini etkilediği görülmüştür. Konaklama işletmesi çalışanlarının hizmet etme isteği olan, müşterilere hizmet sunmaktan hoşlanan, işini severek yapan kişilik özelliği taşıyan bireylerden oluşturulması önerilir.

The Effects of Personal Characteristics of Employees in Accommodation Business on Job Satisfaction Levels And Five Factor Personal Characteristics

Purpose - This study aims to determine the personality structures of the employees of the accomodation enterprises located in the TRA2( Igdır, Kars, Ağrı, Ardahan) region and to determine whether there is relationship between personality and jop satisfaction. Design/methodology/approach - AMOS 22 and SPSS 15.0 have been used for data analysis. Demographic information of the participants as frequency and percentage table; factor averages and standard deviations in descriptive analysis table the relationship between the scales are presented using the path analysis. Findings - According to the descriptive analysis results; openness to development, responsibility, extroversion and neuroticism (emotional imbalance) personality dimensions scores are moderate; The compatibility personality trait dimension score is medium-high. According to the results of the research; openness to development personality trait had a positive effect on job satisfaction and neuroticism (emotional imbalance) personality trait had a negative effect on job satisfaction. The increase in personality trait scores leads to an increase in job satisfaction scores. Job satisfaction scores decrease as neuroticism (emotional imbalance) scores increase. Self-discipline, extraversion and compliance dimensions haven’t a significant effect on jop satisfaction. Discussion-Determining the personality characteristics of business employees providing accommodation services, working in places appropriate to personality characteristics, is vital for customer satisfaction and continuity of businesses. In this study, it has senen that personality traits affect job satisfaction levels of business employees providing accommodation services. It is recommended that the accommodation employees are formed by individuals who have a desire to serve, who like to serve customers, and who like do their job.

PDF

___

Allport, Floyd Henry (1967), “Social Psychology”, Houghton Mifflin Company, Boston Barrıck, M.R., Mount, M., K. (1991), “The Big Five Personality Dimentions and JobPerformance: A Meta-Analysis.”, Personnel Psychology, Vol. 44, No. 1, s.1-26.
Bolat, T. (2008). Dönüşümcü liderlik, personeli güçlendirme ve örgütsel vatandaşlık İlişkisi, Ankara: Detay Yayıncılık.
Burger, J,M.,” Kişilik”, Kaknüs Yayınları, 1.Basım, Türkçesi İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu ,İstanbul,2006.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri Analizi El Kitabı (14. baskı). Pegem akademi, Ankara.
Bir, A. A. (Ed.). (1999). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Barrıck, M.R., Mount, M., K. (1991), “The Big Five Personality Dimentions and JobPerformance: A Meta-Analysis.”, Personnel Psychology, Vol. 44, No. 1, s.1-26.
Costa, P.T., ve McCrae, R.R.(1985). The NEO Personality Inventory manual, Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Costa, P. T. Jr. Ve McCrae, R. R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PIR) and NEO Five-Factor (NEO-FFI) Inventory professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources
Costa, P. T., McCrae, R. R., & Dye, D. A. (1991). “Facet Scales for Agreeableness and conscientiousness”; a Revision of the NEO Personality Inventory. Personality and Individual Differences, (12) 9, 887-898.
Cloninger S. C.,(2004).Theories Of Personality Understanding Persons, Fourth Edition, New Jersey, Person Prentice Hall.
Chamorro-Premuzıc, T., (2005), Personality And Intellectual Competence, Mahwah,Nj, Usa Lawrence Erlbaum Associates Incorporated
Cribbin, J. J.(1972). Effective managerial leadership. New York: American Management Association
Çınar, H. (2011). Eğitimde internet kullanımı ve internet etiği: Büro yönetimi ve sekreterlik programı öğrencileri üzerinde beş faktör kişilik modeli ile bir araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies, 3(6).
Dubrın, Andrew (1994), Applying Psychology: Individual and Organizational Effectiveness, Prentice-Hall, Englewood Cliffs New Jersey.
Hogan, R.(2009) Kişilik ve Kurumların Kaderi, (Çev. Kölay, S.Y.), Remzi Kitabevi, İstanbul,
Demirkan, S. (2006). Özel sektördeki yöneticilerin ve Çalışanların bağlanma stilleri, kontrol odağı, iş doyumu ve beş faktör kişilik özelliklerinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Dede, B.,(2009) “Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri:Bankalar Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi
Demirci, S. (2003). Öğretmenlerde beş faktör kişilik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TrabzonSosyal Bilimler EnstitüsüTrabzon.
Day, D.V. ve Bedeian, A.G. (1995). “Personality similarity and work-related outcomes among African-American nursing personnel: A test of the supplementary model of person-environment congruence”. Journal of Vocational Behavior, 46, 55-70.
Digman, J.M. (1990). Personality Structure: Emergence of the Five – Factor Model. Annual Review of Psychology, 41, 417-440
Eroğlu, F., 1998, Davranış Bilimleri. 4.Basım, Beta Yayın Dağıtım, İstanbul.
Goldberg, L.R. (1990). The structure of phenotypic personality traits. American Psychologist 48(1), 26–34.
Gürbüz S, Şahin F (2014) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Felsefe-Yöntem Analiz), (Seçkin Yayıncılık, Ankara).
Hogan, R.(2009) Kişilik ve Kurumların Kaderi, (Çev. Kölay, S.Y.), Remzi Kitabevi, İstanbul,
Judge, T. A., Heller, D. ve Mount, M. K. (2002). Five-Factor Model of Personality and Job Satisfaction: A Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 87 (3), 530541.
Judge, T. A., Heller, D. ve Mount, M. K. (2008). Five-Factor Model of Personality and Job Satisfaction: A Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 87 (3), 530541.
Kalaycı . (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (Asil, Ankara).
Oshagbemi, T. (2000) “Is Length Of Service Related To The Level Of Job Satisfaction?”, International Journal Of Social Economics, 27 (3), Pp. 88
Organ, D.W. ve Lingl, A. (1995). “Personality, satisfaction, and organizational citizenship behavior”. Journal of Social Psychology, 135, 339-350
Özdamar. K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (4. Baskı). Kaan Yayınları, Eskişehir
Robbıns, S. P. ve Judge, T. A. (2015). Organizational Behavior. İnci Erdem (Ed.),Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Yayınları.
Uyan, G. (2002). Öğretmenlerin iş değerleri, kişilik özellikleri ve iş tatminleri arasındaki ilişkilerin in elenmesi: MEB’e bağlı resmi ve özel eğitim kurumlarında gerçekleştirilen bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Pool, S, Pool, B. (2007). A management development model measuring organizational commitment and its impact on job satisfaction among executives in a learning organization. Journal of Management Development, 26 (4), 353369.
Prıce, J.L. Mueller, C.W. (1981), “A Casual Model of Turnover for Nurses,” The Academy of Management Journal, 24: 545.
Seçmen. S. (2001). Amirlerin Liderlik Tarzları ve Kişilik Özellikleri ile İlgili Değerlendirmelerin İş Tatmini Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversiresi.
Shaye, A.(2009) “Infidelity in Dating Relationships: Do Big Five Personality TraitsandGenderInfluence Infidelity?”, Doctoral Dissertation, Alliant International University, California.
Solmus, Tarık (2006), “İs Yasamında Kullanılan Kisilik Ölçüm Araçları: Hangisi Doğru, Hangisi Kötü?”,
Somer, Oya, Mediha Korkmaz, Arkun Tatar (2004), Kuramdan Uygulamaya BesFaktör Kisilik Modeli ve Bes Faktör Kisilik Envanteri (5FKE), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No.128, İzmir.
Somer, O. (1998). Türkçe’de Kişilik Özelliği Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş Faktör Modeli. Türk Psikoloji Dergisi, 13 (42), 17-32.
Tanoff. GF. (1999). Jop Satisfaction and Personality : The Utility of Five- Factor Model of Personality. Dıstrıbutıon Statement A Approved For Public Release Distribution Unlimited.
Toy, S. (2007). Mühendislik ve hukuk fakülteleri öğrencilerinin iletişim becerileri açısından karşılaştırılması ve iletişim becerileriyle bazı değişkenler arasındaki ilişkiler, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tokar, D.M. ve Subich, L.M. (1997). “Relative contributions of congruence and personality dimensions to job satisfaction”. Journal of Vocational Behavior, 50, 482-491.
Throsen, C.J., Kaplan, S.A., Barsky, A.P., de Chermont, K. ve Warren, C.R. (2003). “The affective underpinnings of job perceptions and attitudes: A meta-analytic review and integration”. Psychological Bulletin, 129, 914-945.
Luthans, F.(1989). Organizational Behavior (10. Edition), McGraw-Hill.
Martinez.Benet, OP. John. (1998). Los Cinco Grandes across cultures and ethnic groups : Multitrait- multimethod analyses of Big Five in Spanish and English. Journal of Personality and Social.
Mete, C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleriile iş tatminleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mushonga ve Torrance. (2008). Assessing the relationship between followership and the big five factor model of personality. Review of Business Research.
Nikolaou, I. ve Robertson, I.T. (2001). “The five-factor model of personality and work behavior in Greece”. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 161-186.
Watson, D. ve Clark, L.A. (1992). “On traits and temperament: General and specific factors of emotional experience and their relation to the five-factor model”. Journal of Personality, 60, 2, 441-476.
Yazgan İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E., (2008). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem AkademiYayıncılık. Yelboğa, Atilla (2006), “Kisilik Özellikleri ve İs Performansı Arasındaki İliskinin İncelenmesi”, İs-Güç Endüstri İliskileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt. 8,Sayı. 2.
York, K.L. and John, O.P. (1992). The four faces of eve: A typological analysis of women’spersonality at midlife. Journal of Personality and Social Psychology, 63, 494-508.
Zel, U. (2007). Yönetimde kişilik ve kişilik teorileri. S. Güney (Ed.), Yönetim ve organizasyon (s.491–528). Ankara: Nobel Yayınları
Zodeck, S. ve Mosier, K.L. (1990). “Work in the family and employing organization”. American Psychologist, 45, 240-251.