Salim ve Muhavere-i Rind ü Zahid Adlı Eseri

18. yüzyılın ikinci yarısı ile 19. yüzyılın ilk çeyreğinde yaşa-yan Sâlim, 1804 yılında Fuzûlî’nin Rind ü Zâhid adlı Farsça mensur ese-rini Muhâvere-i Rind ü Zâhid adıyla Türkçeye tercüme etmiştir. Baştan sona kadar iki kişinin karşılıklı konuşmasından ibaret olan eser mensur münazara türündedir. Zâhid bir baba ile onun Rind oğlu arasında geçen konuşmalarda, iki farklı dünya görüşü ve yaşam tarzının birbirine üstün-lüğü tartışılır. Bu makalede Sâlim’in hayatı, eserleri ve edebî kişiliği hak-kında bilgi verilmekte, daha sonra Muhâvere-i Rind ü Zâhid ayrıntılı bir şekilde tanıtılmaktadır.

Salim and His Opus Named Muhavere-i Rind ü Zahid

Sâlim who lived in second half of 18th century and first quarter of 19th century translated Fuzûlî’s prose opus named Rind ü Zâhid from Persian to Turkish with name Muhâvere-i Rind ü Zâhid in 1804. This opus is a prose debate and consists of two person’s conversation from preface to conclusion. In conversations Zâhid father and his Rind son argue two manner of life and two opinion of world that too different from each other. In this study, information is given about Sâ-lim’s life, his works and his literary quality afterwards Muhâvere-i Rind ü Zâhid is introduced in detail.

___

  • ACLÛNÎ (1988), Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs Amme’ştehera Mine’l-Ehâdîsi Alâ Elsineti’n-Nâs, Lübnan-Beyrut.
  • AKSOY, Hasan (1986), “Münazara”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Der-gâh Yay., C. 6, s. 469, İstanbul.
  • ARMAĞAN, Mustafa (hzl.) (t.y.), Anthony Dolphin Alderson-Bütün Yönleriyle Osmanlı Hanedanı, y.y., 2 C.
  • AYAN, Hüseyin (ter.) (2001), Fuzûlî, Rind ile Zâhid, Ankara.
  • BANARLI, Nihat Sami (1997), “Fuzûlî”, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C. I, s. 549, İstanbul.
  • BİLGEGİL, Kaya (1980), Edebiyat Bilgi ve Teorileri, I Belâgat, Ankara.
  • ÇANTAY, Hasan Basri (1972-1973), Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, 3 C, İstanbul.
  • GÜLLE, Sıtkı (ter.) (t.y.), İmam Nevevî, Riyâzü’s-Sâlihîn, 3 C, İstanbul. İPEKTEN, Halûk (1996), Fuzûlî (Hayatı-Sanatı-Eserleri), Ankara.
  • İPEKTEN, Haluk (1988), Türk Edebiyatının Kaynaklarından Şuarâ Tezkireleri, Erzurum.
  • İPEKTEN, Halûk-Mustafa İsen-Recep Toparlı-Naci Okçu-Turgut Karabey (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara.
  • KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1988), “Fuzûlî”, MEB İslâm Ansiklopedisi, C. 4, s. 695, İstanbul.
  • KÜRKÇÜOĞLU, Kemal Edip (hzl.) (1956), Fuzûlî-Rind ü Zâhid, Ankara.
  • LEVEND, Âgah Sırrı (1967), “Divan Edebiyatında Hikâye”, TDAY Belleten, Ankara. (OLGUN), Tâhirü’l-Mevlevî (1973), Edebiyat Lûgati, İstanbul.
  • OLGUNER, Fahrettin (ter.) (1992), Y. Kumeyr, İslâm Felsefesinin Kaynakları, İstanbul.
  • ÖZKAN, Mustafa (hzl.) (1997), Faruk Kadri Timurtaş, Makaleler (Dil ve Ede-biyat İncelemeleri), Ankara.
  • “Rind ü Zâhid” (1990), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergâh Yay., C. 7, s. 335, İstanbul.
  • ROSSI, Ettore (1953), Elenco Deı Manoscrıttı Turchı Della Bıblıoteca Vatıcana-Cıttá Del Vatıcano, Bıblıoteca Apostolıca Vatıcano.
  • ŞAHİNOĞLU, Nazif, vd. (1979), “Fuzûlî, Mehmed”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergâh Yay., C. 3, s. 249-258, İstanbul.
  • SÂLİM (1285), Muhâvere-i Rind ü Zâhid, İstanbul.
  • SÂLİM EFENDİ, Üsküdârî, Terceme-i Rind ü Zâhid, Süleymaniye Ktp., Esad Ef. Böl., Nr. 289.
  • SUCU, Nurgül (2004), Sâlim, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve “Rind ü Zâhid” Tercümesi (İnceleme-Metin), S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
  • ŞENTÜRK, Ahmet Atillâ-Ahmet Kartal (2004), Eski Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul.
  • ŞEYHÜLİSLÂM ÂRİF HİKMET, Tezkire-i Ârif Hikmet, Millet Ktp., Ali Emîrî, Tarih, Nr. 789.
  • TİMURTAŞ, Faruk Kadri (hzl.) (1980), Şeyhî ve Hüsrev ü Şîrîn’i İnceleme-Metin, İstanbul.
  • TUMAN, İnehan-zâde Mehmed Nâil, Tuhfe-i Nâ’ilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, MEB Yayınlar Dairesi Nüshası, B/870.
  • ÜRÜN, Kâzım (1998), Arapça Hikmetli Sözler, Konya.
  • YALTKAYA, Şerafettin-Rifat Bilge (hzl.) (1971), Kâtip Çelebi, Keşfü’z-Zunûn An Esâmi’l- Kütübi ve’l-Fünûn, İstanbul.
  • YILMAZ, Mehmet (1992), Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler (Ansiklopedik Sözlük), İstanbul.