İlhami DURMUŞ

ÇANAKKALE SAVAŞLARI ESNASINDA TÜRK UNSURU

Çanakkale Savaşları esnasında Türk unsuru bütün özellikleriyle ortaya çıkmaktadır. Türkte kendisini başarıya götüren ve düşmanları tarafından takdir edilmesini sağlayan özellikler bulunmaktadır. Bunlar Türkün ruhi ve fiziki özellikleri olarak dikkati çekmektedir. Türkün özellikleri arasında bilgelik, kahramanlık, dürüstlük, dayanıklılık, kararlılık, kanaatkârlık, disiplin, acıma duygusu, vatan - millet sevgisi ve manevi güç bulunmaktadır. Çanakkale Savaşları esnasında Türkün ön plana çıkan bu özelliklerini gösteren sayısız örnek yer almaktadır. Onda var olan vatan - millet sevgisi ile manevi duygular söz konusu ruhi ve bedeni özelliklerinin ortaya çıkmasına temel oluşturmaktadır. Bütün bu özellikler Türk unsurunda en başta bulunan komutandan en rütbesiz askere kadar görülmektedir. Belirttiğimiz millî ve manevi değerlerin savaş alanında görülmesi dikkati çekmektedir. Bu yüksek ruh ve duygu Türkün başarısının temel kaynağıdır. Türk için terazinin bir tarafında vatan savunması, diğer tarafında ölünce şehit, kalınca gazi olunacağı düşüncesi bulunmaktadır. Onun ön plana çıkan özelliklerinin altyapısını bu yüksek anlayış oluşturmaktadır. Çanakkale Savaşları Türk tarihinde Türkün bütün özelliklerini ortaya çıkaran tek örnek olarak dikkati çekmektedir. Söz konusu özellikler kaynağını vatan - millet sevgisinden almaktadır. Çanakkalede elde edilen her başarı, yapılan her iş ve Allaha yapılan her dua vatan içindir.

TURKISH FACTOR IN THE ÇANAKKALE BATTLES

The Turkish factor can be fully observed during the Çanakkale Battles. The Turks hold features that lead them to victory and make them be appreciated by their enemies. These features are the spiritual and physical characteristics of the Turks. Among those are wisdom, heroism, honesty, resilience, decisiveness, content, discipline, compassion, patriotism, and moral power. During the Çanakkale Battles, there were numerous instances proving these Turkish qualities. Turkish patriotism and piety provide the basis for these spiritual and physical qualities. All these features can be observed in the highest ranked Turkish commander down to the lowest soldier. These national and spiritual characteristics were also evident on the battlefield. This exalted spirit and feelings are the main source of Turkish success. For the Turks, the territorial defense lies on one pan of the balance, while the belief in becoming martyr in case of death or a war veteran in case of survival lie on the other. This divine mentality underpins the remarkable Turkish characteristics. The Çanakkale Battles are the only example in Turkish history displaying all Turkish features. All these features are based on patriotism. Every victory won, every act conducted, and every prayer sung to God in Çanakkale were only for the homeland.

PDF

___

ARIKAN, İbrahim (2010); Osmanlı Ordusunda Bir Nefer: Bir Mehmetçiğin Çanakkale, Galiçya, Filistin Cephesi Anıları, Timaş Yayınları, İstanbul.
ATAY, Falih Rıfkı (1969); Çankaya, Kardeş Matbaacılık Sanayii AŞ Basımevi, İstanbul.
BOLAY, Süleyman Hayri (1994); Çanakkale Savaşlarının Kazanılmasında Manevi Gücün Rolü, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Çanakkale Zaferinin 80. Yıl Dönümü Özel Sayısı, X, 30.
ÇÖL, Emin (2009); Çanakkale - Sina Savaşları, Nöbetçi Yayınevi, İstanbul.
DURMUŞ, İlhami (1997a); Anadoluda Kimmerler ve İskitler, Belleten, LXI.
................. (1997b); Siraklar, GÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2.
................. (2005); Türk Denizciliği ve Türkiyenin Denizlerden Yararlanma Stratejileri, Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6.
................. (2007); Milattan Önceki Dönemlerde Anadoluda Türk Varlığı, Uluslararası Askerî Tarih Dergisi, 87.
................. (2008a); İskitler (Sakalar), Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara.
................. (2008b); Sakalar ve Hunlar Döneminde Anadoluda Türk Varlığı, Eski Ön Asya Uygarlıklarından Günümüze Anadoluda Türk Varlığı, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara.
................. (2009); Bozkır Kültür Çevresi Türk Tarih Araştırmaları ve Kronoloji, Gazi Türkiyat Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 5.
................. (2013); Türk Tarihinin Öncüleri: Alp Er Tonga, Tomris, Mo-tun, Attila, Bilge Kağan, Akçağ Yayınları, Ankara.
EICKHOFF, Ekkehard (1981); Der Ort der Schlacht von Myriokephalon, VII. Türk Tarih Kongresi 11-15 Ekim 1976, Kongreye Sunulan Bildiriler, II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
EREN, Hasan vd (1988); Türkçe Sözlük, II, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
İNALCIK, Halil (1964); Türk Donanmasının Beşiği: Gelibolu, Türk Kültürü, 22.
KANNENGİESSER, Hans (2009); Çanakkalede Türklerle Beraber, Timaş Yayınları, İstanbul.
KARATAY, Baha Vefa (1950); Adsız Kahramanlar, T. Altın Matbaası, İstanbul.
Kaşgarlı Mahmud (1991); Divanü Lûgat-it Türk, IV, (Çev. Besim ATALAY), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
MALTEPE, Hasan Hüseyin (2006); Çanakkale - Kaybettikleri ile Kazananlar, Özener Matbaacılık, İstanbul.
Münim Mustafa (2002); Cepheden Cepheye, Arma Yayınları, İstanbul.
ÖZGEN, Mehmet Sinan (2011); Bolvadinli Mehmet Sinan Beyin Hatıraları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2002.
SEÇER, Turhan (2005); Destanlaşan Çanakkale, Deniz, Kara, Hava Savaşları: Anılar ve Yorumlar, Kastaş Yayınevi, İstanbul.
SOYDEMİR, Selman (2008); Hatıra ve Fotoğraflarla Büyük Vatan Müdafaası: Çanakkale Cephesi, Çamlıca Basım Yayın ve Tic. AŞ, İstanbul.
TOGAN, A. Zeki Velidi (1984); Tarihte Usûl, Enderun Kitabevi, İstanbul.
TUNCOKU, A. Mete (2008); Anzakların Kaleminden Mehmetçik, Çanakkale 1915, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
TURAL, Mehmet Akif (1994); Kahramanlık Kavramı ve Atatürkün Kişiliğinde Bu Kavramın Yeri (Trablusgarp, Çanakkale ve Sakaryadan İzmirin Alınışına), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Çanakkale Zaferinin 80. Yıl Dönümü Özel Sayısı, X, 30.
TURAN, Osman (1969); Türk Cihan Hâkimiyeti Mefküresi Tarihi, I, Turan Neşriyat Yurdu, İstanbul.
TURAN, Refik (1994); Tarihi Seyir ve Çanakkalede Değişen Tarih, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Çanakkale Zaferinin 80. Yıl Dönümü Özel Sayısı, X, 30.
TYQUİN, Michael B. (2002); Geliboluda Türk İmgesi: 1915 Avustralya Edebiyat ve Tarih Yazıcılığında Türk Askeri, (Çev. Barış Öngel), Türkler, XIII, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1982); Osmanlı Tarihi, I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
ÜNAYDIN, Ruşen Eşref (1960); Çanakkalede Savaşanlar Dediler ki, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
YALÇIN, Hüseyin (2013); Banazlı Gazi Babanın Hatıraları, Ayrıntı Basımevi, Ankara.