MEVDUAT YATIRIMCISININ TÜREV ÜRÜNLERİN KULLANIMI YOLUYLA GETİRİ MAKSİMİZASYONU

Bankaların büyümeleri için sermaye ve yedeklerinden oluşan özkaynakları yeterli olmayıp, bunun yanı sıra yabancı kaynağa da ihtiyaçları bulunmaktadır. Yabancı kaynaklar çok çeşitli olmakla birlikte, bankalar için en önemli yabancı kaynak mevduattır. Bankalar gerek mevduat tabanlarını genişletmek, gerek fonlama sıkıntısı çekmemek, gerek dış finansman kaynaklarının maliyetlerinin azaltmak ve gerekse de içeride büyük mevduat sahibi müşterilerini tutabilmek amacıyla gerektiğinde yüksek faiz vermeyi göze almaktadırlar. Ancak, bazen doğrudan mevduata yüksek faiz vermek bankaları zorlayabilmektedir. Bu nedenle de çeşitli türev ürünler kullanılmak suretiyle yapılandırılmış mevduat yoluyla bu amaca ulaşılmak istenilmektedir. Diğer yandan Finansal piyasaların arkasındaki en önemli itici güç ve mevduat yatırımcılarının tercihlerini etkileyen en önemli faktör yatırımcıların varlıklarından kazanç elde etme istekleri ve bu kazancın büyüklüğüdür. Bankacılığın çok çeşitleri olan türev işlemlerinden bu amaçla en fazla kullanılanı opsiyon ve swap işlemleri olmaktadır. Bu tür ürünler daha çok ticari ve kurumsal yatırımcılar tarafından kullanılmakla birlikte, tasarruf sahibi gerçek kişiler tarafından da gittikçe artan oranda tercih edilmeye başlandığı görülmektedir. Türev ürün kullanımındaki esas amaç, TL olan mevduatın bir kısmını vadeli de tutup bir kısmını dövizde tutarak veya tamamını aynı para biriminden tutmakla birlikte opsiyon yoluyla hem faiz hem de kurdan gelir elde edilmesidir. Bu çalışmada; anaparadan kayıp riskini göze alamayan ancak, finansal piyasalardaki beklentileri doğrultusunda faiz getirisinin üzerinde bir kazanç sağlamak isteyen tasarruf sahiplerinin mevduata dayalı yapılandırılmış finansal ürünleri (türev ürünleri) kullanmak suretiyle getiri maksimizasyonu alternatifleri incelenmiştir.

MAXIMIZING THE YIELD OF THE DEPOSIT INVESTOR BY USING DERIVATIVE PRODUCTES

Existing equity capital and reserves are not sufficient for bank growth. Therefore, they need foreign sources. Along with various foreign resources, deposits are the most important factor for banks. In order to expand their deposit base, to withdraw funding difficulties, to reduce outsourcing costs and to keep large deposit customers banks are interested paying high interest rates when it is needed. However, sometimes it can force banks to give high interest rates to direct deposits. For this reason, it is desired to reach this aim through structured deposits by using various derivative products. On the other hand, the most important driving force behind financial markets and the most important factor affecting the preferences of deposit investors are the desire to earn from the investors' assets and the magnitude of this gain. Among the many types of banking derivative transactions, options and swap transactions are the most used for this purpose. This type of product is mostly used by commercial and institutional investors, and it is seen that this type of savings are started to be prefered by natural people. The main purpose of using derivative products is to obtain both interest and installment income by option, keeping some of the deposits in TL and keeping part of them in foreign exchange or keeping the whole in the same currency. In this study; maximization of returns by using structured financial products based on deposits to increase returns by utilizing financial market expectations without the risk of losing the owners of the savings is searched.

___

Akbank (2018), Türev Ürünler Kataloğu, https://www.akbank.com/Documents/TUREV%20URUNLER%20KATALOGU.PDF 11.12.2018.
Akkum, T. (2000). Döviz Opsiyonları ve Opsiyon Fiyatlama Modelleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, İstanbul.
Anbar, Adem; Alper, Değer: (2011), Bankaların Türev Ürün Kullanım Yoğunluğunu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2011.
Aydın, Nurhan - Başar, Mehmet - Coşkun, Metin (2007), Finansal Yönetim, İkinci Baskı, Genç Copy Center, Eskişehir.
BDDK (2018); Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Mart 2018;
BIS (2018); Bank for International Settlements, www.bis.org/statistics/about_derivatives_stats.htm?m=6%7C32%7C639, 10.12.2018
B.K. (2005), 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/mevzuat/bankacilik_kanunu/15405411_sayili_bank acilik_kanunu.pdf E.T. 15.07.2018
Ceylan, Ali.; Sarıkamış, C.; Aydın, N., Coşkun, Metin; (2004); Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar, Editör Prof. Dr. Nurhan Aydın, Anadolu Üniversitesi Yayın No: 1581, Eskişehir, Ekim 2004.
Chambers, Nurgül (2009), Türev Piyasalar, Üçüncü Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
Chambers, Nurgül., Koçyiğit, Eren (2011). Yapılandırılmış Finansal Ürünler, https://www.bilgeyatirimci.com/2011/05/29/yapilandirilmis-finansal-urunler-i-structuredfinancial-products/, E.T. 2016
Ersoy, E . (2011). Türkiye’de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (51), 63-80. http://dergipark.gov.tr/mufad/issue/35630/396058
Flavell. R.R. (2010); Swaps and Other Derivatives, Second Edition, John Wiley and Sons. http://www.fia.org, 11.10.2018
Gökten, Soner; “Yapılandırılmış Finans”, Nobel Bilimsel Eserler No: 14 Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti. ISBN 978-605-9663-13-7 2016, Ankara s.160-161.
Gupta.S.L. (2006); Financial Derivatives: Theory, Concepts and Problems, New Delhi: Prentice Hall of India.
Hull. J.C. (2005); Options, Futures and Other Derivatives, Sixth Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Vakıfbank, 2018.; Türev Ürünler, www.vakifbank.com.tr, http://www.vakifbank.com.tr/tamteminatli-opsiyon---dcd.aspx?pageID=60, Son erişim: 20.06..2018