Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası

Bu çalışma 20042013 yılları arasında Türkiyede programdeğerlendirme alanında yapılan araştırmaları yöntem özellikleri,örneklem grupları, içerik özellikleri, program değerlendirme türüve değerlendirmeye ilişkin alınan kararlar açısından içerik analiziyaparak eğilimlerinin hangi yönde olduğunu tespit etmeyiamaçlamaktadır. Çeşitli veri tabanları yoluyla elde edilenaraştırmalar, Sözbilir, Kutu ve Yaşar (2012) tarafından geliştirilen Makale Sınıflama Formu kullanılarak içerik analizine tabitutulmuştur. Araştırmalar hem eğilimleri açısından incelenmişhem de içerik analizi çalışmalarından biri olan meta-sentezyöntemi kullanılarak tematik olarak analiz edilmiştir. Sistematikolarak yapılan tarama sonucunda belirtilen yıllar arasındagerçekleştirilen 21 makale, 9 yüksek lisans tezi ve 8 doktora teziolmak üzere toplamda 38 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalarda ençok nicel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) desenikullanılırken, veri toplama aracı olarak anket, ölçek ve görüşmeformlarının sıklıkla kullanıldığı; veri analiz yöntemleri arasındada betimsel veri analizinin en çok tercih edildiği belirlenmiştir.Araştırma bulgularına göre araştırma türü açısından betimselçalışmaların sıklıkla tercih edildiği; Matematik, Fen ve Teknolojiile İngilizce derslerinin en çok değe rlendirilen dersler olduğu vearaştırma alanı olarak çalışıldığı belirlenmiştir. Örneklem grubuolarak ilköğretim ve lisans düzeyindeki öğrenciler ileöğretmenlerin, örneklem büyüklüğü olarak ise 101 -300 ile 301 -1000 kişi arasında değişen grupların; örnekleme tekniği olarak darastgele, küme ve amaçlı örnekleme tekniklerinin daha çok tercihedildiği ortaya çıkmıştır.

Content analysis and trends of curriculum evaluation research: 2004-2013

This study aims to present the trends of research on curriculumevaluation through analyzing research methods, sample, contentfeatures, curriculum evaluation models and decisions made onevaluation undertaken the years of 2004-2013 in Turkey. Theresearch obtained using different databases were subjected tocontent analysis with paper classification form developed bySözbilir, Kutu, & Yaşar (2012). Research were examined in termsof trends and subjected to thematic analysis by using meta- synthesis method. A total of 38 studies 21 of which are researchart icle, 9 master thesis and 8 doctoral thesis were reached as aresult of systematic survey in a given years. Survey design amongquantitative research methods was used mostly in selectedstudies, questionnaire, scale and observation forms were usedfrequently as data collection tool and descriptive analysis wasmostly used among data analysis methods. According to researchfindings descriptive studies were chosen frequently; Math,English, Science and Technology were determined as mostlyevaluated courses and research area. Primary and high schoolstudents and teachers were the most commonly used samplegroup, the sizes of samples most commonly ranged between 101 - 300 and 301 -1000; randomly, cluster and purposeful samplingwere determined as used the most common sampling techniques.

PDF

___

Altmışdört, G., Işık, A ., & Yamaç, A. (2011). Yeni bir program değerlendirme modeline göre bir yabancı dil programının değerlendirilmesi. KHO Bilim D ergisi, 21 (1), 1 - 32.
Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Antalya.
Au, W. (2007). High-stakes testing and cur ricular control: A qualitative meta synthesis. Educational Researcher , 36, 258- 267 doi: 10.3102/0013189X07306523
Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim (5. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çalık, M., Ayas, A ., & Ebenezer, J. V. (2005). A review of solution c hemistry studies: Insights into students conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim , 39(174), 33- 38. doi: 10.15390/EB.2014.3412
Çiltaş, A., Güler, G ., & Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve U ygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), 565-580. Retrieved August 12, 2014, https://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/92e8bed36e01dfef0855b211ba378b6a30a.pdf
Demirel, Ö. (2012). Eğitimde program geliştirme (19. Baskı). Ankara, Pegem Yayıncılık
Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N., & Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 49- 64.
Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme (5.Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık
Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştir ilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının analizi; nitel bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 221 -25.
Erdoğan, M., Marcinkowski, T ., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of k‐8 environmental education research studies in Turkey, 1997- 2007. Environmental Education Research, 15(5), 525- 548.
Erdoğan, M., Kayır, Ç. G., Kaplan, H., Aşık, Ü. Ö., & Akbunar, Ş. (2015). 2015 yılı ve sonrasında geliştirilen öğretim programları ile ilgili öğretmen görüşleri: 2005-2011 yılları arasında yapılan araştırmaların içerik analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (1), 171 - 196.
Fer, S. (2011). Öğretim tasarımı (2. Baskı). Ankara: Anı yayıncılık. Finfgeld, D. L. (2003). Metasynthesis: The State of the Art -So Far, Qualitative Health Research, 13 (7), 893- 904.
Gökmenoğlu, T. (2014). Geniş Açı: Modeller ve yaklaşımlar açısından Türkiyede Program Değerlendirme Çalışmaları. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7) , 55- 70.
Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G ., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiyede eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi.
Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri, 12 (1), 177- 199. Retrieved March 9, 2014 http://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/7972cab07d24ffe7f4f650f176b78f8410a.pdf
Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M ., & Sözbilir, M. (2012). Türkiyedeki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve U ygulamada E ğitim Bilimleri, 12 (1), 443- 460. Retrieved March 9, 2014 http://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/44eb14b87ce61140a2e7cc8801d0305024a.pdf
Gözütok, F. D. (2001). Program değerlendirme. In M. Gültekin (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme ( pp.175- 190). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Güven, B., & İleri, S. (2006). Program değerlendirme kavramı ve ilköğretimde program değerlendirme çalışmalarına kuramsal bir bakış. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1 -2), 141 -163.
Karakaya, Ş. (2004). Eğitimde program geliştirme çalışmaları ve yeni yönelimler . Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
Kaya, Z. (1997). Eğitimde program değerlendirme sürecinin temel işlemleri. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 59- 72.
Klenowski, V. (2010). Curriculum evaluation: Approaches and methodologies . International Encyclopedia of Education. Elsevier Ltd. http://eprints.qut.edu.au/26163/1/
Klenowski_curriculum_evaluation.pdf adresinden 24.08.2014 tarihinde alınmıştır.
Kurtoğlu, M ., & Seferoğlu, S. S. (2011). Web destekli eğitime yöne lik yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi çalışması. Web Destekli Öğretim Uygulamaları Sempozyumu (WebDOU-2011), 27-28 Eylül 2011, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Marsh, C. J., & Willis, G. (2007). Curriculum: Alternative approaches, ongoing iss ues. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Oruç, Ş., & Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler öğretimi alanında yapılan tez çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121 - 132. Retrieved August 22, 2014, http://www.ide.konya.edu.tr/egtfakdergi/Sayilar/sayi%2026/26_10_EFD -2008- 034.pdf
Ozan, C ., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1 ) , 116- 136. Retrieved August 14, 2014, http://suje.sakarya.edu.tr/article/view/1024000117/5000012736
Sandelowski, M ., & Barroso, J. (2003). Toward a metasynthesis of qualitative findngs on motherhood in HIV -positive women, Research in Nursing & Health, 26, 153- 170.
Sanders, J. R ., & Nafziger, D. N. (1976). A basis for determining the adequacy Of evaluation design . OccasionalPaper No.6. Kalamazoo: Western Michigan University Evaluation Center.
Scriven, M. (1967). The methodology of evaluation. R.E. Stake (Ed.). Curriculum evaluation, Chicago: R and McNally.
Sözbilir, M ., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Issue , 1 -22. Retrieved March 12, 2014 http://www.usca.edu/essays .
Sözbilir, M., Kutu, H., & Yaşar, D. (2013). Türkiyede kimya eğitimi araştırmalarının durumu ve eğilimler . In M. Sö zbilir (Ed). Türkiyede kimya eğitimi (pp. 175- 204). İstanbul: Türkiye Kimya Derneği Yayın No: 22.
Sozbilir, M., Kutu, H., & Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In D. Jorde & J. Dillion (Eds). Science Education Reseach and Practice in Europe: Retrospective and Prospective (pp.341 - 374). Rotterdam: Sense Publishers.
Ulutaş, F ., & Ubuz, B. (2008). Matematik e ğitiminde araş tırmalar ve e ğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7, 614- 626.
Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme süreçler, yaklaşımlar ve modeller . Ankara: Anı yayıncılık.
Ültay, N., & Çalık, M. (2012). A thematic review of studies into the effectiveness of context- based Chemistry curricula. Journal of Science Education and Technology, 26(6), 686- 701. doi:10.1007/s10956- 011 -9357-5
Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme teoriler, teknikler. Ankara: Alkım Kitabevi.
Yıldırım, A ., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta-synthesis: A question of dialoguing with texts, Journal of Advanced Nursing, 53 , 311 -318.
Appendix 1. Analyzed Research (n=38)
Aközbek, A. (2008). Lise 1. sınıf matematik öğretim programının CIPP değerlendirme modeli ile öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Genel Liseler, Ticaret Meslek Liseleri, Endüstri Meslek Liseleri) . Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Arslan, A ., & Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. Sınıf sosyal bilgiler dersi yeni öğretim programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 175. Retrieved March 12, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&ano=74933.
Atila, M. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi ö ğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulanışı. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Bal, A. P., & Artut, P. SD. (2013). İlköğretim matematik programının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8), 805-812. doi: 10.9761/JASSS1868
Baykul, Y ., & Tertemiz, N. (2004). İlköğretim birinci, ikinci ve üçüncü sınıf matematik programı üzerine bir değerlendirme. Eğitim ve Bilim, 29(131), 40-49. Retrieved March 3, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&ano=3622.
Bayrak, B., & Erden, A. M. (2007). Fen bilgisi öğr etim programının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154. Retrieved March 3, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=e bsco&ano=89087.
Cansu, T. (2010). Anadolu Üniversitesi ilköğretimde teknoloji uygulamaları e - sertifika programının öğrenen görüşüne göre bağlam, girdi, süreç ve ürün (CIPP) modeli ile değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversite si, Eskişehir.
Çengel, M. (2007). İlköğretim dördüncü sınıf bilgisayar dersi programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Çoban, A. (2011). Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Dic le Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 28-45. Retrieved March 3, 2014, http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=6&sid=730d fc71 -936c - 4480- 8de9
Dağlar, S. G ., & Delil, A. (2012). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik programının öğrenci ve öğretmenlerce değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2), 68-93.
Retrieved March 10, 2014, http://www.turkegitimindeksi.com/PDFArticle.aspx Demirel, M. (2010). İlköğretim ve ortaöğretim kurumları sınıf rehberlik programının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156) . Retrieved Marc h 5, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&ano=112302
Dereobalı, N., & Ünver, G. (2009). Okulöncesi öğretmenliği lisans programı derslerinin öğretim elemanları tarafından genel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 161 -181. Retrieved March 4, 2014, http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=11&sid=730dfc71 - 936c -4480-8de9
Epçaçan, C ., & Erzen, M. (2008). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Ara ştırmalar D ergisi, 1 (4), 182- 202. Retrieved August 10, 2014, http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt1/sayi4/sayi4pdf/epcacan_erzen.pdf .
Er, K.O. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf İngilizce de rsi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Erdogan, M ., & Tuncer, G. (2009). An evaluation of a course: Education and awareness for sustainability . International Journal of Environmental and Scien ce Education, 4(2), 133- 146.
Erdoğdu, M ., & Öçalan, M. (2010). İlköğretim 2. kademe beden eğitimi ders programının değerlendirilmesine ilişkin beden eğitimi öğretmenlerinin görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(4) , 151 - 162. Retrieved March 7, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&ano=129918.
Gerede, D. (2005). İhtiyaç analizi yoluyla progra m değerlendirme: Anadolu üniversitesi yoğun İngilizce programı mezunlarının algılamaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Gül, T. (2012). Türkiyedeki turizm rehberliği öğretim programlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Hakan, A., Sağlam, M., Sever, D ., & Vural, L. (2011). Anadolu üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü programlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergis i, 1 (1 ), 19- 34. Retrieved March 4, 2014, http://www.ijocis.org/FileUpload/ds144289/File/ayhan_hakan.pdf .
Işıksalan, S. N. (2011). 2005 Türk edebiyatı dersi öğretim programının değerlendirilmesi: Eskişehir Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1 ), 15-40. Retrieved August 10, 2014, http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=17&sid=730dfc71 - 936c -4480-8de9.
Karataş, H. (2007). Yıldız Teknik Üniversitesi modern diller bölümü İngilizce I dersi öğretim programının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre bağlam, girdi, süreç ve ürün (Cipp) modeli ile değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Kert, A. (2005). Meslek lisesi bilgisayar bölümü yazılım atölyesi derslerinin eğitim programlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ üniversitesi, Bursa.
Kocabatmaz, H. (2011). Teknoloji ve tasarım öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kumral, O., & Saracaloğlu, A. S. (2011). Eğitsel eleştiri modeli ile sınıf öğretmenliği meslek bilgisi dersleri programının değerlendirilmesi. e - Journal of New World Sciences Academy, 6( 1 ), 106-118. Retrieved April 4,, 2014, http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA - 3892-1 -5.pdf .
Seçken, N., & Kunduz, N. (2013). 9. Sınıf kimya dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 1, 344-358. Retrieved March 3, 2014, http://www.e fdergi.hacettepe.edu.tr/2013OZELSAYINİLGÜN%20SEÇKEN.pdf .
Seçkin, H. (2010). İlköğretim 4. sınıf İngilizce dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şahan, H. H. (2007). İlköğretim 3. sınıf matematik dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şahin, İ. (2008). Yeni ilköğretim birinci kademe fen ve teknoloji programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 177. Retrieved March 3, 2014, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&ano=81925
Şener, E. (2004). Türkiyedeki sağlık eğitim fakültelerinin programlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Topkaya, E. Z ., & Küçük, Ö. (2010). An evaluation of 4th and 5th grade English language teaching program. Elementary Education Online , 9( 1 ), 52- 65. Retrieved March 3, 2014, http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=25&sid=730dfc71 - 936c -4480-8de9
Türkkan, M. (2011). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf fen alanı öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Uyangör, N. (2008). İlköğretim 7. sınıf vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programının değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 , 20, 68-95. Retrieved March 3, 2014, http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c11s20/makale/c11s20m5.pdf
Uyangör, N. (2007). İlköğret im 7. sınıf vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Üçüncü, K ., & Tertemiz, N. (2012). İlköğretim (2-5. Sınıflar) matematik dersi öğretim programı çarpma alt öğrenme alanının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1 ), 97-122. Retrieved March 3, 2014, http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid =28&sid=730dfc71 -936c - 4480-8de9.
Yaşar, M. D. (2012). 9. sınıf kimya öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelerin öğretmenler tarafından algılanışı ve uygulamasına yönelik bir inceleme: Erzurum örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniver sitesi, Erzurum.
Yıldız, S. (2007). Anadolu güzel sanatlar liselerinin desen çalışmaları dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Zengin, M. (2010). Yapılandırmacılık ve din eğitimi ilköğretim dkab öğretim programlarının değerlendirilmesi ve öğretmen görüşleri açısından etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.