Hastanelerde İnsangücü Planlaması: İşyükü Analizine Dayalı Bir Çalışma

Personel giderleri, toplam hastane giderlerinin yaklaşık üçte ikisini oluşturduğu için hastane maliyetlerinin kontrol edilmesi yönündeki en önemli maliyet unsurunu oluşturmaktadır. Ancak, bir hastanenin personel bütçesi, toplam bütçesi içerisinde en önemli gider kalemlerinden birini oluşturmasına rağmen, hastanenin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyduğu personel sayısını tespit etmek için standartlar geliştirilmemiştir. Bu çalışmada, Gülhane Askeri Tıp Akademisi hastanesinin Radyodiagnostik Radyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı için işyüküne dayalı insangücü planlaması yapılması ve mevcut personel sayısı ile olması gereken personel sayısını karşılaştırmak amaçlanmıştır. Araştırmada radyoloji departmanında tüm ünitelerdeki (konvansiyonel röntgen ünitesi, skopi ünitesi, mamografi ünitesi, toraks ünitesi, MR ünitesi, BT ünitesi, DSA ünitesi, ultrasonografi ünitesi) radyoloji uzmanı, teknisyen ve sekreter faaliyetleri değerlendirilmiştir. İşyükünü belirlemek için gözlem tekniğinden yararlanılmış ve radyoloji departmanındaki tüm ünitelerde yapılan her bir tetkikin ortalama süresi hesaplanmıştır. Gözlemler Mayıs 2003 ile Şubat 2004 tarihleri arasında toplam 10 aylık süreyi kapsamış ve dönem boyunca 429 farklı tetkikten 94’ü gözlenmiştir. Oluş sıklığı düşük olduğu için gözlenemeyen tetkikler için ise gözlenen tetkiklerin ortalama süreleri kullanılmıştır. Yapılan gözlemlere dayalı işyükü hesaplamaları sonucunda; 4 radyolog ve 16 teknisyene daha ihtiyaç olduğu, buna karşılık sekreter sayısı açısından 2 sekreterin fazla olduğu görülmüştür.

Labor Planning in Hospitals: A Study Based Workload Analysis

The personnel expenses, which are about two-third of total hospital expense, are the most important part of controlling the hospital expense. But, standards have not been developed to determine the number of personnel which a hospital needs to function although the personnel budget of a hospital is an important part of the total hospital expense. The aim of this study was to define the labor needed according to the workload and to compare with current personnel number for Gülhane Military Medical Academy’ radiodiagnostic clinic. In this study, the activities of whole sections, including the conventional x-ray unit, the thorax unit, scopy unit, mammography, BT, US, MR, DSA units in radiodiagnostic clinic were taken into consideration and activities of the doctors, the technicians and the secretaries were observed. An observational technique was used to determine the mean time for each of the investigations. The observation time was a 10-month period from may 2003 to February 2004 and 94 of the total 429 tests were observed. The mean of tests observed were used for unobserved tests. According to these findings, it has clearly been found that four more doctors and 16 more technicians are required and, 2 secretaries have been beyond the requirement.

___

  • Akal, Zuhal (1991), İş Etüdü, International Labour Office (ILO), Dördüncü Basım, MPM Yayınları: 29, Ankara.
  • Aykaç, Burhan (1999), İnsan Kaynakları Yönetimi ve İnsan Kaynaklarının Stratejik Planlaması, Birinci Basım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Bingöl, Dursun (1990), Personel Yönetimi ve Beşeri İlişkiler, Atatürk Üniversitesi Ya­yını, Yayın No: 676, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum.
  • Brindle, M.J., Stabler, J, Rimmer, M.J., Hunnam G. and Gill J. (1994), "Radiology Workload-A Solution Reviewed After 14 Years' Experience", Clinical Radiology, 49, s. 311-313.
  • Can, Halil, Akgün, Ahmet, Kavuncubaşı, Şahin (2001), Kamu ve Özel Kesimde Per­sonel Yönetimi, 4.Baskı Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Erigüç, Gülsün (1992), "Hastanelerde İş Ölçümü", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt 1, Sayıl, s. 133-147,
  • Erigüç, Gülsün ve Tekeş, Kenan (2003), "Yönetim Hizmetlerinde İş Analizi ve İş De­ğerleme: Hastane Yönetimi Açısından Örnek Bir Uygulama", Hacettepe Sağlık İda­resi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, s. 21-43.
  • Eyüboğlu, D. (1998), İstihdam ve Verimlilik: 1970 Sonrasından Günümüze Gelişmeler, MPM Yayınları No: 634, Ankara.
  • Fındıkçı, İlhami (1999), İnsan Kaynakları Yönetimi, Alfa Basım Yayını, İstanbul.
  • Friedenberg, Richard M. (1999), 'The Future of Medicine and Radiology: Part II, Radiology, 213, s. 3-5.
  • Graff, Louis G., Wolf S., Dinwoodie DB., Mucci D. (1993), 'Emergency Physician Workload: A Time Study', Annals of Emergency Medicine, 22(7), s. 1156-1163.
  • Gupta, Neeru, Diallo, Khassoum, Zurn, Pascal & Dal Poz, Mario R (2003), "Assessing human resources for health: what can be learned from labour force surveys?", Hu­man Resources for Health, 1(5), S.1-16.
  • Henninger, Dawn ve Dailey Chris (1983), "Measuring Nursing Workload in An Outpatient Department", The Journal of Nursing Administration, 13(9), s. 20-23.
  • Kartal, M., Ozbay, H., Eristi, H.E. (2004), SHA-based Health Accounts in Thirteen OECD Countries: Country Studies Turkey-National Health Accounts 2000, OECD Health Technical Papers No. 13, Paris, France.
  • Kavuncubaşı, Şahin (2000), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Siyasal Kitapevi, Ankara, s. 218-233,
  • Kaynak, Tuğray (1996), İnsan Kaynakları Planlaması, Alfa Basım Yayın, '2.Baskı, İstanbul.
  • Khorasani R., Goel PK., Ma'luf NM., Fox LA., Seltzer SE., Bates DW. (1998), "Trends in The Use of Radiology With Inpatients: What Has Changes in A Decade?", American Journal of Roentgenology, 170, s. 859-861.
  • Koçel, Tamer (2003), İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları, 9, Baskı, Istanbul.
  • Langlois Le S., Vytialingam RC., Aziz NA. (1999), "A Time-Motion Study of Digital Radiography at Implemention", Avustralasian Radiology, 43(2), s. 201-205.
  • Lia S. ve Langlois S Le. (1999), "A Comparative Study of A Digital Radiography System", Avustralasian Radiology, 43(2), s. 197-200.
  • Menderes, Münevver (1990), Hastanelerde Maliyet Muhasebesi Modeli Geliştirme ve Hemodiyaliz Seans Maliyeti Örnek Uygulaması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bi­limleri Enstitüsü, Sağlık Kuramları Yönetimi Programı Yayınlanmamış Doktora Te­zi, Ankara.
  • Misener TR., Frelin AJ., Twist PA. (1987), "Sampling Nursing Time Pinpoints Staffing Needs", Nursing Health Care, 8(4), s. 233-237.
  • Nag D.ve Pettinger NM. (1997), "Health Service Indicators For Radiology Departments: How Meaningful Are They?", Clinical Radiology, 52(7), s. 552-556.
  • Orozs E ve Morgan D (2004), SHA Based National Accounts in Thirteen OECD Countries: A comparative Analysis, OECD Health Working Papers No. 16, Paris, France.
  • Pathi R.ve Langlois S. (2002), "Evaluation of The Effectiveness of Digital Radiography in Emergency Situations",Avustralasian Radiology,46(2),s. 167-169.
  • Peursem Van KA., Pratt MJ., Lawrence SR. (1995), "Health Management Performance A Review of Measures and Indicators", Accounting, Auditing & Accountability Journal, 8(5), s. 34-70.
  • Sağlık Bakanlığı (2003), Yataklı Tedavi Kurumları İstatistik Yıllığı. Ankara. (http://www.saglik.gov.tr/sb/default.asp?sayfa=istatistik)
  • Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü (1998), İşyüküne Dayalı Perso­nel İhtiyacı Saptama Yöntemi: İkinci Basamak Sağlık Kurumlan Çalışma Raporu, Ankara.
  • Seçim, Hikmet (1988), "Hastanelerde Verimliliği Artırma Yöntemleri: İş Ölçümüne Dayalı Kadrolama", Verimlilik Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, s. 5-30.
  • Shipp, J. Peter (1998), Workload Indicators of Staffing Need (WISN): A Manual For Implementtation, World Health Organization, Division of Human Resources Development and Capacity Building, Geneva, Switzerland.
  • Sunshine, H. Jonathan ve Burkhardt, H. Jeffrey (2000), "Radiology Groups' Workload in Relative Value Units and Factors Affecting It", Radiology, 214, s. 815-822.
  • Timur, Hikmet (1984), İş Ölçümü, İş Planlaması, Verimlilik: Kuramsal ye Örnek Uygulamalı TODİE Yayınları No: 207, Ankara.
  • Tortop, Nuri (1994), Personel Yönetimi, Yargı Yayınları, Ankara.
  • TSK (1987a),100 Yataklı Askeri Hastane 05.05.1987 Tarihli veTMK: 8-104 E Nolu Teşkilat Malzeme ve Kadro Çizelgesi.
  • TSK (1987b), 200 yataklı Askeri Hastane 05.05.1987 Tarihli ve TMK:8-3260 C Nolu Teşkilat Malzeme ve Kadro Çizelgesi.
  • TSK (1987e) 600 +200 Yataklı Askeri Hastane 05.05.1987 Tarihli TMK:8-1025 Nolu Teşkilat Malzeme ve Kadro Çizelgesi.
  • TSK (1988), GATA 1000+200 Yataklı Eğitim Hastanesi 29.07.1988 Tarihli TMK:8-662 Nolu Teşkilat Malzeme ve Kadro Çizelgesi.
  • Ülker S., Buldukoğlu K., Aksayan S., Atalay M., Kocaman G., Oktay S., Pektekin Ç. (2001), Türkiye 'de Hemşirelik: Temel Mesleki Eğitim İle İnsangücü 'ne İlişkin Sorun­lar ve Çözüm Önerileri, Çalışma Raporu, Ankara.
  • Yıldırım, Savaş (1994), Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi, DPT Yayını No:2350, Ankara.
  • Yüksel, Öznur (1997), İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.