ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ İLE ANNE-BABALARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TARAFLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ: NİTEL BİR ANALİZ

Gençlerin anne-babasıyla olan etkileşiminin niteliği her iki taraf açısından da önem arz etmektedir. Anne-baba ve çocuk arasında kurulan bu etkileşimin sağlam temellere oturması iletişim sürecinin niteliğine ve karşılıklı beklentilere göre değişmektedir. Özellikle aileler ve gençler bu süreci, sonuçlarını, olumlu yönlerini ve zorluklarını çocuklarıyla beraber yaşamaktadırlar. Bu nedenle bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin ve anne-babalarının birbirleriyle olan ilişkilerinin kendi bakış açılarından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada temel nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve 15'i üniversite öğrencisi ve onların anne-babaları olmak üzere toplam 45 kişi ile görüşme yapılmıştır. Veri analizleri sonucunda, Çocuklar ve anne babaların birbirinden beklentileri, karşılıklı iletişim kurmanın kolay olduğu durumlar. Karşılıklı iletişim kurmanın zor olduğu durumlar, gençler tarafından anne-babanın örnek alınan ve eleştirilen davranışları ve kuşaklar arası farklar hakkındaki ana-baba görüşleri olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Ayrıca, araştırma sonucunda anne-babalar ve çocukların beklentileri arasında farklılıklar olduğu ancak iletişim kurmanın zor olduğu durumların genellikle benzerlikler içerdiği belirlenmiştir

THE ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN UNIVERSITY STUDENTS AND PARENTS IN TERMS OF PARTIES: A QUALITATIVE ANALYSIS

The quality of the interaction between the young and their parents is significant in terms of both sides. Building this relationship on a solid ground changes depending on the quality of communication process and on mutual expectations. In particular, parents and the young experince this process and its consequences, positive sides and challenges all together. Therefore, in this study, it is aimed to analyze the relationship between the university students and their parents from the viewpoint of these young people. In the study, basic qualitative research method has been used and 45 people in total, 15 are university students and the rest is their parents, have been interviewed. As a result of the data analysis, five main themes have been determined: The expectations of parents and children from each other, the cases in which mutual communication is easy, the cases in which mutual communication is hard, the parents’ behaviours which are taken example or criticized by the young and parents’ views regarding the generation gap. Moreover, at the end of the study, it has been found that the expectations of parents and children show differences while the cases in which communicating reciprocally is hard show similarities

PDF

___

Abalı, O. (2006). Ergenlik Dönemi ve Sorunları, (2. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Altıntaş, E. (1991). Benlik Kavramı Ve Uyum. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5181, 56.
Allison, B. N. & Schultz, J. B. (2004). Parent-adolescent conflict in early adolescence. Adolescence, 39, 101-119.
Atak, H. & Taştan, N. (2012). “Romantik İlişkiler ve Aşk”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4).
Baran, A. G. (2013). “Genç ve Gençlik: Sosyolojik Bakış”. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1).
Barnett, M. A. (2008). Economic Disadvantage in Complex Family Systems: Expansion Of Family Stress Models. Clinical Child Family Psychological Review, 11, 145-161
Baloğlu, N. & Bulut, M. B. (2015). Aile Liderliği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 185-197.
Becerikli, S. Y. (2013). “Kuşaklar Arası İletişim Farklılığı: Bilim Teknoloji Ve Yenilik Haberleri Üzerinden Bir Odakgrup Çalışması.” Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(1), 5-18.
Bornstein, L. and Bornstein, M. H. (2007). “Parenting Styles And Child Social Development.” In: R. E. Tremblay, R. G. Barr ve RDeV Peters, (Eds). Encyclopedia on Early Childhood Development [online]. Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Childhood Development; 19 Ocak 2016 tarihinde URL: http://www.childencyclopedia.com/ documents/BornsteinANGxp.pdf. adresinden alınmıştır.
Bülent, K. (2013). Üç Kuşak Arasındaki Değer Değişimi. Selçuk Üniversitesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cihangir, Z. (2011). Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Ve Araştırma Deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Edt.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
Conger, R. D., Conger, K. J., Matthews, L. S., & Elder, G. S. (1999). Pathways To Economic İnfluence On Adolescent Adjustment. American Journal of Community Psychology, 27, 519-541.
Conger, R. D., Belsky, J. & Capaldi, D. M. (2009). “The Intergenerational Transmission Of Parenting: Closing Comments For The Special Section.” Developmental Psychology, 45, 1276– 1283.Conger, R. D., Conger K. J., & Martin M. J. (2010). Socioecenomic status, family processes, and individual development. Journal of Marriage and Family, 72, 685-704.
Çeçen, A. R. (2007). “Üniversite Ergenlerinin Cinsiyet ve Yaşam Doyumu Düzeylerine Göre Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 180-190.
Çevik, B. G. (2008). “Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Arkadaşlık İlişkilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi.” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 35–50.
Çuhadaroğlu, F., Canat, S., Kılıç, E., Şenol, S., Rugancı, N., Öncü, B., Hoşgör, G., Işıklı, S. ve Avcı, A. (2005). Ergen ve Ruhsal Sorunları Durum Saptama Çalışması, Türkiye Bilimler Akademisi Raporları , Ankara
DePlanty, J., Coulter-Kern, R. & Duchane, K. A. (2007). Perceptions Of Parent Involvement in Academic Achievement. The Journal of Educational Research, 100 (6), 361–368.
Dirican, N. (2006). Hz. Peygamber ve Aile İçi İletişim. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Eğitimi Bilim Dalı.
DiCicco-Bloom, B. & Crabtree, B. F. (2006).The Qualitative Research Interview. Medical Education, 40 (4), 314- 321.
Dinçer, B. (2008). Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeyde Lise İkinci Sınıfa Devam Eden Ergenlerin Anne Baba Tutumlarını Algılamaları İle Arkadaşlık İlişkilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dinizulu, S. M., Grant, K. E., Bryant, F. B., Boustani, M. M., Tyler, D., & McIntosh, J. M. (2014). “Parent– Adolescent Relationship Quality and Nondisclosure as Mediators of the Association Between Exposure to Community Violence and Psychological Distress.” In Child & Youth Care Forum, 43(1), 41-61. Springer US.
Doğan, C. (2013). Ailede İletişim Sanatı. Kalbi Kitaplar: İstanbul.
Ertekin, P. (2015). Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerin İnternet Bağımlılığı ve Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Kayseri.
Fan, X. and Chen, M. (2001). “Parental İnvolvement And Students’ Academic Achievement: A Meta Analysis.” Educational Psychology Review, 13, 1–22.
Fraley, R. C. & Davis, K. E. (1997). “Attachment for mationand transfer in youngadults’ close Friendships and romantic relationships.” Personal Relationships, 4(2), 131-144.
Friesen, M. D., Woodward, L. J., Horwood, L. J., & Fergusson, D. M. (2013). “Quality of Parent–Child Relations İn Adolescence And Later Adult Parenting Outcomes.” Social Development, 22(3), 539-554.
Fisher, J., & Dixson, M. D. (2001). The Role of Communication in Meeting Adolescents' Relational Expectations about the Parent-Child Relationship: Satisfying Teenagers.
Formoso, D., Gonzales, N. A. & Aiken, L. S. (2000). Family Conflict And Children’s İnternalizing And Externalizing Behavior: Protective factors. American Journal of Community Psychology, 28,175- 199.
Fosco, G. M., Stormshak, E. A., Dishion, T. J., & Winter, C. (2012). Family Relationships And Parental Monitoring During Middle School As Predictors Of Early Adolescent Problem Behavior. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 41, 202-213.
Gander, M. J. ve Gardiner, H.W. (2005). Çocuk ve Ergen Gelişimi,(Yay. B.Onur ), Ankara: İmge Kitabevi
Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş (çev. A. Ersoy, P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayınları.
Greenberger, E., Chen, C., Tally, S. R. & Dong, Q. (2000). Family, peer and individual correlates of depressive symptomatology among U.S. and Chinese adolescents. Journal of Consulting & Clinical Psychology, 68, 209-219.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Gönenç, E. Ö. (2007). İletişimin Tarihsel Süreci. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi hakemli Dergisi, (28). Erişim Tarihi: 31 Jan. 2016 doi:http://dx.doi.org/10.17064/iüifhd.78770.
Harter, S. (2006). The Self. (Ed: N. Eısenberg) Handbook of ChıldPsychology: Social, Emotional, and Personality Development (505-560), New Jersey: John Wiley&Sons, Inc.
Jeynes, W. (2005). “A Meta-Analysis Of The Relation Of Parental İnvolvement To Urban Elementary School Student Academic Achievement.” Urban Education, 40 (3), 237-269.
Jeynes, W. (2015). “A Meta-Analysis: The Relationship Between Father Involvement And Student Academic Achievement.” Urban Education, 50 (4) 387–423.
Karaköse R. Ben Büyüdüm Ergenlik Psikolojisi Ve İletişim. İstanbul Yediveren Yayınları.
Kavut, S. (2015). Kuşaklar Arası İletişim Farklılıklarının Aile İçi İletişime Etkisi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Kofral, A. (2016). Algılanan Ekonomik Güçlük Ve Eşler Arasındaki Çatışma İle Problem Davranışlar Arasındaki Bağlantıda, Ebeveyn-Ergen İlişkilerinin Aracı Rolü. Ankara Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Kim, K.J., Conger, R.D., Elder Jr., G.H. & Lorenz, F.O. (2003). Reciprocal Influences Between Stressful Life Events And Adolescent İnternalizing And Externalizing Problems. Child Development, 74(1), 127-143.
Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik psikolojisi (6. basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Kumpfer, K. L. (1998). Selective prevention Interventions: The Strengthening Families Program. NIDA Research Monograph Series, 177, 160-207.
Kocayörük, E. (2012). Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 24-37.
Koç, M. (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17), 231-256.
Koç, H. E. & Kaygusuz, C. (2016). The effect of adolescent-parent relationship enhancement program on adolescent perceived parental acceptance/rejection levels and family functions Ergen-ebeveyn ilişki geliştirme programının ergenlerin algıladıkları ebeveyn kabul/red düzeylerine ve aile işlevlerine etkisi. Journal of Human Sciences, 13(3), 4338-4355.
Köknel, Ö. (2001). Kimliğini Arayan Gençliğimiz. Altın Kitap: İstanbul.
Lederman, R. P., Chan, W. & Roberts-Gray, C. (2008). Parentadolescent Relationship Education (PARE): Program Delivery To Reduce Risks For Adolescent Pregnancy And STDs. Behavioral Medicine, 33(4), 137-144. DOI: 10.3200/ BMED.33.4.137-144
Löker, Ö. (1999). Ergenlerde Ana-Baba ve Arkadaş Bağlılığının Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Üzerindeki Ayrıştırıcı Etkisi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Bölümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
McAdams, T. A., Rijsdijk, F. V., Narusyte, J., Ganiban, J. M., Reiss, D., Spotts, E. & Eley, T. C. (2017). Associations Between The Parent–Child Relationship And Adolescent Self‐Worth: A Genetically İnformed Study
Of Twin Parents And Their Adolescent Children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 58(1), 46- 54.
Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen Ve Uygulama İçin Bir Rehber. Trans. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Miles, B. M. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitativedataanalysis: An Expanded Sourcebook. Retrieved from http://books.google.com.tr/books/about/Qualitative_Data_Analysis.html?id=U4lUwJ5QEC&redir_esc=y. 11.05.2012.
Morrison, G. S. (2012). Early Childhood Education Today. Pearson: Boston-USA.
Niemiec, C. P., Lynch, M. F., Vansteenkiste, M., Bernstein, J., Deci, E. L., ve Ryan, R. M. (2006). The Antecedents And Consequences Of Autonomous Self-Regulation For College: A Self-Determination Theory Perspective On Socialization. Journal of Adolescence, 29, 761-775.
Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma Ve Değerlendirme Yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed. ). Ankara: Pegem Akademi.
Pehlivan, H. (2008). Anne Eğitim Programının Etkililiğinin Değerlendirilmesi, Aile ve Toplum Dergisi, 4(15), 55-67.
Pembecioğlu, N. (2006). İletişim Ve Çocuk. Ebabil Yayınları, Ankara.
Pembecioğlu, N. (2011). İletişiyorum İletişim Teknikleri. Kutupyıldızı Yayınları, İstanbul.
Peterson, G. W. (2005). Family Influences on Adolescent Development. T.P. Gullotta & G.R. Adams, (Ed.), Handbook of Adolescent Behavioral Problems: Evidence-Based Approaches to Prevention and Treatment (27-55). New York: Springer.
Robin, A. L. & Foster, S. L. (2003). Negotiating Parent-Adolescent Conflict: a Behavioral-Family Systemsapproach. New York: Guilford Press.
Sak, R., Sak,İ. T. Ş., Atlı, S.,& Şahin, B. K. (2015). “Okul Öncesi Dönem: Anne Baba Tutumları.” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3).
Semerci, Z. B. (2007). Ergen Ruh Sağlığı Aileler ve Ergenler, İstanbul: Alfa Yayınları.
Shek, D.T.L. (2008). Economic Disadvantage, Perceived Family Life Quality And Emotional Well-Being İn Chinese Adolescents: A longitudinal study. Soc Indic Res, 85, 169-189.
Smith, C.,Perou, R., ve Lesesne (2002). Parenteducation. In M. H. Bornstein (Ed.), Handbook of Parenting. Social conditional an dapplie dparenting. Lawrence Erlbaum Associates. Publishers.
Seiffge‐Krenke, I., Persike, M., Karaman, N. G., Cok, F., Herrera, D., Rohail, I., ... & Hyeyoun, H. (2013). “Stress with Parents And Peers: How Adolescents From Six Nations Cope With Relationship Stress.” Journal of Research on Adolescence, 23(1), 103-117.
Steinberg, L. D.,& Çok, F. (2007). Ergenlik. İmge Kitabevi.
Şemin, U.R. (1992). Gençlik Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi
Solak, A. (2009). Çocuklarda ve Gençlerde Şiddet, Saldırganlık ve Suçluluk Duyguları Açısından AnneBaba Eğitimi, 14. Baskı, Hegem Yayınları, Ankara.
Temel, Z. F. & Aksoy, A. B. (2005). Ergen ve Gelişimi: Yetişkinliğe ilk adım (2.basım : Ocak 2005). Yenişehir, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Trommsdorff, G. (2013). Toplumsal Değişim Ve İnsan Gelişimi Açısından Çocuğun Değeri. S. Bekman ve A. AksuKoç, (Ed.), İnsan Gelişimi, Aile ve Kültür: Farklı bakış açıları içinde (133-154). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Tuggle, F.C, Kerpelman, J.L.,Pittman, J.F. (2014). “Parental Support, Psychological Control, and Early Adolescents Relationships with Friends and Dating Partners.” Family Relations 63, 496 – 512. TÜİK (2006). Aile Yapısı Araştırması. Ankara.
Türnüklü, A. (2000). “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme.” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24, 543–559.
Özdemir, Y., & Çok, F. (2011). Ergenlikte Özerklik Gelişimi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 152-162.
Özpolat, A. (2010). Ailede Demokratik Sosyalleşme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(20).
Updegraff, K. A.,Mchale, S. G., Crouter, A. C., ve Kupanoff, K. (2001). “Parents' İnvolvement in Adolescents' Peerrelationships: A Comparison Of Mothers' Andfathers' Roles.” Journal of Marriage and the Family, 63(3), 655-669.
Ucanok Z., & Güre, A. (2014). Perceived Economic Strain And Psychological Well-Being: The Mediational Role Of Parental Relations İn Turkish Early Adolescents. Journal of Early Adolescence XX(X), 1-27. Ünal, İ. (2011). Gençlerle İletişim. Nesil Yayınları: İstanbul.
Yörükoğlu, A. (1993). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar, (8.Baskı). İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım Abalı, O. (2006). Ergenlik Dönemi ve Sorunları, (2. Baskı). Đstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Wilkinson, R. B. (2004). The Role Of Parental And Peer Attachment İn The Psychological Health And Self-Esteem Of Adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 33(6), 479–493.