Osman Seray ÖZKAN, Burcu ÜZÜM, Yasemin ÖZDEMİR

Sosyal Sorumlu İnsan Kaynakları Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanmasına İlişkin Bir Araştırma

Sosyal sorumlu insan kaynakları yönetimi kavramının alan yazınında pek araştırılmadığı görülmüştür. Yazındaki bu eksikliğin, kavramı ölçebilecek bir araç olmadığından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu nedenle Türkçe’ye uyarlanan ölçeğin insan kaynakları yönetimi alanındaki araştırmalarda kullanılması umulmaktadır. Araştırmada Shen ve Zhu (2011) tarafından geliştirilen Sosyal Sorumlu İnsan Kaynakları Yönetimi (SSİKY) Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlaması yapılmıştır. Ölçeğin faktör yapısının uygunluğu açıklayıcı (AFA), doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve iç tutarlılık analizi ile test edilmiştir. DFA ile elde edilen bulgular, χ2 /df=2,75; RMSEA=.066; CFI=.93; GFI=.94; AGFI=.91 olup, elde edilen uyum indeksleri kabul edilebilir değerdedir. Ölçek üç boyutludur. Cronbach’s Alpha değerleri iş kanununa uygun İKY .72, çalışan merkezli İKY .72 ve kurumsal sosyal sorumluluğu teşvik eden İKY için .72 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin toplam Cronbach’s Alpha katsayısı .85’tir. Bu bulgular ışığında SSİKY Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu kanıtlanmış denilebilir.

The Research of Adapting Socially Responsible Human Resources Scale to Turkish

It has been seen that the concept of socially responsible human resources management has not been studied much in the literature. This deficiency in the literature is thought to be due to the lack of a tool that can measure the concept. Therefore; It is hoped that the scale, adapted to Turkish, will be used in research in the field of human resources management. In this study, Socially Responsible Human Resources Management (SRHRM) Scale developed by Shen and Zhu (2011) was adapted into Turkish. The suitability of the factor structure of the scale was tested by explanatory (EFA), confirmatory factor analysis (CFA) and internal consistency analysis. Findings obtained with CFA are χ2 /df=2.75; RMSEA=.066; CFI=.93; GFI=.94; AGFI=.91, and the fit indices obtained are acceptable. The scale is three dimensions. The Cronbach’s Alpha values was calculated as .72 for HRM in accordance with labor law, .72 for employeecentered HRM, and .72 for HRM that encourages corporate social responsibility. The total Cronbach’s Alpha coefficient of the scale is .85. In the light of these findings, it can be said that the SSIKY Scale is a valid and reliable scale

___

Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul.
Akgeyik, T. (2007). “İnsan Kaynakları Yönetimi Boyutuyla Kurumsal Sosyal Sorumluluk”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Cilt:52, ss.65-106.
Alkan, F. (2004). “İnsan Kaynakları Yönetiminde Sosyal Sorumluluk Uygulamaları ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk ile İlişkisi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Appelbaum, E. Bailey, T. Berg, P., Kalleberg, A.L. (2001). “Do High Performance Work Systems Pay Off?” In The Transformation Of Work (Research in The Sociology Of Work), Vol:10, pp.85-107.
Atay, E. S., Tüzüner, V. L. (2018). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Birbirlerini Destekliyor Mu? Bankaların Web Sitelerinin İçerik Analizi ile Değerlendirilmesi”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:32, ss.271-285.
Baldo, M. D. (2013) “Corporate Social Responsibility, Human Resource Management And Corporate Family Responsibility. When A Company Is “The Best Place To Work”: Elica Group: The Hi-Life Company”. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, Vol:26, no:1, pp.201-224.
Barker, B. L. (2017). “The İnfluence Of Corporate Social Responsibility Policy And Initiatives On Human Resource Management Practices And Experiences”. (Thesis Submitted İn Fulfilment Of The Requirements For The Degree Of Doctor Of Philosophy). Western Sydney University School Of Business.
Barrett, P. (2007). “Structural Equation Modelling: Adjudging Model Fit”. Personality And Individual Differences, Vol:42, No:5, pp.815-24.
Bayram, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Berber, N., Susnjar, G. S., Slavic, A., Baosic, M. (2014). “Relationship Between Corporate Social Responsibility And Human Resource Management - As New Management Concepts – in Central And Eastern Europe”. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, Vol:25, No:3, pp.360-369.
Bryman, A., Cramer, D. (2001). Quantitative Data Analysis With SPSS 12 And 13: A Guide For Social Scientists. London And New York: Taylor&Francis Group, ISBN 0-203-49818-6. Master E-Book ISBN, 1-359.
Carroll, A. B. (1991). “The Pyramid Of Corporate Social Responsibility: Toward The Moral Management of Organizational Stakeholder”. Business Horizon, Vol: 34, No:4, pp. 39-48.
Cooke, F. L., Qiaoling H. (2010). “Corporate Social Responsibility And HRM in China: A Study of Textile and Apparel Enterprises”. Asia Pacific Business Review, Vol:16, No:3, pp.355- 376.
Collier, J. A., Esteban, R. (2007). “Corporate Social Responsibility And Employee Commitment”. Business Ethics: A European Review, Vol:16, No:1, pp.19-33.
Cropanzano, R., Byrne, Z.S., Bobocel, D.R., Rupp, D.E. (2001). “Moral Virtues, Fairness Heuristics, Social Entities, And Other Denizens of Organizational Justice”. Journal of Vocational Behavior, Vol:58, pp.164-209.
Çalışkan, O., Ünüsan, Ç. (2011). “Otel Çalışanlarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının İş Tatmini ve İşte Kalma Niyetine Etkisi”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt:22, No:2, ss.154-166.
Dönmez-Maç, S. (2013). Kurumsal Kuram Perspektifinde Sosyal Sorumluluk Standart Ve Rehberlerinin İnsan Kaynakları Yönetimine Etkisi: Türk Çalışma İlişkilerinde Çoklu Örnek Olay Araştırması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dönmez-Maç, S., Okutan, S., Metin, O., Aydın-Turan, Ş. (2019). “Evolution of Traditional Philanthropy to Corporate Social Responsibility: The Overview of The Context and Practices in Turkey”. Bilgi, Vol:21, No:2, pp.210-231.
Fenwick, T., Bierema, L. (2008). “Corporate Social Responsibility: Issues for Human Resource Development Professionals”, International Journal of Training and Development, Vol:12, No:4, pp.24-35.
Field, A. (2009). Discovering Statistic Using SPSS for Windows. SAGE Publications, London.
Fuentes-Garcia, F. J, Nunez-Tabales, J. M., Veroz-Herradon, R. (2008). “Applicability Of Corporate Social Responsibility to Human Resources Management: Perspective From Spain”. Journal of Business Ethics, Vol:82, pp.27-44.
Garavan, T. N., McGuire, D. (2010). “Human Resource Development And Society: Human Resource Development’s Role in Embedding Corporate Social Responsibility, Sustainability, and Ethics n Organizations”, Advances İn Developing Human Resources, Vol:12, No:5, pp.487-507.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. Upper Saddle River, Prentice Hall, NJ.
Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Nobel Yayınları, Ankara.
Kalaycı, Ş. (2018). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Dinamik Akademi Yayınları, Ankara.
Kline, P. (2000). Handbook of Psychological Testing. Routledge, London. Kline, B., R. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. The Guilford Press, New York.
Kline, R. B. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis. The Guilford Press, New York.
Landis, J. R., Koch, G. G. (1977). “The Measurement of Observer Agreement For Categorical Data. Biometrics, Vol:33, pp.159-174.
Lockwood, N. (2004). “Corporate Social Responsibility: HR’s Leadership Role”. Society for Human Resource Management, pp.1-10.
Mcwilliams, A., Siegel, D. (2001). “Corporate Social Responsibility: A Theory Of The Firm Perspective”. The Academy of Management Review, Vol: 26, No:1, pp.117-127.
Mees, A., Bonham, J. (2004). “Corporate Social Responsibility Belongs With HR”. Canadian HR Reporter, April 5, pp.11-13.
Meydan, C. H., Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Detay Yayıncılık, Ankara.
Özdamar, K. (2013). Paket Programları ile İstatiksel Veri Analizi. Cilt 2 (9. Baskı). Nisan, Ankara.
Özgen, E. (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Çalışan Memnuniyetine Etkisi, D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, ss.1-6.
Robinson, J. P., Shaver, P. R., Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for Scale Selection and Evaluation in Measure of Personality and Social Psychological Attitudes. California Academic Press, San Diego.
Russo, M. V., Fouts, P. A. (1997). “A Resource-Based Perspective On Corporate Environmental Performance And Profitability”. Academy of Management Journal, Vol: 40, pp.534-559.
Sadullah, Ö. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş: İnsan Kaynakları Yönetiminin Tanımı, Önemi ve Çevresel Faktörler (1-46). İnsan Kaynakları Yönetimi. Beta Yayınları, İstanbul.
Santana, M., Morales-Sánchez, R., Pasamar, S. (2020). “Mapping The Link Between Corporate Social Responsibility (CSR) And Human Resource Management (HRM): How Is This Relationship Measured?”, Sustainability, Vol:12, No:4, pp.1678.
Sharma, S., Sharma, J., Devi, A. (2009). “Corporate Socıal Responsıbılıty: The Key Role of Human Resource Management”. Business Intelligence Journal, Vol:2, No:1, pp.205-213.
Shen, J., Zhu, C.J. (2011), “Effects of Socially Responsible Human Resource Management on Employee Organizational Commitment”. The International Journal of Human Resource Management, Vol:22, No:15, pp.3020-3035.
Somers, M. J. (2001). “Ethical Codes of Conduct And Organisational Context: A Study of the Relationship Between Codes of Conduct, Employee Behaviour and Organisational Values”. Journal Of Business Ethics, Vol:30, pp.185-195.
Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL İle Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Anı Yayıncılık, Ankara.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Trevino, L. K., Nelson, K. A. (2004). Managing Business Ethics: Straight Talk About How To Do It Right (3. Edition). John Wiley, New York.
Vieira, A. L. (2011). Preparation of The Analysis. Interactive LISREL İn Practice. Springer, London.
Weaver, G. (2004). “Ethics and Employees: Making the Connection”. Academy of Management Executive, Vol:18, No:2, pp.121-125.
Wilcox, T. (2006). “Human Resource Development As an Element of Corporate Social Responsibility”. Asia Pacific Journal of Human Resources, Vol:44, No:2, pp.184-196.
Wright, P.M., Gardner, T.M., Moynihan, L.M., Allen, M.R. (2005). “The Relationship Between HR Practices and Firm Performance: Examining Causal Order”, Personnel Psychology, Vol:58, pp.409-446.