NİHAT ERİM’İN DEMOKRAT PARTİ İKTİDARININ BAZIFAALİYETLERİNE YÖNELİK MUHALEFETİ (1950-1954)

1950 Genel Seçimleri, CHP yöneticileri için beklenmedik birşekilde sonuçlanmıştır. Özellikle CHP’nin seçimlerikazanması durumunda başbakanlık koltuğuna oturmasıbeklenen Nihat Erim için şok etkisi yaratmıştır. Hayalkırıklığına uğrayan Erim, 1950 Seçimlerinin sonuçlarını bir“kaza” olarak görmüş ve “milletin DP tarafından 1950’yekadar geçen zaman içinde aldatıldığı”, “14 Mayıs’ta milletinaldanma duygusuna kapılarak DP’yi iktidara getirdiği” tezinisavunmaya başlamıştır. 1946-1950 yılları arasında uzlaşmacıbir siyasi portre çizmiş olan Erim, halka gerçekleri anlatmakve göstermek adına dört yıl boyunca DP iktidarına yönelikuzlaşmaz ve amansız bir muhalefet politikası yürütmüştür.CHP Genel Başkanı İnönü’den aldığı örtülü destekle ve UlusGazetesi’nin başında olmanın verdiği avantajlarla sertmuhalefetini, CHP’nin genel politikası haline getirmiştir.Eleştirilerinin odak noktası, rejimin geleceği ile ilgilikonulardı. Muhalefetteyken demokratik ilerlemeyihızlandıracağı sözünü veren DP, iktidara geldikten sonrasözünü unutarak tam tersi bir politika izlemeye başlamıştır.Erim tarafından, DP’nin gerçek amacının diktatörlük kurmakolduğu seçmene anlatılmasına rağmen; 1954 GenelSeçimlerinde seçmen yine DP’yi tercih etmiştir. Erim’in1954 Seçimlerini, önceki seçimlerin aksine, olgunluklakarşılayıp kabullendiği ve sert muhalefet metodunudeğiştirdiği görülmüştür.

Nihat Erim’s Opposition to Some Activity of The Democratic Party Government (1950-1954)

The 1950 General Elections resulted unexpectedly forRPP administrators. It had a shocking effect especiallyfor Nihat Erim, who was expected to be prime ministerin case the RPP wins the elections. Erim wasdisappointed and he considered the results of the 1950elections as an "accident" and started to defend thethesis that "the nation was deceived by the DP until1950," “on May 14th, the nation got the feeling ofdeceit and brought the DP to power”. Erim, who haddrawn a conciliatory political portrait between 1946and 1950, pursued an uncompromising and ruthlessopposition policy towards the DP government for fouryears to tell and show the truth to the public. With thecovert support he received from RPP Chairman İnönüand the advantages of being the head of UlusNewspaper, he turned his harsh opposition into thegeneral policy of the RPP. The focus of his criticismwas on issues related to the future of the regime. TheDP, which promised to accelerate the democraticprogress while in opposition, forgot its promise aftercoming to power and started to follow an oppositepolicy. Although it was explained by Erim to the votersthat the real purpose of DP is to establish a dictatorship;in the 1954 General Elections, the voters againpreferred DP. Unlike the previous elections, Erimaccepted the result of 1954 Elections with maturity andchanged his harsh opposition method.

PDF

___

AHMAD, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980, 4.Baskı. Hil Yayınları, İstanbul, 2010.
AKŞİN, Sina, Kısa Türkiye Tarihi, 21.Basım, Türkiye İşbankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2016.
ARCAYÜREK, Cüneyt, Açıklıyor-2: Yeni İktidar Yeni Dönem 1951-1954, 2. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1985.
ARCAYÜREK, Cüneyt, Açıklıyor-1: Demokrasinin İlk Yılları 1947-1951, 2. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1985.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, İkinci Adam 1950-1964, C. III, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2011.
BAĞCI, Hüseyin, Demokrat Parti Dönemi Dış Politikası, İmge Kitabevi, Ankara, 1990.
BARUTÇU, Faik Ahmet, Siyasi Anılar 1939-1954, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1977.
BİLA, Hikmet, CHP 1919-1999, Doğan Kitap, İstanbul, 1999.
BÖLÜKBAŞI, Deniz, Türk Siyasetinde Anadolu Fırtınası Osman Bölükbaşı, Doğan Kitap, 2.Baskı, İstanbul, 2005.
BURÇAK, Rıfkı Salim, Türkiye’de Demokrasiye Geçiş 1945-1950, Olgaç Yayınevi, Ankara, 1979.
ÇAKMAK, “Fevzi, Halkevlerinin Kapatılması ve Cumhuriyet Halk Partisi Mallarına El Konulması”, History Studies, 7/3, 2015, ss.1-21.
ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950’den Günümüze, 5.Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2013.
ÇELİK, Esma Torun, “Kocaeli Milletvekili Nihat Erim’in Türk Siyasi Hayatına Etkileri”, Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-II, Kocaeli, 2015, ss. 2011-2038.
EKİNCİKLİ, Mustafa, İnönü-Bayar Dönemleri Türk Dış Siyaseti, 2. Baskı, Berikan Yayınevi, Ankara, 2010.
ERER, Tekin, On Yılın Mücadelesi (Türkiye’de Parti Kavgalarının İkinci Cildi), Ticaret Postası Matbaası, İstanbul, 1963.
ERİM, Nihat, Günlükler 1925-1979, C. I, Yay. Haz. Ahmet Demirel, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005.
EROĞUL, Cem, “Çok Partili Düzenin Kuruluşu: 1945-1971”, Geçiş Sürecinde Türkiye, Derleme: Irvin C. Schınk, E. Ahmet Tonak, 6.Baskı, Belge Yayınları, İstanbul, 2013.
EROĞUL, Cem, Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, 4.Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2003.
GEZGÜÇ, Gözde Müşerref, Arjantin (1976), Brezilya (1964), Şili (1973), Ve Türkiye’de (1980) Askeri Darbeler: Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla, 2017.
GÜNGÖR, Süleyman, Muhalefette CHP, Alternatif Yayınları, Ankara, 2004.
KARATAŞ, İsrafil, İsmail Nihat Erim’in Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri (1912-1980), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya, 2020.
KARPAT, Kemal, Türk Demokrasi Tarihi, 6.Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2015
ÖYMEN, Altan, Öfkeli Yılları. 5.Baskı, Doğan Kitap, İstanbul, 2009.
SAROL, Mükerrem, Bilinmeyen Menderes I, Kervan Yayınları, İstanbul, 1983.
TANÖR, Bülent, Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri, 9.Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2008.
TOKER, Metin, Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları 1944-1973: DP Yokuş Aşağı 1954- 1957, 3.Baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1991.
TOKER, Metin, Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları 1944-1973: DP’nin Altın Yılları 1950- 1954, 2.Baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1991.
TOKER, Metin, Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları 1944-1973: Tek Partiden Çok Partiye 1944-1950, 2.Baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1990.
TUNCER, Erol, Osmanlı’dan Günümüze Seçimler 1877-1999, Tesav Yayınları, Ankara, 2002.
URAN, Hilmi, Hatıralarım (1908-1950), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2008.
YILDIZ, Nuran, “Demokrat Parti İktidarı (1950-1960) ve Basın”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51/1, 1996, ss.481-505.
Akis
Akşam
Cumhuriyet
Dünya
Halkçı
Hürriyet
Son Havadis
T.C. Resmi Gazete
Türk Sesi
Ulus
Vatan
Yeni Ulus
Zafer