ÖĞRENCİ LİDERLİĞİ UYGULAMALARI ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Liderlik temel anlamda başkalarını etkileyebilme sanatıdır. Liderliğin iş hayatı, insan ilişkileri, toplum ve bireyin geleceğini olumlu yönde etkilediği kadar akademik başarı ve okulu ilgilendiren her konu üzerinde de tartışılmaz bir etkisinin olduğu bilinmektedir. Bir başka ifadeyle liderlik yalnızca çalışma hayatında değil ayrıca öğrencilik yaşamında da kendini göstermektedir. Bununla birlikte dünyada ve ülkemizde lider öğrenci eğitimi ya da öğrenci liderliği programları önem kazanmaktadır. Bu çalışmada öğrenci liderliği kavramı, özellikleri ve programları tartışılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın temel amacını Kouzes ve Posner (2006) tarafından üniversite öğrencilerinin liderlik uygulamalarını ölçmek için geliştirilen Öğrenci Liderliği Uygulamaları Ölçeği'nin Türk kültürüne uyarlanması oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda okumakta olan ve kasıtlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme (Yıldırım ve Şimşek, 2005) kullanılarak seçilen 230 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrenci Liderliği Uygulamaları Ölçeğinin uyarlanabilmesi için üniversite öğrencilerine Türkçe formu uygulanmış ve elde edilen veriler yorumlanmıştır. Ölçeğin iç güvenirlik düzeyine bakmak için güvenirlik testi, daha sonra da model uygunluğunu test etmek için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılık katsayıları .914 çıkmakla birlikte bunun güvenilir bir ölçek olduğu anlaşılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda RMSEA değerinin .073 çıkması model uygunluğunu sağlamaktadır. Yapılan analizler, bu ölçeğin Türk kültüründe de uygulanabileceği, kullanılabileceği ve bundan faydalanılabileceği sonucunu ortaya koymaktadır

STUDENT LEADERSHIP PRACTICES INVENTORY: ADAPTATION FOR TURKISH CULTURE, LANGUAGE VALIDITY AND EXAMINATION OF FACTOR ANALYSIS

Leadership is an art for affecting people. It is known that leadership has indisputable effects not only on work life, human relations, society and future of people but also on academic success and all subjects that relates to school. In other words leadership not only shows itself in work life but also studentship life. In addition, leader student education or student leadership programmes become prominent in the world and our country. In this study, the concept of student leadership, features and programmes have been tried to explain. The aim this research is to examine the adaptation of Student Leadership Practices Inventory to Turkish culture which was developed by Kouzes and Posner (2006) to measure the leadership practices of university students. The sample of the study consisted of 230 university students studying in the school of foreign languages at Suleyman Demirel University in 2011-2012 academic year who were selected through criterion sampling which is one of the purposeful sampling (Yıldırım ve Şimşek, 2005). For the adaptation of of Student Leadership Practices Inventory Turkish Form was conducted to the university students and the data obtained were interpreted. Reliability test for examining the level of internal consistency and confirmatory factor analysis for testing model conformity were made. Beside that internal consistency parameters of the scale was .914, it was understood that this scale was reliable. In the results of confirmatory factor analysis the value of RMSEA’s being .073 proved the model conformity.. The analyses done with the data obtained revealed the result that this scale can be performed on Turkish culture, used and that benefit can be taken from this scale

___

  • Akdemir, T. (2007). Kara Harp Okullarında Okuyan ve Olimpik Spor Takımlarında Yer Alan 4. Sınıf Öğrencilerle, Yer Almayan Öğrencilerin Liderlik Özelliklerinin Araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Bottery, M. (1992). The Ethics of Educational Management. London: Cassell.
  • Chapman, J. ve Aspin, D. (2001). Schools and the Learning Community: Laying the Basis for Learning Across the Lifespan. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Cress, C., Astin, H., Zimmerman-Oster, K., Burkhardt, J. (2001). “Developmental outcomes of college students’ involvement in leadership activities“. Journal of College Student Development, 42(1), 15-26.
  • Çelik, C. ve Sünbül, Ö. (2008). “Liderlik Algılamalarında Eğitim ve Cinsiyet Faktörü: Mersin İlinde Bir Alan Araştırması.” Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(3).
  • Doğan, N. ve Başokçu, T. A. (2010). “İstatistik Tutum Ölçeği İçin Uygulanan Faktör Analizi ve Aşamalı Kümeleme Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması.” Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65- 71.
  • Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Görülen Liderlik Davranışlarının Araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Hawkes, T. (1999). “Conversation with Sudents on Leadership.” Independence, 24(1).
  • Hersey, P. ve Blanchard, K. H. (1982). Management of Organizational Behavior: Utilizing Human Resources. New Jersey, Prentice-Hall.
  • Hine, G. (2011). Exploring the Development of Student Leadership Potential within a Catholic School: A Qualitative Case Study. Unpublished Doctoral Thesis, The University of Notre Dame Australia, Fremantle, WA.
  • Karnes, F. A. ve Bean, S. M. (1990). Developing Leadership in Gifted Youth. Reston.
  • Kouzes, J. M. ve Posner, B. Z. (1998). Student Leadership Practices Inventory: Facilitator’s Guide. SanFrancisco: Jossey-Bass Publishers.
  • Kouzes, J. M. ve Posner, B. Z. (2002). The Leadership Challenge: How to Get Extraordinary Things Done in Organizations. SanFrancisco: Jossey-Bass Publishers.
  • Kouzes, J. M., & Posner, B. Z. (2003). The Leadership Practices Inventory: Observer (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Kouzes, J. M. ve Posner, B. Z. (2006). Student Leadership Practices Inventory. Student Workbook, 2nd. Edition. SanFrancisco: Jossey-Bass.
  • Lilley, R. (2010). Problematising Student Leadership. Unpublished Master Dissertation, Unitec Institute of Technology.
  • Lloyd, M. J. (2006). Predicting Leadership: Characteristics Associated with Student Leadership. The University of Georgia.
  • MEB. (2007). Temel Eğitime Destek Programı Okul Liderliği. 3 Haziran 2012 tarihinde http://tedp.meb.gov.tr/doc/Pubs/4SL/school_leadership_effective_leadership_T.pdf adresinden alınmıştır.
  • Morrison, E. K. (1994). Leadership Skills: Developing Volunteers for Organizational Success. Tucson: Fisher Books.
  • Myers, T. (2005). “Developing A Culture of Student Leadership.” Teacher, 155(1).
  • Northouse, P. G. (1997). Leadership: Theory and Practice. Thousand Oaks, CA: Sage
  • Onur, V. (1998). Yeterliğe Dayalı Lider Yetiştirme Programının Etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Ryan, J. (2006). Inclusive Leadership. SanFrancisco: Jossey-Bass Publishers.
  • Stogdill, R. (1981). Handbook of Leadership. New York: Collier Mc Milan Ltd.
  • Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
  • Şişman, M. (1997), “Geleceğin Liderlerinin Yetiştirilmesi ve Eğitimde Liderlik”, 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, 5-6 Haziran, İstanbul.
  • Tekin, M. ve Taşğın, Ö. (2008), “Orta Öğretim Kurumlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Çeşitli Değişkenlere Göre Liderlik Davranışlarının İncelenmesi (Ordu İli Örneği)”, 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1-3 Eylül Sakarya.
  • Thompson, B. (2000). Ten Commandments of Structural Equation Modeling. In L. G. Grimm & P. R. Yarnold (Eds.), Reading and Understanding More Multivariate Statistics (pp. 261-283). Washington, D.C.: American Psyhological Association.
  • Tüysüz, B. (2007). Öğrenci Liderliği Programının 6. Sınıf Öğrencilerinin Liderlik Rolleri ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Wilcox, B. (2004). Leadership Development of Community College Students: Does Participation in the Phi Theta Kappa Leadership Development Studies Course Have an Effect on the Development of Leadership Behaviors? Yayımlanmamış Doktora Tezi, West Virginia University. Morgantown.
  • Yavuz, M. (2010). “Liderlik Uygulamaları Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlama Çalışması.” Eğitim ve Bilim, 35(158).
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, D. G., Çetin, H., Türnüklü, A., Tercan, M., Çetin, C. ve Kaçmaz, T. (2016). “Polatlı Müzakereci-ArabulucuLider Öğrenci Yetişiyor” Projesinin Değerlendirilmesi.” İlköğretim Online, 15(2), 650-670.