Stratejik Yönetim Uygulamalarının İşletmelerin Kriz Yönetimine Etkilerinin Analizine Yönelik Bir Araştırma

Bu çalışmada, stratejik yönetim uygulamalarının, işletmelerin kriz yönetimine sağlamış olduğu katkıların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, kriz dönemlerinde oluşan belirsizliklerin tahmin edilebilmesi ve mümkün olan düzeltici önlemlerin alınmasında; işletmeler için stratejik yönetim araçlarının önemi, faydaları ve alınabilecek iyileştirici önlemlerin neler olabileceği araştırılmıştır. Çalışmada “İstanbul Madeni Eşya Sanatkârları Sanayi Sitesi’nde çalışan 20 yaşından büyük 450 kişiye 20.04.2021- 30.06.2021 tarihleri arasında anket uygulaması yapılmıştır. Bu araştırmanın anketinin birinci kısmında, katılımcıların cinsiyet, yaş, çalışma süresi ve eğitim durumlarına yönelik bilgilerin alınması için demografik sorulara yer verilmiştir. İkinci kısımda yer alan "Stratejik Yönetim Ölçeği"; Kayar, (2019: 99) tarafından geliştirilmiş olup; ölçekte yer alan sorularla, stratejik yönetim uygulamaları ile ilgili konularda katılımcıların görüşü alınmıştır. Anketin üçüncü kısmında ise Doğan (2010: 104) tarafından geliştirilen Kriz Yönetimi Ölçeği’nden yararlanılarak; kriz yönetiminde hatalardan ders çıkarma, mevcut krizlere hazırlık ve gelecekteki krize hazırlıklı olma ile ilgili konularda katılımcıları görüşlerinin alınması amaçlanmıştır.

A Research on the Effects of Strategic Management Practices on Crisis Management

In this study, it is aimed to determine the contributions of strategic management practices to the crisis management of enterprises. In this context, in predicting the uncertainties that occur during crisis periods and taking possible corrective measures; the importance of strategic management tools for businesses, their benefits and possible remedial measures have been researched. In the study, a survey was conducted between 20.04.2021 and 30.06.2021 to 450 people over the age of 20 working in the " İstanbul Madeni Eşya Sanatkârları Sanayi Sitesi". In the first part of the questionnaire of this research, demographic questions were included in order to obtain information about the gender, age, length of employment and educational status of the participants. "Strategic Management Scale" in the second part; It was developed by Kayar, (2019: 99); The opinions of the participants were taken with the questions in the scale and on the issues related to strategic management practices. In the third part of the questionnaire, using the Crisis Management Scale developed by Doğan (2010: 104); It is aimed to get the opinions of the participants on issues related to learning from mistakes in crisis management, preparing for current crises and being prepared for future crises.

PDF

___

Akat, İ. Budak, G. ve Budak, G. (2002). İşletme Yönetimi. 4. Baskı, İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitapevi.
Aktan, C. C. (2008). Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. Çimento İşveren Dergisi, 22(4), 4-21.
Alayoğlu, N. (2010). Rekabet üstünlüğü sağlamada insan kaynakları ve Rekabet Stratejileri Uyumunun Önemi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 27-49.
Altunoğlu, E. (2001). Stratejik Planlamada İki Farklı Okul: Klasik ve Yönetsel Karar Yaklaşımları. Journal of Faculty of Business, 2(2), 60-75.
Arogyaswamy, B. and Byles, C. M. (1987). Organizational Culture: Internal and External Fits. Journal of Management, 13(4), 647-659.
Arslan, G. (2013). Liderliğin Kriz Yönetimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Asunakutlu, T., Safran, B. ve Tosun, E. (2003). Kriz Yönetimi Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 141- 163.
Asunakutlu, T., ve Safran, B. (2004). Stratejik Yönetim Açısından Kriz Kaynaklarına İlişkin Bir Değerlendirme. Öneri Dergisi, 6(21), 51-58.
Augustine, N. R. (1995a). Business Crises: Guaranteed Preventatives-And What To Do After They Fail. Executive Speeches, 9(6), 28-42.
Augustine, N. R. (1995b). Managing the Crisis You Tried to Prevent. Harvard Business Review, 73(6), 100-147.
Avcı, N. ve Küçükusta, D. (2013). Küresel Ekonomik Krizin Seyahat Acentelerine Etkileri ve Türkiye'de Kriz Yönetimi Uygulamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 571-587.
Avşar, M. (2007). Yüksek Öğretimde Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Araştırılması Çukurova Üniversitesinde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Balaban, S. (2018). Kriz Yönetiminde Liderlik ve Liderlik Özelliklerinin Kriz Yönetimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Baş, T. (2003). Anket, (2. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Baydaş, M. (2013). İşletmelerin Kriz Dönemlerinde Uyguladıkları Pazarlama Stratejileri Ve Euro Bölgesi Krizinden Etkilenme Düzeylerinin Araştırılması: Mobilya Sektörü Örneği, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır.
Bodin, Ö., Nohrstedt, D., Baird, J., Plummer, R., and Summers, R. (2019). Working at the ‘Speed of Trust’: Pre-Existing and Emerging Social Ties in Wildfire Responder Networks in Sweden and Canada. Regional Environmental Change, 19(8), 2353–2364.
Boin, A t Hart, P., Stern, E., and Sundelius, B. (2017). The Politics of Crisis Management: Public Leadership Under Pressure. Cambridge: Cambridge University Press.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Bynander, F., and Nohrstedt, D. (2020). Collaborative Crisis Management: Inter-Organizational Approaches to Extreme Events. New York: Routledge, 1-12.
Can, H. (1999). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Certo, S. C. (1986). Principles of Modern Management: Functions and Systems. New York: WCB/McGraw-Hill.
Cloutier, C, Oktaei, P. and Lehoux, N. (2020). Collaborative Mechanisms for Sustainability-Oriented Supply Chain İnitiatives: State of the Art, Role Assessment and Research Opportunities. International Journal of Production Research, 58(19), 5836-5850.
Cooc, N. (2019). Teaching Students With Special Needs: İnternational Trends in School Capacity and the Need for Teacher Professional Development. Teaching and Teacher Education, 83, 27-41.
Çetinkaya, A. Ş. Rahman, N. R. ve Atsan, M. (2015). Stratejik Planlamanın Kriz Yönetimine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (10), 24-33.
Çubukcu, M. (2020). İşletmelerde Stratejik Yönetim Sürecinde Uygulanabilecek ve Literatürde Yer Alan Bazı Araç, Teknik ve Yaklaşımlar. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-26.
Çütcü, İ., Özdemir, A., ve Yiğit, M. Ş. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Toplam Kalite Yönetiminin Firmanın İhracat Performansına Etkisi: Gaziantep İli Örneği. Third Sector Social Economic Review, 53(3), 777-793.
Dean, Jr, J. W. and Sharfman, M. P. (1996). Does Decision Process Matter? A Study of Strategic Decision-Making Effectiveness. Academy of Management Journal, 39(2), 368-392.
Demir, İ. B. ve Uğurluoğlu, Ö. (2015). Sağlık Kurumlarında Stratejik Yönetim Araçları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 18(2), 219-251.
Dinçer, Ö. (1992). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası.2. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
Doğan K. (2010). Örgütsel Öğrenme ve Kriz Yönetimi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı İşletme Programı. İstanbul.
Doğan, E. (2017). Rekabet Stratejileri Perspektifinden Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 163-178.
Doğan, T. ve Gülay, İ. (2019). Y kuşağının Girişimcilik Eğiliminin Belirlenmesi ve Stratejik Yönetim: Telekomünikasyon Sektöründe Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 703-717.
Fink, S. (1986). Crisis Management: Planning For the İnevitable. New York: American Management Association.
Gökmen, T. (2021). Türkiye'de Yargının Stratejik Yönetimi. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(1), 145-161.
Göral, R. (2014). Turizm Sektöründe Stratejik Kriz Yönetimine İlişkin Bütünsel Bir Çerçeve. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 89-101.
Güçlü, N. (2003). Stratejik Yönetim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85.
Haşit, G. (1999). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Türkiye’nin Büyük Sanayi İşletmeleri Üzerine Yapılan Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Hinterhuber, H. H. and Popp, W. (1992). Are You a Strategist or Just a Manager?. Harvard Business Review, 70(1), 13-105.
Hitt, M.A., Ireland,. D., Camp, M. and Sexton, D.L. (2001). Strategic Strategies for Wealth Creation. Strategic Management Journal, 22(6/7), 479-491.
Karabacak, H. (2021). Kurumsal İletişimde İyi Uygulama Örneği Olarak Sayıştay Başkanlığının İletişim Stratejisi. Sayıştay Dergisi, 32(121), 9-37.
Karakaya, A. (2004). Stratejik Yönetim Sisteminin Kriz Yönetimine Katkısı Üzerine Bir Araştırma. Teknoloji Dergisi, 7(2), 225-233.
Kayar, B. (2019). Örgütlerde Stratejik Yönetim ve Yöneticilerin Stratejik Yönetim Algısı: Kırşehir İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
Kenner, A. S. (2018). Crisis Management and Student Conduct on College Campuses: The Role of Adminstrative Discretion. Theses and Dissertations, 2813, 1-91.
Kırım, A. (2006). Strateji ve Birebir Pazarlama-CRM. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Koç, A., ve Gürsoy, S. (2020). Amerikan Merkez Bankası FED’in Para Politikası Araçları ve Bağımsızlığı. Econder International Academic Journal, 4(2), 421-447.
Korkmazyürek, H. ve Basım, H. N. (2009). İş Modeli ve Kriz Yönetimi. Ankara: Siyasal Yayınevi.
Kutman, Ö. (2001). Türkiye’deki Şirketlerde Erken Uyarı Göstergelerinin Araştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, (4), 59-70.
Lai, W. K. and Wong, C. W. (2020). Comparing Crisis Management Practices in the Hotel İndustry Between İnitial and Pandemic Stages of Covid-19. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 32(10), 3135-3156.
Mitroff, I. I. Shrivastava, P. and Udwadia, F. E. (1987). Effective Crisis Management. Academy of Management Perspectives, 1(4), 283-292.
Nadeem, M., Farooq, M., and Ahmed, A. (2019). Does Female Representation on Corporate Boards Improve Intellectual Capital Efficiency?. Journal of Intellectual Capital, 20(5), 680-700.
Nohrstedt, D., Baird, J., Bodin, Ö., Summers, R., and Plummer, R. (2020). Upscaling Collaborative Crisis Management: A Comparison of Wildfire Responder Networks in Canada and Sweden. In F. Bynander & D. Nohrstedt (Eds.), Collaborative Crisis Management (pp. 13–26). New York: Routledge.
Nohrstedt, D., Bynander, F., Parker, C., and ‘t Hart, P. (2018). Managing Crises Collaboratively: Prospects and Problems—a Systematic Literature Review. Perspectives on Public Management and Governance, 4(4), 257–271.
Okumuş, F. (2003). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Krizlerin İşletmeler Üzerine Olası Etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1-2), 203- 212.
Öktem, B., ve Öktem, Ü. R. (2021). COVID-19 Pandemisinin Finansal Raporlama Üzerindeki Etkisi: Finansal Dayanıklılık Kapsamında Değerlendirme. Mali Cözüm Dergisi, 31, 61-87.
Ölçer, F. (2005). Dengeli Stratejik Performans Ölçüm ve Yönetim Sistemi'nin (Balenced Scorecard) Tasarımı ve Uygulanması. Amme İdaresi Dergisi, 38(2), 89-134.
Özarslan, C. ve Diker, E. (2020). Kamu Kurumlarının Kriz Yönetimi Becerileri: Samsun Büyükşehir Belediyesi Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 653-678.
Özden, K., Erdoğdu, D. ve Gül, S. (2017). Kriz Yönetiminde Üretim Yönetimi Stratejileri ve Politikalarının Kullanılmasıyla İlgili Bir Alan Araştırması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 23-50.
Özer, M. A. (2015). İşletmelerde Stratejinin Önemi Üzerine Değerlendirmeler. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), 69-84.
Özgür, H. (2004). Kamu İşletmelerinde Stratejik yönetim, Çağdaş Kamu Yönetimi II. Editör: M. Acar ve H. Özgür, Ankara: Nobel Yayınları.
Paloshi, A. I., Vasileska L., Trpceska L., Spasovski, G. Aleksova R. S. ve Crabtree D.(2014). Inclusion in Secondary Vocational Education, Handbook on Working With Special Educational Needs Students. British Council.
Pisapia, J., Reyes-Guerra, D. and Yasin, M. (2006, July). Strategic Thinking and Leader Success. Annual Meeting of the International Conference on Advances in Management. Lisbon, Portugal.
Preble, J. F. (1997). Integrating the Crisis Management Perspective Into the Strategic Management Process. Journal of Management Studies, 34(5), 769-770.
Ramanathan, U., and Gunasekaran, A. (2014). Supply Chain Collaboration: Impact of Success in Long- Term Partnerships. International Journal of Production Economics, 147, 252-259.
Rodoplu, H. and Aktekin, B. (2020). Havacılık Sektöründe Kriz Yönetimi: Thomas Cook Şirketi Örnek Olayı. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(38), 2135-2146.
Scheer, L. K., Miao, C. F., and Palmatier, R. W. (2015). Dependence and İnterdependence in Marketing Relationships: Meta-Analytic İnsights. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(6), 694- 712.
Senge, P. M. (1990), The Fifth Discipline: The Art and Practice of Learning Organization. New York: Currency Doubleday.
Shaw, M. (2018). Teaching Campus Crisis Management Through Case Studies: Moving Between Theory and Practice. Journal of Student Affairs Research and Practice, 55(3), 308-320.
Slater, M. D. (2017). Crisis Management by Higher Education Leaders. Edgewood College, Wisconsin.
Soysal, A., Paksoy, H. M. ve Özçalıcı, M. (2011). Kriz Dönemlerinde Liderlik Yeteneğinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1), 222- 248.
Supriadi, L. S. R., and Pheng, L. S. (2018). Data Analysis: Surveys. In Business Continuity Management in Construction (pp. 221-252). Singapore: Cham.
Şahinli, S. (2018). Sağlık Yöneticilerinin Stratejik Liderlik Davranışlarının Kriz Yönetimi Üzerine Etkisi: İstanbul İli Özel Hastaneler Uygulaması. Üniversitesi İşletme Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
Tack, L. Lıégeoıs, J. P. Deblond, A. and Duchesne, J. C. (1994). Kibaran A-Type Granitoids and Mafic Rocks Generated by Two Mantle Sources in a Late Orogenic Setting (Burundi). Precambrian Research, 68(3-4), 323-356.
Tağraf, H. ve Arslan, N. T. (2003). Kriz Oluşum Süreci ve Kriz Yönetiminde Proaktif Yaklaşım. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 149-160.
Titiz, İ. ve Çarıkçı, H. İ. (2001). Krizlerin İşletmeler Üzerindeki Etkileri ve Küçük İşletme Yöneticilerinin Kriz Dönemine Yönelik Stratejik Düşünce ve Analizleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 203-218.
Topaloğlu, M. ve Tunç, A. (1997). Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 88-94.
Uyan, Ö. (2016). İşletmelerde Kriz Yönetimi Çalışmaları ve İşletmelerin Kriz Öncesi. International Conference on Eurasian Economies, (4), 691-700.
Veliyath, R. (1992). Strategic Planning: Balancing Short-Run Performance and Longer Term Prospects. Long Range Planning, 25(3), 86-97.
Vlachy, L. K. A., Bundy, J. and Little, L. M. (2020). Blessing and a Curse: How Ceos’ Trait Empathy Affects Their Management of Organizational Crises. Academy of Management Review, 45(1), 130–153.
Yahya, F., Çetin, S., ve Yıldıran, C. (2016). İşletmelerde Stratejik Yönetim Uygulamaları ve Yenilik Performansı İlişkisi: Bartın ve Karabük İllerindeki İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(14), 221-240.
Yozgat, F. (2001). Bilimsel Araştırma Metotları. Ankara: Yargı Yayınevi.