Kamu Kurumları ve Belediyelerin İmar Yasaları İle Yönetmeliklerinde Yer Alan Yüksek Yapılara İlişkin Maddeler Üzerine

Bu makalede On sekizinci yüzyılda çimentonun ve asansörlerin icadının ardından gelen bir çok teknik gelişmelerin ortaya çıkardığı yüksek yapı ve çok katlı binalar incelenmektedir. Önce Batı Avrupa’da ve daha sonra Amerika Birleşik devletlerinde inşa edilen yüksek yapılar günümüzde neredeyse dünyanın bütün ülkelerine yayılmış durumdadır. Türkiye’de de Cumhuriyetin ilk yıllarında birkaç kata kadar çıkabilen yapılar, 1950’li yıllarda 7-8 kata ulaşmıştır. 1965 yılanda tamamlanan Ankara’daki Emek İşhanı ile birlikte Türkiye de çok katlı binalar inşa edilmeye başlamıştır. Bu makalede Türkiye’de Kat yüksekliklerine ilişkin ilk kanunlardan olan 1864 yılında çıkarılan “Ebniyye Kanunu”, 1933 tarihli “Belediye Yapı ve Yollar Kanunu”, 1946 yılında yayımlanan “Ankara Şehri İmar Kılavuzu”, 1985 tarihli “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği”, 2004 tarihli “Büyükşehir Belediyesi Kanunu” ile Büyükşehir ve şehirlerin imar kanun ve yönetmelikleri ele alınmakta ve sonuçları tartışılmaktadır.

On Articles Regarding High-Rise Buildings in The Zoning Laws And Regulations Of Municipalities And Public Instutitions

In this article, high-rise and multi-storey buildings, which were revealed by many technical developments following the invention of cement and elevators in the eighteenth century, are examined. The tall buildings, first built in Western Europe and then in the United States, are now spread to almost all countries of the world. Buildings may be up to several-floors in the first years of the Republic of Turkey, has reached to 7- 8 floors in the 1950s. The construction of multi-storey buildings in Turkey began with the construction of the Emek Office Block (Emek İşhanı) in 1965. In this article, Law of Buildings (Ebniyye Kanunu), the fist law related to high-rise buildings, enacted in 1864, “Municipal Building and Roads Law (Belediye Yapı ve yollar Kanunu)” in 1933, “Ankara City Reconstruction Guide (Ankara Şehri İmar Kılavuzu)” published in 1946, “Planned Areas Type Zoning Regulation (Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği)” dated 1985, “Metropolitan Municipality Law (Büyükşehir Belediyesi Kanunu)” dated 2004, and construction zoning laws and bylaws of Metropolitan and city municipalities will be elaborated, and the consequences of these laws will be discussed.

PDF

___

- (1946), Ankara Şehri İmar Kılavuzu, Ankara, T.C İmar Müdürlüğü Yayınları.
Abu-Ghazalah, S. (2007). Skyscrapers As Tools Of Economic Reform And Elements Of Urban Skyline: Case Of The Abdali Development Project At Amman, METU JFA 2007/1, (24:1) 49-70.
Al-Kodmany, K. (2018). “The Sustainability of Tall Building Developments: A Conceptual Framework”, Buildings, MDPI, 8, 7.
Begeç, H.; Yalıner, A. İ. (2017). “Gökdelenlerin Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Şehirler Bağlamında Yeniden Düşünülmesi - Yeni Tasarım İlkeleri”, Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Cilt 1 Sayı 3, 57-68.
Begeç, H.; Hamidabad, D. B. (2015). “Gökdelenler İçin Sınır Var Mıdır?”, 9. Uluslararası Sinan Sempozyumu 21-22 Nisan 2015, Edirne / TÜRKİYE.
Begeç, H. (2008). “Yükseklik, Yüksek Olma ve Yüksek Yapıların Gelişimi”, Ege Mimarlık, Ekim, 2008, s. 10-15.
Bina sayımı 2000 (2001). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Eylül, Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, 1986, Cilt 3, İstanbul: Gelişim Yayınları.
Ciravoğlu, A. (2007). “Yüksek Yapılar ve İzdüşümleri: Ekonomi, Toplum ve Çevre”, Mimar.ist, Yaz, Sayı 24, s. 38-43.
Eren, Ç. (2007). Yüksek Binalar ve İstanbul, Mimar.ist, Yaz, Sayı 24, s. 51-56.
Eren, Ö. (2019). Geçmişten Günümüze Çelik Yüksek Yapılar, İstanbul: Quintessence Publishing.
Ersoy, M. (2017). Osmanlıdan Günümüze İmar ve Yasalar, İstanbul: Ninova Yayınları.
Giddens, A. (2013). Sosyoloji, Yayına hazırlayan: Cemal Güzel, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Göçer, O. (1969). “Gökdelenler”, Mimarlık, Yıl: 7, Sayı: 6, s. 27-32.
Hasol, D. (2007). “Yüksek, Daha Yüksek, En Yüksek”, 1.6.2007, Mimar.ist Dergisi, 24, İstanbul, s. 44-50.
Hasol, D. (2007). “Alışveriş Merkezleri - Rezidanslar - Kule Konutlar”, Antalya Mimarlık, 15.5.2007.
Hürol, Y. (1994). Yüksek Binalar ve Çağdaşlaşma, Mimarlık, Sayı: 260.
Moore, B. T. (2006). On The Skyscraper As A Building Type In An Era Of Uncertainty, Globalization And Environmentalism, A Thesis Presented To The Graduate School Of The University Of Florida In Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree Of Master Of Science In Building Construction University Of Florida.
Öke, A. (1993). “Yüksek Binalar ve Problemleri”, Tesisat Mühendisliği, Cilt: 1, Sayı: 6, Ağustos, İstanbul: TMMOB Makina Mühendisliği Odası.
Öke, A. (1989). Dünya’ da ve Türkiye’de Yüksek Binaların Gelişmesi, Yapı Dergisi, 89, Yem Yayınları, İstanbul, s. 35-42.
Özkaya, E. (2000). Açıklamalı ve İçtihatlı İmar Kanunu Şerhi ve Mevzuatı, Yenilenmiş 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Reader, J. (2007). Şehirler, Çeviren: Fatine Bahar Karlıdağ, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Sağlam, R. (2016). Yüksek Yapılar - İstanbul’dan Örnekler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık LTD. Şti.
Sakaoğlu, N. (1993). “Yangınlar”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 7, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, s. 426-438.
Samsunlu, A; Akca, L. ve Eroğlu, V., (1989) Çok katlı Yapılar ve Altyapı Sorunları, Çok Katlı Yapılar Sempozyumu, DMO İzmir Şubesi, İZMİR.
Söyek, B. (2015). Yüksek Yapılardaki Gökköprülerde Mimari Ve Yapısal Sorunların İncelenmesi ve Değerlendirilmesi, Mimarlık Ana Bilim Dalı Yapı Bilgisi Programı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Tekin, İ. (2013). Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı Sonrası Betonarmenin İnşası, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
Tümer, G. (1999). “Babil Kulesinden New York Kulelerine”, Mimarlık, Yıl: 37, Sayı: 2, Genel Sayı: 286, s. 10-23.
TÜİK Nüfus ve Konut Araştırması 2011 (2013). Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları.
TÜİK Yapı İzin İstatistikleri 2010 (2011). Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları.
Yaman, A.T. (1998). Yüksek Yapılarda Cephe Gelişimi ve Giydirme Cepheler, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, basılmamış yüksek lisans tezi, İstanbul.
Resmî Gazete: 21/V1/1933 - Sayı: 2433, No. 2290.
Resmi Gazete: 2.11.1985, s. 18916 Mükerrer.
Resmi Gazete: 12.08.1987, s. 18542.
Resmi Gazete, 2.11.1985, s. 18916, Mükerrer.
Resmi Gazete: 17.10.1966, s. 12428.
Resmi Gazete Tarihi: 02/11/1985.
Resmi Gazete: Tarih: 23.7.2004 Sayı:25531, K.N: 5216, (Düstur: Tertip: 5 Cilt: 43).
Resmî Gazete, 3 Temmuz 2017, Sayı: 3013.
Resmi Gazete, Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği, 8.6.2018, Sayı: 30445.
Resmi Gazete, Yönetmelik, 8 Haziran 2018 Cuma, Sayı: 30445.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Yüksek Yapılar Yönetmeliği, 9.12.2003- 05/296, değişme.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği.
Konya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı İmar Yönetmeliği.
Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği.
Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği.
Bursa Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği.
Merhaba Gazetesi, 07.03.2008.
https://www.dask.gov.tr/zorunlu-deprem-sigortasi-istatistikler-2.html
https://www.mmo.org.tr/tesisat-muhendisligi-dergisi/tesisat-muhendisligi-6
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/07/20170703-8.htm
http://www.turkishtimedergi.com/insaat/turkiyenin-en-uzun-binalari/