KİRİN ZEKATA NİSBETİ ve BUNUN FIKHÎ YANSIMALARI

Bazı hadislerde sadakaların Hz. Peygamber’e ve âline helal olmadığından sözedilmiş; yine aynı rivayetlerin bir kısmında “Sadakalar ancak insanlarınkirleridir” denilerek sadakaların kir olduğu ifade edilmiştir. Bu iki hususun birarada zikredilmesini dikkate alan pek çok âlim, sadakaların Hz. Peygamber veâline “kir olduğu için” haram kılındığını savunmuş; buna karşın, kir olan bir şeyinherkese değil de sadece Hz. Peygamber ve âline haram kılınmasının izahedilemeyişi bu âlimleri şeref ve kire liyakat bakımından insanları sınıflaraayırmaya sevk etmiştir. Anlamlarından birisi “temizlik” olan zekat daverilmesinin dini bir vecibe oluşu itibariyle diğerlerinden ayrılan bir sadakatürüdür. Bu açıdan bakıldığında temel iki problem ortaya çıkar: Birinci problem,zihnin sadaka ile kir arasında bir irtibat kuramayışıdır. İkinci problem, şeref veüstünlüğü herkesin kazanıp kaybedebildiği bir özellik olarak objektif kriterlerebağlayan İslam ile; kazanılamayan ve kaybedil(e)meyen bir özellik olarak kanabağlayan kültürel şeref anlayışının bağdaştırılamamasıdır. Sadaka ile kirarasında hakiki manada bir ilişkinin kurulamayışı, sadakanın kir olduğuna dairifadelerin Hz. Peygamber tarafından hangi anlamda ve ne maksatlakullanıldığının tespitini gerekli kıldığı kadar; zekatın helalliği ve haramlığı gibifıkhî bir hükmün ortaçağ Arap kültüründe görülen üstünlük anlayışınabağlanmasının ne kadar makul ve meşru olduğunun tespitini de gereklikılmaktadır. İslam hukuk literatürü, mezkur görüş kadar öne çıkmayıp kenardakalan ama sorunu problemsiz ve çelişkisiz bir şekilde çözen içtihatlara sahiptir.Makalemizde konuyla ilgili görüşler karşılaştırılarak zekatın kir olmadığı,dolayısıyla sözde kir olan zekata liyakat açısından insanları tasnif etmenin ve Hz.Peygamber’in soyundan gelenler için onun vefatından sonra özel hükümlerbenimsemenin anlamsız ve gereksiz olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.

ATTRIBUTION OF DIRT TO ALMS AND ITS JURISPRUDENTIAL REFLECTIONS

Alms (zakat) is an institution which is elated by the Muslims and which are thought to be able to eliminate the imbalance of the income between the rich and the poor and which is thought to be able prevent possible hostilities and which is seen as an alternative to the interest system. Alms constitutes one of the main foundations of the Islamic economy by serving the purpose of maintaining every fraction of the society to not to remain under the minimal life standards. Alms, which become a financial and legal obligation at the same time in the case of existence of a state that undertakes the organization of this service, continues its existence forever as a religious obligation or a worship. Especially in our time when alms are “based upon the volunteering principal” and generally which are not been made a subject of constraint, the function and benefits of it that exceeds the state borders, become even more prominent. Many aids such as alms and charities are transferred to the needy by means of national and international organizations founded by the Muslims; while the ones who give experience the happiness of fulfilling their religious obligation and doing good, the receivers are grateful for the fact that they are a member of a religion that takes care of their needs and entitles this as a “right” for them and at the same time they feel grateful for their brothers who understand their situations.

PDF

___

ALİ EL-KĀRÎ, Ebü’l-Hasan Nureddin Ali b. Sultan Muhammed Ali. Fethu bâbi’lʿinâye bi-şerhi’n-Nuḳāye. Thk. Muhammed Nizar Temim – Heysem Nizar Temim. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Erkam, 1418/1997.
ALÛSÎ, Ebü’s-Senâ Şehâbeddîn Mahmûd b Abdullâh b Mahmûd. Rûḥu’lmeʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî. 30 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
AVAD, Muhammed b. Abdullah el-Müeyyidî ed-Dahyânî. Min s̱imâri’l-ilmi ve’lḥikmeti (fetâvâ ve fevâid). Thk. Ali Muhammed Fâri´el-Hamzî. Yemen: Mektebetü Ehli’l-beyt, 1433/2012.
BÂCÎ, Ebü’l-Velîd Süleymân b. Halef b. Sa‘d et-Tücîbî. el-Münteḳā. Thk. Muhammed Abdülkadir Ahmed Atâ. 2. Bs, 7 Cilt. Kahire: Dâru’lKitâbi’l-İslâmî, 1332/1914.
BEGAVÎ, Muhyissünne Ebû Muhammed el-Hüseyin b Mes’ud. Meʿâlimü’ttenzîl. 8 Cilt. Riyad : Daru Taybe, 1414/1993.
BEYZÂVÎ, Nâsırüddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envârü’ttenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 4 Cilt. Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-Arabiyyeti’l-kübrâ, ts.
BİKĀÎ, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât elHırbevî. Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. 22 Cilt. Haydarabad: Dâiretü’l-Maârifi’l-Osmaniyye, 1398/1978.
BÜCEYRİMÎ, Süleyman b. Muhammed b. Ömer. Tuḥfetü’l-ḥabîb ʿalâ şerḥi’lḪaṭîb. 5 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1417/1996.
CESSÂS, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Aḥkâmü’l-Ḳurʾân. Thk. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1412/1992.
DESÛKĪ, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Arafe. Ḥâşiyetü’dDesûḳī ʿale’ş-Şerḥi’l-kebîr. 4 Cilt. İsa el-Bâbî el-Halebî ve Şürekâühû, ts..
DİMYÂTÎ, Ebû Bekr Seyyid Bekri b. Seyyid Muhammed Şetta. İânetü’ṭ-ṭâlibîn alâ ḥalli elfâẓi Fetḥu’l-muʿîn bi-şerḥi Ḳurretü’l-ʿayn fî mühimmâti’d-dîn. 4 Cilt. Kahire: Matbaatu Mustafa el-Babi el-Halebi ve Evladuhu, 1356/1938.
EBÛ UBEYD, el-Kâsım b. Sellâm el-Herevî el-Ezdî. Kitâbü’l-Emvâl. Thk. Ebu Enes Seyyid b. Receb. 2 Cilt. Mensûra: Dârü’l-Hedyi’n-Nebevî, 1428/2007.
EBÜSSUÛD EFENDİ. İrşâdü’l-ʿaḳli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. Thk. Abdülkadir Ahmed Ata. 5 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Riyâdi’l-hadîse, 1391/1971.
EMÎR ES-SAN‘ÂNÎ, Ebû İbrâhîm İzzüddîn Muhammed b. el-İmâm elMütevekkil-Alellāh İsmâîl. Sübülü’s-selâm. Thk. Muhammed Subhi Hasan Hallâk. 2. Bs, 8 Cilt. Demmâm: Dâru İbnü’l-Cevzî, 1421/2000.
GEYLÂNÎ, Muhyiddîn Ebû Muhammed Abdülkādir b. Ebî Sâlih Mûsâ Zengîdost. Tefsîrü’l-Ceylânî. Thk. Ahmed Ferid el-Mezîdî. 5 Cilt. Kuveyta: el-Mektebetü’l-Ma´rûfiyye, 1431/2010.
HARAŞÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Alî el-Mâlikî. eş-Şerḥu’l-kebîr ʿalâ Muḫtaṣarı Ḫalîl. 8 Cilt. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emîriyye, 1317.
HASKEFÎ, Alâüddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed ed-Dımaşkī. “edDürrü’l-münteḳā fî şerḥi’l-Mülteḳā”. Mecmaʿu’l-enḥur fî şerḥi Mülteḳa’lebḥur. Harrace ayatihi ve ehadisehü Halil İmran el-Mensûr. 1. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998.
HATTÂBÎ, Ebû Süleymân Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el-Büstî. Meʿâlimü’s-Sünen. 4 Cilt. Haleb: Muhammed Ragıb et-Tabbâh, 1352/1933.
HÂZİN, Alâüddîn Alî b. Muhammed b. İbrâhîm. Lübâbü’t-teʾvîl fî meʿâni’ttenzîl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425/2004.
İBN ABDİLBERR EN-NEMERÎ, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed. el-İstiẕkâr. 30 Cilt. Beyrut: Dâru Kuteybe, 1414/1993.
İBN ABDÜSSELÂM, Ebû Muhammed İzzüddîn Abdülazîz b. Abdisselâm b. Ebi’l-Kāsım es-Sülemî ed-Dımaşkī. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm. Thk. Yusuf Muhammed Rahmet eş-Şâmisî. 3 Cilt. Mekke: Câmiatü Ümmi’l-Kurâ, 1418/1998.
İBN ÂŞÛR, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tâhir etTûnisî. et-Taḥrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunis: ed-Dârü’t-Tunisiyye, 1984.
İBN ATİYYE EL-ENDELÜSÎ, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî el-Gırnâtî. el-Muḥarrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 1423/2002.
İBN BATTÂL EL-KURTUBÎ, Ebü’l-Hasen Alî b. Halef b. Abdilmelik b. Battâl elBekrî. Şerḥu Saḥîḥi’l-Buḫârî. Thk. Ebu Temîm Yâsir b. İbrahim. 10 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, ts.
İBN EBÛ ZEMENÎN, Ebû Abdullah Muhammed b Abdullah b İsa. Tefsîrü’lḲurʾâni’l-’azîz. Thk. Ebû Abdullah Hüseyin b. Ukkaşe – Muhammed b. Mustafa el-Kenz. 5 Cilt. Kahire: el-Farûkü’l-Hadîse, 1423/2002.
İBN HACER EL-HEYTEMÎ, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed es-Sa‘dî. “Tuḥfetü’l-muḥtâc bi-şerḥi’l-Minhâc”. Ḥavâşî Tuḥfetü’l-muḥtâc bi-şerḥi’l-Minhâc. 7. Kahire: Matbaatü Mustafa Muhammed, ts.
İBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ İmâdüddin İsmail b. Ömer. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm. Thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed v.dğr. 15 Cilt. Kahire: Müessesetu Kurtuba & Mektebetü’l-Evladi’ş-Şeyh li’t-Türas, 1421/2000.
İBN KUDÂME, Ebü’l-Ferec Şemsüddîn Abdurrahmân b. Muhammed b. Ahmed el-Makdisî. “eş-Şerḥu’l-kebîr”. el-Muḳniʿ, Şerḥu’l-kebîr, el-İnṣâf fî maʿrifeti’r-râciḥ mine’l-ḫilâf. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Abdülfettah Muhammed el-Hulv. 7. Cîze: Hicr, 1414/1993.
İBN MANZÛR, Ebü’l-Fazl Muhammed b Mükerrem b Ali el-Ensârî. “Rfġ”. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru Sadır, ts.
İBNÜ’L-CEVZÎ, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed elBağdâdî. Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr. 3. Bs, 9 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’lİslâmî, 1404/1984.
İMAM MÂLİK. Muvatta’. Trc. Ahmet M. Büyükçınar ve dğr. 4 Cilt. İstanbul: Beyan Yayınları, 1994.
KARÂFÎ, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs b. Abdirrahmân el-Mısrî. eẕẔaḫîre. Thk. Muhammed Bû Hubze. 14 Cilt. Beyrut: Dârü'l-Garbi'lİslâmî, 1994.
KÂSÂNÎ, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd b. Ahmed. Bedâʾiʿu’ṣ-ṣanâʾiʿ fî tertîbi’şşerâʾiʿ. Thk. Ali Muhammed Muavvaz – Âdil Ahmed Abdülmevcûd. 2. Bs, 10 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424/2003.
KURTUBÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmiʿ liaḥkâmi’l-Ḳurʾân. 20 Cilt. Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1358/1939.
KUŞEYRÎ, Abdülkerîm b. Hevâzin. Leṭâʾifü’l-işârât. Thk. Abdullatif Hasan Abdurrahman. 2. Bs, 3 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1428/2007.
KUTLU, Sönmez. “‘Ehl-i Beyt’ Sembolik Kapitalinin Tarihî Süreç İçinde Semerelendirilmesi”. İslâmiyât 3/3 (2000): 99-120.
LAHMÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Ali. et-Tebṣıra. Thk. Ahmed Abdülkerim Necîb. Katar: Vizaretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, ts..
LÂŞÎN, Musa Şâhîn. Fetḥu’l-mün´im şerḥu Ṣaḥîḥi Müslim. 10 Cilt. Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 1423/2002.
MACİT, Yüksel. “Ehl-i Beyt’in Sadaka ve Zekat Almaması Üstüne”. Marife 4/3 (2004): 397-404.
MACİT, Yüksel. Yüksel Macit, İslam Hukuku Alanında Nadir Fikirler. Malatya: 2002.
MÂTÜRÎDÎ, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd esSemerkandî. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân. Thk. Ertuğrul Boynukalın v.dğr. 18 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2006.
MÂVERDÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. el-Ḥâvi’l-kebîr. Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud – Ali Muhammed Muavvaz. 18 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1414/1994.
MÂVERDÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket ve’l-ʿuyûn. Thk. es-Seyyid b. Abdülmaksud b. Abdürrahim. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’lKütübi’l-İlmiyye, 1992.
MEYDÂNÎ, Abdülganî b. Tâlib b. Hammâde. el-Lübâb fî şerḥi’l-Kitâb. Thk. Sâid
BEKDÂŞ. 5 CİLT. BEYRUT: DARÜ’L-BEŞAİRİ’L-İSLAMİYYE, 1435/2014.
MÜNÂVÎ, Muhammed Abdürraûf. Feyżü’l-ḳadîr şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaġīr. 2. Bs.. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Marife, 1391/1972.
NECMEDDÎN-İ KÜBRÂ, Ebü’l-Cennab Ahmed b Ömer b. Muhammed. etTe'vilatü’n-Necmiyye fi’t-tefsîri’l-işâriyyi’s-sûfî. Thk. Ahmed Ferîd elMezîdî. 6 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
NESEFÎ, Ebü’l-Berekât Hafızüddin Abdullah b. Ahmed b. Mahmud. Medârikü’t-tenzîl ve ḥaḳāʾiḳu’t-teʾvîl. Thk. Seyyid Zekeriyya. Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, ts..
NEVEVÎ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Mecmûʿ şerḥu’l-Müheẕẕeb. Thk. Muhammed Necîb el-Mutîʿî. 23 Cilt. Cidde: Mektebetü’l-İrşâd, ts..
NEVEVÎ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ṣaḥîḥu Müslim bi-şerḥi’nNevevî. 18 Cilt. Kahire: el-Matbaatü’l-Mısriyye, 1347/1929.
RÂZÎ, Ebu Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîḥu’lġayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
SA‘LEBÎ, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm. el-Keşf ve’l-beyân. Thk. Muhammed İbn Âşûr. 10 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1422/2002.
SÂVÎ, Ahmed b. Muhammed el-Mâlikî el-Halvetî. Bulġatü’s-sâlik li-Aḳrebi’lmesâlik. 4 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1995.
SÂVÎ, Ahmed b. Muhammed el-Mâlikî el-Halvetî. Ḥâşiyetü’ṣ-Ṣâvî ʿalâ Tefsîri’lCelâleyn. 3 Cilt. Kahire: Mustafa el-Babi el-Halebi ve Evladuhu, 1345/1926.
SEMERKANDÎ, Ebü’l-Leys İmâmü’l-hüdâ Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrâhîm. Tefsîru Ebi’l-Leys̱ es-Semerḳandî. Thk. Ali Muhammed Muavvaz – Âdil Ahmed Abdülmevcûd. 3 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’lİlmiyye, 1413/1993.
SERAHSÎ, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsûṭ. 30 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Marife, 1414/1993.
SÜYÛTÎ, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed elHudayrî eş-Şâfiî – Mahallî, Ebû Abdillâh Celâlüddîn Muhammed b. Ahmed b. Muhammed el-Ensârî. Tefsîrü’l-Celâleyn. 6. Bs. Dımeşk: Daru İbn Kesîr, 1411/1991.
ŞÂFİÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs. el-Üm. Thk. Rıfat Fevzi Abdulmuttalib. 11 Cilt. Mensûra: Dâru’l-Vefâ, 1422/2001.
ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Ali. Fetḥu’l-ḳadîr: el-câmiʿ beyne fenneyi’r-rivâye ve’d-dirâye min ʿilmi’t-tefsîr. 2. Bs, 5 Cilt. Dımeşk: Dâru’l-Kelimi’ttayyib, 1419/1998.
ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Ali. Neylü’l-evṭâr min esrâri Münteḳa’l-aḫbâr. Thk. Muhammed Subhi Hasan Hallâk. 16 Cilt. Demmâm: Dâru İbnü’l-Cevzî, 1427/2006.
ŞEYHÎZÂDE, Damad Abdurrahman Gelibolulu. Mecmaʿu’l-enḥur fî şerḥi Mülteḳa’l-ebḥur. Thk. Halil İmran el-Mensûr. 4 Cilt. Beyrut: Darü’lKütübi’l-İlmiyye, 1419/1998.
ŞİRÂZÎ, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. el-Müheẕẕeb fî fıḳhi’lİmâm eş-Şâfiʿî. Thk. Zekeriyya Umeyrât. 3 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’lİlmiyye, 1416/1995.
ŞİRVÂNÎ, Abdülhamîd. “Ḥâşiye alâ Tuḥfeti’l-muḥtâc bi-şerḥi’l-Minhâc”. Ḥavâşî Tuḥfetü’l-muḥtâc bi-şerḥi’l-Minhâc. 7. Kahire: Matbaatü Mustafa Muhammed, ts.
TABERÎ, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin etTürkî. 26 Cilt. Cîze: Hicr, 1422/2001.
TAHÂVÎ, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme el-Ezdî el-Hacrî el-Mısrî. Şerḥu Meʿâni’l-âs̱âr. Thk. Muhammed Zehrî en-Neccâr – Muhammed Seyyid Câdü’l-hak. 5 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-kütüb, 1414/1994.
TÎBÎ, Ebû Muhammed Şerefüddîn Hüseyn b. Abdillâh b. Muhammed. el-Kâşif ʿan ḥaḳāʾiḳi’s-sünen = Şerḥu Mişkâti’l-Meṣâbîḥ. Thk. Abdülhamid Hindâvî. Mekke: Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, 1417/1997.
VÂHİDÎ, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. 2 Cilt. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1415/1995.
ZEMAHŞERÎ, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. elKeşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud – Ali Muhammed Muavvaz. 6 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.
ZEYLAÎ, Fahreddin Osman b. Ali b. Mihcen. Tebyînü’l-ḥaḳāʾiḳ fî şerḥi Kenzi’ddeḳāʾiḳ. 6 Cilt. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emîriyye, 1313.
ZÜRKĀNÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdilbâkī b. Yûsuf. Şerḥu’l-Muvaṭṭaʾ. 4 Cilt. el-Matbaatü’l-Hayriyye, ts.