BİRİNCİ CİHAN HARBİ'NİN ÇANAKKALE (GELİBOLU) MUHAREBELERİ ESNASINDA DOĞU (AVRUPA) CEPHESİ'NİN DURUMU NE İDİ?

Konumu, yakın geçmişi, siyasi ve ekonomik durumu yüzünden Birinci Dünya Savaşı (Birinci Cihan Harbi) girdabından uzaklaşamayan Osmanlı Devletinin İtilaf-İttifak bloklarıyla yaptığı ısrarlı görüşmeler dizisi göz önünde tutulduğunda, Osmanlı Devletinin taraflar arasındaki ağırlığı ortaya çıkmaktadır. Çanakkale Savaşlarının başlaması Kasım 1914te yapılan ilk saldırı sayılmazsa, 19 Şubat 1915tir. 1916 yılının Ocak ayı başlarına kadar devam edecek Çanakkaledeki ağır savaş günleri, Genel Savaşın da seyrini değiştirmiştir. Bu çalışmada Çanakkale Muharebeleri esnasında Doğu Avrupada seyreden savaşın safhaları karşılaştırmalı olarak işlenmiştir.

WHAT WAS THE SITUATION IN THE EASTERN (EUROPEAN) FRONT DURING THE ÇANAKKALE (GALLIPOLI) BATTLES IN THE FIRST WORLD WAR?

Ottoman Empire that could not stay out of the maelstrom of the First World War due to its location, recent past, political and economic situation held persistent negotiations with both the Entente and the Central Powers, which reveals the importance of the Ottoman Empire for the parties. The start of the Çanakkale Battles dates back to 19 February 1915, apart from the first attack in November 1914. The severe war conditions that continued until the early January 1916 in Çanakkale changed the course of the general war. This article analyzes in a comparative approach the stages of the war taking place in Eastern Europe during the Çanakkale Battles.

___

  • AKBAY, C. (1991); Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi (Cilt I: Osmanlı İmpatorluğu’nun Siyasi ve Askerî Hazırlıkları ve Harbe Girişi), Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • AKÇAKAYALIOĞLU, C. (1967); Birinci Dünya Harbi (Cilt VII/1: Avrupa Cepheleri/Galiçya Cephesi), Ankara: Genelkurmay Başkanlığı.
  • ARMAOĞLU, F. (ty.); 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, 12. Baskı, İstanbul: Alkım Yayınevi.
  • ASPREY, R. B. (1994); The German High Command at War, London: Warner Books.
  • BAYUR, Y. H. (1991); Türk İnkılabı (3. Baskı, Cilt III-1), Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • BELEN, F. (1964); Birinci Cihan Harbi’nde Türk Harbi (Cilt II), Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • BOĞUŞLU, M. (1990); Birinci Dünya Harbi’nde Türk Savaşları, İstanbul: Kastaş AŞ Yayınları.
  • DEMİR, S., KESKİN, A., & İLHAN, F. (2011); “Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Girişi: Karadeniz Baskını”, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, 95-133.
  • ERASLAN, C. (2002); “I. Dünya Savaşı ve Türkiye”, Türkler, 340-352.
  • ERKAL, Ş. (1997); Birinci Dünya Harbi, Çanakkale Cephesi Harekâtı (Cilt V), Ankara: Genelkurmay Başkanlığı.
  • Général BUAT (1923); Hindenburg et Ludendorff Stratéges, Paris.
  • General FALKENHEİN (2002); General Falkenhein’in Hatıratı, Dzl.: F. YILMAZ, Çev.: Bursalı Mehmet Nihat, Ankara: Berikan Yayınları. General Ludendorff (2005); My War Memories 1914-1918 (Cilt 1), East Sussex: The Naval&Military Press Ltd.
  • GÖNCÜ, G., & ALDOĞAN, Ş. (2006); Çanakkale Savaşı: Siperin Ardı Vatan, İstanbul: MB Yayınları.
  • HART, P. (2014); The Great War, London: Profile Books .
  • KEEGAN, J. (1999); The First World War, 9. Baskı, New York: Alfred A Knopf.
  • KENNEDY, P. (2001); Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Çev.: B. KARANAKÇI, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • M. Neşet, (1930, Teşrinievvel 1); “Büyük Harp’te Romanya Cephesi’nde 6. Türk Kolordusu”, Askerî Mecmua, 78/4(19), 17.
  • McMEEKIN, S. (2012); I. Dünya Savaşı’nda Rusya’nın Rolü, Çev.: N. ELHÜSEYNİ, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • MURRAY, W. A. (2005); “The West at War”, G. PARKER İçinde, The Cambridge History of Warfare (s. 278-313). New York: Cambridge University Press.
  • Osmanlı Belgelerinde Birinci Dünya Harbi I (2013); İstanbul: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı.
  • RENOUVIN, P. (2004); 1. Dünya Savaşı ve Türkiye 1914-1918, İstanbul: Örgün.
  • STONE, N. (1998); The Eastern Front 1914-1917, London: Penguin Books.
  • ÜÇOK, C. (1967); Siyasal Tarih 1789-1950, 6. Baskı, Ankara: Başnur Matbaası.
  • Üsteğmen Mehmet Şinasi (2014); Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi (132).